مسجد جامع ساری، میراث سوخته

آتش سوزی مسجد جامع ساری که از آثار اولیه دوره اسلامی در مازنداران است موجب تاسف عمیق همه دوستداران این سرزمین است. بی گمان این اثر یکی از یادگارهای تاریخی ایران اسلامی بوده و هست. از اینکه هنوز مفهوم ارزش میراثی در این کشور درک نشده و آثار ارج گذاری نمی شوند، بسیار متاسفم. 

نگهداری ساختمان های میراثی نیازمند سازمان، صلاحیت و منابع خاص خویش است. شوربختانه آن قدر هیاهوی مسائل جاری همه جا را گرفته که مفهوم اولویت در تخصیص منابع به حفظ و نگهداری اثرهای فاخری از این دست که یادآور هویت تاریخی ملی ماست، فراموش می شود. کاش می شد اثربخشی میلیاردها تومان بودجه های فرهنگی در حد مقدماتی ارزیابی می شد تا شاید میراث های ایران شهری سهم درخورتری می یافتند.

به هر روی، به سهم خود از تلاش های آتش نشانان عزیز و تمام مدیران استان در کنترل آتش و جلوگیری از تسری گسترده آن به بازار نرگسیه و اطفای آن سپاس می گویم و آمادگی وزارت متبوع را در بازسازی این اثر که بیش از ده قرن مسجد مسلمانان و سجده گاه مومنان بوده و ثبت تاریخی است اعلام می دارم. بی گمان بازسازی این گونه آثار بسیار پیچیده است. از یک سوی باید اصالت اثر محفوظ بماند و از سوی دیگر باید با بر میزان پایداری و تاب آوری آن با تجهیز به فناوری های نوین افزوده گردد.

امید که مدیریت بازسازی در اختیار اشخاص صاحب صلاحیت از معماران برجسته ایران قرار گیرد و از هر گونه اقدام شتاب زده و اندیشیده نشده خودداری گردد. ما در ایران هم تجربه بازسازی مجلس دوره مشروطه و ارگ بم را داشته ایم که در آنها از اصول بازسازی آثار تاریخی تبعیت شده است و هم نمونه های ناموفقی را داشته ایم که در جریان بازسازی خط تاریخی گم شده و اصالت اثر مخدوش گشته است. باید به هوش بود که بازسازی این اثر سترگ در غوغای روزگار از دست صاحبان صلاحیت خارج نگردد.