حوزه حمل و نقل عمومی پایتخت؛ چالش ها و برنامه ها
شهر تهران با جمعیتی حدود ۱۴ تا ۱۵ میلیون نفر، مشکلات و چالش های متعددی در حوزه حمل و نقل عمومی دارد که وجود اتوبوس ها و تاکسی های فرسوده با آمار فرسودگی حدود نیمی از آنها به عنوان بزرگترین معضل در این زمینه به شمار می رود که در سالیان اخیر برای جبران بخشی از این کمبودها و چالش ها اقدامات و برنامه ریزی جدی انجام شده است.
شهر تهران با جمعیتی حدود ۱۴ تا ۱۵ میلیون نفر، مشکلات و چالش های متعددی در حوزه حمل و نقل عمومی دارد که وجود اتوبوس ها و تاکسی های فرسوده با آمار فرسودگی حدود نیمی از آنها به عنوان بزرگترین معضل در این زمینه به شمار می رود که در سالیان اخیر برای جبران بخشی از این کمبودها و چالش ها اقدامات و برنامه ریزی جدی انجام شده است.
به گزارش تین نیوز به نقل از ایرنا، موضوع ناوگان حمل و نقل عمومی در پایتخت نیاز به چاره اندیشی دقیق و با برنامه دارد زیرا بالای ۷۰ درصد از اتوبوس و نیمی از تاکسی های پایتخت فرسوده و بخش زیادی از این اتوبوس ها به دلیل تعمیرات اساسی از ناوگان خارج شده که گاه صف های انتظار اتوبوس برای سوار شدن صدای شهروندان را نیز درآورده است. صدایی که گویا شنیده می شود اما هنوز با توجه به برنامه های عملیاتی این مشکلات حل نشده است.
اکنون سه هزار و ۷۱ دستگاه اتوبوس فعال وظیفه جابجایی مسافران در پایتخت را برعهده دارند، میانگین عمر ناوگان اتوبوسرانی ۱۳.۶ سال است که البته در مجموع پنج هزار و ۳۱۹ هزار دستگاه ناوگان فعال و غیرفعال اتوبوسرانی در تهران است که سه هزار و ۱۰۹ دستگاه مربوط به ناوگان بخش خصوصی و ۲ هزار و ۲۱۰ دستگاه نیز به ناوگان بخش عمومی تعلق دارد از این تعداد بیش از ۲ هزار دستگاه به دلایل فنی و عدم نوسازی در حوزه حمل و نقل مسافری مورد استفاده قرار نمی گیرند. همچنین در بخش تاکسی ها ۸۰ هزار تاکسی در تهران فعالیت دارد که نیمی از آن فرسوده است.
این آمارها نشان می دهد که باید چالش های حوزه حمل و نقل را در پایتخت به شیوه ای دنبال کرد که مردم با نوسازی ناوگان و توسعه فعالیت های مرتبط با این حوزه بیشتر روبه رو باشند نه اینکه هر روز صف های طولانی برای سوار شدن بر اتوبوس ها را شاهد بوده و از طرفی دیگر با تاکسی ها فرسوده مسیرهای طولانی را بپیمایند. از طرفی دیگر متروی تهران یکی از بزرگ ترین سامانه های حمل ونقل عمومی با ۱۵۹ ایستگاه فعال و ۲۹۶ کیلومتر خطوط ریلی، روزانه نزدیک به ۲ میلیون و ۵۰۰ سفر را برای جابجایی مسافران پوشش می دهد.
اگرچه توسعه حمل و نقل عمومی در پایتخت به عنوان یک نیاز ضروری و انکارناپذیر است، باید از همه جوانب این پیشرفت ها را در بخش اتوبوس ها، تاکسی ها و حتی واگن های مترو دید، که البته در سال های اخیر اقدامات و برنامه ریزی هایی در این زمینه انجام شده که تاکنون نتوانسته مشکلات و چالش های موجود را حل کند.
با توجه به اینکه وضعیت تولیدکنندگان خودروهای داخلی در ایران نیز مطلوب نیست، شهرداری تهرانی برای استفاده از ظرفیت داخلی برای ساخت اتوبوس های جدید مذاکراتی انجام داده اما از سوی دیگر قراردادهایی برای واردات خودروهای برقی نیز صورت گرفته است تا این موضوعات بتواند به توسعه و پیشرفت حمل و نقل عمومی در پایتخت کمک کند.
تحویل ۴۸۳ دستگاه اتوبوس توسط یکی از شرکت های داخلی
مدیرعامل شرکت اتوبوسرانی شهر تهران درباره اقدامات این شرکت برای توسعه حمل و نقل عمومی و کاهش برخی از چالش های موجود گفت: مدیریت ششم شهری تهران با تمرکز بر همکاری با تولیدکنندگان داخلی گام های موثری در راستای تامین و بهبود ناوگان اتوبوسرانی برداشته که اکنون یکی از شرکت های طرف قرارداد با شهرداری تهران از ابتدای قرارداد تا آذرماه سال جاری ۴۸۳ دستگاه اتوبوس تحویل داده است.
مهدی علیزاده اظهار کرد: با توجه به برنامه عملیاتی سال ۱۴۰۳ شرکت واحد اتوبوسرانی و ظرفیت تولید این شرکت، برنامه تحویل در سال جاری ۳۶۰ دستگاه بوده که تاکنون ۲۸۳ دستگاه آن تحویل شده و ۷۷ دستگاه دیگر باقی مانده است. همچنین یک شرکت دیگر نیز تاکنون ۱۶۷ دستگاه اتوبوس تحویل داده که تعداد کل اتوبوس های تحویلی از ابتدای انعقاد قرارداد با این شرکت تا آذرماه سال جاری ۱۶۷ دستگاه بود.
مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران تاکید کرد: بر اساس برنامه عملیاتی سال ۱۴۰۳ و ظرفیت تولید دومین شرکت، تحویل ۱۴۰ دستگاه اتوبوس در سال جاری پیش بینی شده بود که تاکنون ۹۴ دستگاه آن در اختیار شرکت اتوبوسرانی تهران قرار داده شده است.
به گفته وی، این همکاری ها نشان دهنده تلاش شهرداری برای استفاده از توانمندی های داخلی در راستای حمایت از تولید ملی و کاهش وابستگی به واردات است اما آن طور که از نیاز تهران به نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی پیداست نباید تنها به تولید داخل بسنده کرد از همین رو شهرداری تهران درصدد احیای قرارداد چین که از سال های پیش فراموش شده بود، است.
قرارداد بین المللی با چین برای تامین اتوبوس پیشرفته
علیزاده تاکید کرد: همچنین مدیریت شهری تهران از برنامه های همکاری بین المللی برای بهبود ناوگان استفاده کرده که یکی از مهم ترین این اقدامات انعقاد قراردادهایی با کشور چین برای تامین اتوبوس های پیشرفته و به روز است، این قراردادها به ورود تکنولوژی های نوین و تجربیات موفق جهانی به سیستم حمل و نقل عمومی تهران کمک می کند.
به گفته وی، واردات وسایل نقلیه به ویژه اتوبوس های شهری به یکی از ارکان استراتژیک برای توسعه و بهبود زیرساخت های حمل و نقل عمومی تبدیل شده که همکاری با چین به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان وسایل نقلیه در جهان بخشی از این استراتژی بود که به دلیل کیفیت و فناوری پیشرفته، همچنین هزینه های رقابتی، مورد توجه است. البته نوسازی ناوگان فرسوده اتوبوسرانی و افزایش ظرفیت جابجایی عمومی از اهداف این برنامه به شمار می رود.
استفاده از اتوبوس ها دارای سیستم های کاهش آلایندگی
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران نیز در این باره اظهار کرد: تلاش می شود تا با انعقاد قراردادهایی برای واردات اتوبوس های پیشرفته و سازگار با محیط زیست از چین، بهبود کیفی و فنی در سیستم حمل و نقل عمومی را شاهد باشیم. البته این اتوبوس ها مجهز به فناوری های نوین همانند سیستم های کاهش آلایندگی و مصرف بهینه سوخت بوده و برخی از آنها نیز دارای موتورهای برقی یا هیبریدی است.
محسن هرمزی افزود: استفاده از این فناوری ها می تواند به کاهش آلودگی هوای تهران کمک کند و تجربه سفر راحت تری برای شهروندان فراهم آورد همچنین این همکاری ها بخشی از برنامه گسترده تر مدیریت شهر برای تقویت زیرساخت های حمل و نقل عمومی و کاهش ترافیک شهری محسوب می شود. هدف اصلی این برنامه افزایش سهم حمل و نقل عمومی و کاهش بار حمل و نقل خصوصی است که همواره یکی از چالش های بزرگ در کلان شهر تهران بوده است.
هرمزی تاکید کرد: ارتقا سطح خدمات و زیرساخت های حمل و نقل عمومی و حمایت از زیست پذیری و کاهش آلودگی شهری از اهداف و برنامه های مهم است. به طور کلی، واردات وسایل نقلیه از چین بازتاب دیگری از تعاملات بین المللی و بهره گیری از تجربیات موفق جهانی در مدیریت شهری تهران محسوب می شود.
معاون شهردار تهران گفت: شهرداری با تمرکز بر واردات و تولید اتوبوس های برقی و هیبریدی، تلاش دارد به کاهش آلودگی هوا و مصرف سوخت فسیلی کمک کند، همچنین برنامه های گسترده ای برای بهبود ایستگاه ها، مسیرهای ویژه تردد و تسهیل دسترسی به خدمات اتوبوسرانی اجرا شده است. پیاده سازی سیستم های اعلام زمان بندی و مسیرهای جدید از طریق برنامه ها با استفاده از موبایل به شهرداری کمک کرده تا خدمات بهتری به شهروندان ارائه شود. البته برگزاری کمپین ها و برنامه های آموزشی در زمینه استفاده از حمل و نقل عمومی و مزایای آن می تواند منجر به افزایش آگاهی عمومی و تغییر نگرش ها شود.