قصه هزار و یک شب کمک ۲ میلیاردی به مترو

همان ۲میلیارد معروف. انگار دیروز ۶ اسفند ۱۳۹۰ بود یا اول دی ۱۳۸۶؛ همان روزهایی که مجلس کمک‌های ۲ میلیارد دلاری برای توسعه مترو را در دل لایحه بودجه تصویب می‌کرد و همان روزها، نمایندگان از «عزم جدی مجلس برای کمک به مترو» خبر می‌دادند.

به گزارش تین‌نیوز، از این دیروزها البته طی سال‌های اخیر بارها تکرار شده و می‌شود. صبح دیروز اما در جریان بررسی بخش‌های هزینه‌ای لایحه بودجه 97، نمایندگان مجلس بند الحاقی به تبصره 3این لایحه را به تصویب رساندند که به موجب آن قرار است در سال آینده 2میلیارد دلار از تسهیلات خارجی برای ساخت و بهره‌برداری از خطوط مترو و طرح‌های کاهش آلودگی هوا اختصاص یابد.

به ‌موجب این مصوبه، دولت موظف است اصل و هزینه‌های این تسهیلات را تضمین کند و بانک‌های عامل نسبت به گشایش اعتبار اسنادی ذیربط اقدام کنند. این کمک‌ها طی دهه اخیر همواره در حد مصوبه مطرح شده اما هیچ‌گاه به واقعیت نزدیک نشده‌است.

در دولت نهم و دهم این کمک‌های 2میلیارد دلاری به‌رغم تمول دولت از تهرانی‌ها سلب شد و در دولت‌های یازدهم و دوازدهم شرایط کمبود منابع مالی مانع از تحقق این کمک شده‌است؛چه اینکه آخرین مصوبه 2میلیاردی نیز قرار است از محل گشایش اعتبار اسنادی یا فاینانسی تأمین شود که هنوز نیاز به‌نظر خارجی‌ها دارد.

    داستان هزار و یک شب

قصه هزار و یک شبی که با مصوبه کمک 2میلیاردی به مترو می‌شود نوشت، نخست به ماجرای قانون توسعه حمل ونقل و مدیریت سوخت در سال86 برمی‌گردد. طی این قانون برای نخستین بار توزیع سوخت با کارت ممکن شد و قرار شد از محل سودی که دولت از این محل می‌برد، ‌ دولت برای مدیریت حمل‌ونقل شهرها 100هزار میلیارد ریال به‌صورت متمرکز اختصاص دهد.

این رقم هیچگاه پرداخت نشد و دولت و مجلس هیچ اهمیتی به عدم‌اجرای آن ندادند. 26اسفند 88رقم کمک به 2میلیارد دلار رسید، اما بی‌اعتنایی 2قوه مقننه و اجراییه به این مهم موجب شد مصوبه برای سال‌های 89تا 94در قالب برنامه توسعه پنجم، تمدید شود. این قانون البته با وجود محمود احمدی‌نژاد در دولت و محمدباقر قالیباف در شهرداری تهران عملا اجرا شدنی نبود.

چون مخالفت‌های سیاسی مانع از کمک یکی به دیگری می‌شد و در این میان توسعه مترو هیچگاه با سرعت پیش نرفت. پس از این چرخه نوبت به روزهای سخت اقتصادی کشور در دولت یازدهم و دوازدهم رسید که دولت منابع کافی برای آن نداشت و از طرفی عمر مصوبه 2میلیارد‌دلاری نیز تا سال 94به اتمام می‌رسید. بدین‌ترتیب مجلس یازدهم تصمیم گرفت در قالب بودجه 97کشور، این مصوبه را بار دیگر بگنجاند، اما هیچ ضمانت اجرایی برای تحقق فاینانسی با این رقم برای توسعه متروی شهرهای کشور وجود ندارد و باید دید این مصوبه چگونه رنگ اجرایی شدن را می‌بیند؟

    اگر 2میلیارد برسد...

در سال‌های اخیر که بودجه توسعه مترو همواره چالش اصلی مسئولان شهری و کشوری بوده، رسیدن 2میلیارد دلار کمک، می‌تواند رخداد بزرگی در راه پیشرفت حمل ونقل شهری باشد. برای ساخت صفر تا صد یک خط متروی 30کیلومتری در تهران، بر مبنای قیمت سال‌جاری، حدود 6هزار میلیارد تومان(1.3میلیارد دلار) بودجه نیاز است.

در عین حال به‌علت اتمام حفاری خطوط 6و 7، با این بودجه می‌شود بخش زیادی از این دو خط را راه انداخت و تجهیز کرد. از سویی مدیرعامل شرکت متروی تهران چندی پیش خبر داده بود که پرونده خطوط 3و 6و 7و واگن‌های مترو با 32هزار میلیارد تومان بسته می‌شود که درصورت رسیدن این 2میلیارد دلار(9هزار میلیارد تومان) گام مهمی در این مسیر ظرف یک‌سال برداشته می‌شود.