پرسشی از امنیت خط ۷ مترو
حدود سه ماه پیش خط ۷ مترو تهران با تنها چند ایستگاه و تعداد ساعت محدود افتتاح شد و کم‌کم، هم بر تعداد ایستگاه‌ها اضافه شد، هم بر ساعات مسافرگیری. این درحالی بود که قطارهای خط ۷ بایستی از خطوط دیگر تأمین می‌شد. به‌طور مثال از تعداد حرکت‌ها در خط ۲ مترو تهران کاسته شد تا بتوانند کمبود قطار خط ۷ را تأمین کنند. خود این تغییرات نامناسب باعث ایجاد آشفتگی و شلوغی در خط ۲ مترو تهران شد.
حدود سه ماه پیش خط ۷ مترو تهران با تنها چند ایستگاه و تعداد ساعت محدود افتتاح شد و کم‌کم، هم بر تعداد ایستگاه‌ها اضافه شد، هم بر ساعات مسافرگیری. این درحالی بود که قطارهای خط ۷ بایستی از خطوط دیگر تأمین می‌شد. به‌طور مثال از تعداد حرکت‌ها در خط ۲ مترو تهران کاسته شد تا بتوانند کمبود قطار خط ۷ را تأمین کنند. خود این تغییرات نامناسب باعث ایجاد آشفتگی و شلوغی در خط ۲ مترو تهران شد.
از این نقیصه که بگذریم، به مطلب مهم و حیاتی، مبحث امنیت حرکت قطار‌ها در خط ۷ مترو تهران خواهیم رسید. بایستی بگویم سیستم ATP (سامانه امنیت قطار) سامانه‌ای است که امنیت قطار‌ها و در نتیجه امنیت جانی مسافران را تا حدود بالایی تأمین می‌کند. این سامانه حیاتی در حمل‌ونقل زیرزمینی، چند وظیفه بسیار مهم را برعهده دارد که از آن جمله است:
الف- هشدار و توقف قطار عقبی در صورت وجود مانع یا قطار دیگری در طول مسیر، درصورت خطای انسانی
ب- هشدار و اعلام خطا و کاهش سرعت قطار در صورت شکسته بودن بخشی از ریل قطار و در نتیجه اعلام این عیب مهم به واحد نگهداری و تعمیرات و نهایتا بررسی و رفع کامل خطا توسط تیم تعمیرات
پ- جلوگیری از سرعت غیرمجاز تعریف شده و همچنین کنترل استاندارد سرعت قطار در صورت تخلف یا عدم هوشیاری راهبر آن در طول مسیر
ت- اطمینان از بسته بودن درهای قطار هنگام حرکت و جلوگیری از باز شدن در‌ها به هر دلیل ازجمله خطای انسانی راهبر قطار
ج- کنترل مداوم سرعت قطار در پیچ‌ها و تشخیص و اخطار در صورت تخلف و همچنین کم کردن سرعت در صورت نیاز در این پیچ‌های تونلی
با این تفاسیر، متاسفانه باید یادآوری کنم که خط ۷ مترو تهران هم اکنون فاقد این سیستم حفاظتی (ATP) بسیار مهم و حیاتی است! امکان دارد با اندکی خطای انسانی به دلیل خستگی راهبر یا هر دلیل انسانی دیگری، فاجعه‌ای عمیق و انسانی برای شهروندان رخ دهد که رنج و درد ناشی از آن شاید قابل جبران برای مردم و مسافران این وسیله نقلیه عمومی نباشد. باید یادآوری کنم که برای جبران این نقص حساس، تدابیری انسانی، ازجمله دو نفری کردن راهبر‌ها در کابین راهبر در خط ۷ اندیشیده شده است. نکته اینجاست که این تدبیر شاید خطای انسانی را کمتر کند، اما به هیچ‌وجه خطرات مهلک این تصمیم غیرفنی را نمی‌تواند کاملا منتفی کند. متاسفانه مدیران ارشد شهرداری تهران و همچنین مترو تهران، بدون در نظر گرفتن موارد ایمنی و بدون حساسیت‌های انسان‌دوستانه، اقدام به افتتاح و گسترش این خط معیوب مترو کرده‌اند!
نگارنده امیدوار است با آمدن شورای شهر جدید و شهردار منتخب این شورا، نگرش انسان‌دوستانه، آینده‌نگر و خردورز بر سیستم بی‌برنامه کنونی فایق بیاید تا هر چه زود‌تر بتواند خطرات جانی و انسانی بسیار هولناک ناشی از این بی‌تدبیری‌ها در مدیریت شهری فعلی را از سر شهروندان بینوا و درگیر با هزاران مشکل شهری رفع کند.
امضا محفوظ - کارمند مترو تهران
