چند خبر خوش از فرودگاه کرمان و بم
مدیرکل فرودگاههای استان کرمان در آستانه سالروز زلزله بزرگ بم در بیست و ششمین برنامه مهمان هفته به بازخوانی نقش مدیریت و کارکنان فرودگاههای کرمان و بم در امدادرسانی و کاهش تلفات انسانی این فاجعه پرداخت.
به گزارش تین‌نیوز به نقل از روابط عمومی شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران، علی قاسم زاده مدیرکل فرودگاه های استان کرمان پاسخگوی سوالات کارشناس-مجری این برنامه بود. این دومین باری بود که برنامه مهمان هفته در خارج از ستاد و به میزبانی یکی از استان ها برگزار شد. در حقیقت، استقبال از برگزاری بیست و پنجمین مهمان هفته در کرمانشاه؛ مدیریت روابط عمومی و مجریان برنامه را بر آن داشت تا کرمان را به عنوان میزبان بعدی انتخاب کنند که اتفاقا پرمخاطب تر و با استقبال بیشتری نیز برگزار شد.
یکی دیگر از دلایل انتخاب فرودگاه کرمان به عنوان میزبان برنامه بیست و ششم، پیگیری بازخوانی نقش فرودگاهیان در امدادرسانی به زلزله زدگان بم در آستانه پنجم دی ماه بود چونمدیران فرودگاه کرمانشاه نیز در نشست پیشین بر استقاده خود از تجارب زلزله بم در مدیریت بحران فرودگاه تاکید کردند.
سوالات کارشناس- مجری این برنامه و پاسخ های علی قاسم زاده، مدیرکل فرودگاههای استان کرمان را با هم می خوانیم:
- علی قاسم زاده چگو.ن به صنعت هوانوردی علاقه مند و وارد این حرفه شد؟
- الان اگر ما از نوجوانان و کودکان بپرسیم که می‌خواهید چکاره شوید، عمدتا می‌گویند که خلبان، پلیس یا دکتر! من هم از دوره کودکی و نوجوانی علاقه زیادی به پرواز داشتم. وقتی به سن راهنمایی رسیدم، مجله ماشین را تهیه می‌کردم و می‌خواندم و به هر طریقی که امکان دسترسی به اطلاعات داشتم، آنها را جمع می‌کردم. قبل از کنکور در آزمون ورودی نیروی هوایی قبول شدم. دوست داشتم خلبان هواپیمای جنگنده بشوم که اتفاقا برای این کار دعوتنامه هم برایم فرستادند. به تهران و ستاد نیروی هوایی رفتم ولی چون در بدنم ترکش دارم و دنده هایم شکسته است، در معاینات پزشکی رد شدم. حتی به خانه یکی از اقوام در تهران رفتم و جریان را برای او تعریف کردم که من را به آشنایش معرفی کرد و دوبار ه معاینه پزشکی شدم ولی قسمت نبود که خلبان هواپیمای جنگی شوم. همان سال درکنکور در رشته برق قدرت دانشگاه کرمان قبول شدم که بورسیه کشتی رانی و سازمان هواپیمایی کشوری بود. به علت علاقه‌ای که به پرواز و هواپیما داشتم، در نهایت به دانشکده ای در تهران آمدم و راه ورود به صنعت را دنبال کردم. سال 72 فارغ‌التحصیل شدم. بعد از شش ماه کسانی که امتیاز بالاتری داشتند، می‌توانستند محل خدمتشان را مشخص کنند و من از اول سال 73 به خواست خودم به فرودگاه کرمان آمدم و در اداره ارتباطات ناوبری که آن زمان مهندسی الکترونیک نامیده می شد، مشغول کار شدم. همان زمان بحث راه اندازی فرودگاههای اقماری مطرح بود. سال 60 فرودگاه رفسنجان فعال شده و قرار بود فرودگاههای سیرجان، بم و جیرفت تقریبا همزمان افتتاح شوند. در سفری که رئیس وقت سازمان هواپیمایی کشوری مرحوم شاهچراغی به استان کرمان داشت، مرحوم خوربک، مدیرکل وقت کرمان غیرمستقیم من را معرفی کرد تا به جیرفت بروم. من می‌گفتم سابقه کارم کم است اما وی به دلایلی مثل آشنایی من با مسئولین شهر و فرمانداری و شهرداری و سابقه جبهه و اینکه اهل جیرفت بودم، اصرار داشت که من مسئولیت را قبول کنم. من چون تازه کار بودم، یک ماه فرصت خواستم. واقعیت این است که میتوانستم از عهده مسئولیت فرودگاه برآیم ولی می‌خواستم سابقه کارم بیشتر شود. فرماندار و نماینده مجلس اصرار داشتند که من بروم تا اینکه در بیستم شهریور 74 به جیرفت رفتم. جالب اینکه ترمینال آنجا هنوز تکمیل نشده بود و ساختمان اداری و حتی یک میز و صندلی هم نداشت!
- پس حق داشتید که نخواهید به آنجا بروید.
- نه من از این جهت نگفتم! از این جهت می‌خواستم به آنجا نروم که بتوانم بیشتر کار و تجربه کسب کنم. ساختمان پلیس و سپاه تا حد کمی دیوار چینی شده بود. ایمنی زمینی یک سوله بود و برق اضطراری تجهیزاتی نداشت. آب و برق و تلفن نداشت و کارمندی هم آنجا نبود. دوتا از مأموران فرمانداری را آنجا مأمور کردند و یک ماشین را در اختیار من گذاشتند. با عنایت خدا و حمایت مسئولینی مثل آقای خوربک و زارعی توانستیم ساختمان را تکمیل کنیم. آب و برق و تلفن وصل شد. طول باند هم به 200متر رسید و از سال 75 پروازها شروع شدند. من پنج سال در جیرفت بودم و بعد به رفسنجان منتقل شدم. دو سال هم در رفسنجان مسئولیت داشتم و بعد در کرمان به عنوان معاون خدمات فرودگاهی آن زمان برای دو سال خدمت کردم. دو سال مدیرکل فرودگاه بوشهر بودم و بعد چهار سال در هرمزگان خدمت کردم، سپس یک مأموریت چهارساله در استان اصفهان به من دادند که شش سال طول کشید. الان هم یک سال و اندی است که در فرودگاه کرمان هستم. همانطور که بزرگان توصیه می‌کنند که انسان پله پله شروع کند و مسئولیت کارها را بپذیرد، خدا هم لطف کرد و این تجربه نصیب من شد.
- درباره مهمترین مشکلات و نیازهای فرودگاه های کرمان صحبت کنید.
-فرودگاه‌ها مانند سایر بخش‌ها کمبودها و مشکلات زیادی دارند که باید برطرف شوند. از طرفی دیگر، کرمان الان به عنوان پهناور ترین استان کشور با پراکندگی جغرافیایی متعدد و شرایط خاص اقلیمی که حادثه خیزترین استان کشور است، اهمیت خاصی دارد. به دلیل وجود مشکلات مالی در دستگاه‌های اجرایی و مثل تامی فرودگاه‌ها، در کرمان نیز نتوانسته ایم به طور کامل و متناسب با ازدیاد پروازها توسعه را انجام دهیم. ما نیاز به توسعه داریم. زمانی که قرار شد من خدمت هم استانی‌های گرامی خود باشم، نیازهای اساسی را برای خود تعریف کردم که یکی؛ بحث بازسازی باند فعلی فرودگاه کرمان است که جزو بدترین باندهای فرودگاه کشور به حساب می آید. دکتر مه‌آبادی، مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره نیز در نشست خبری اصفهان صراحتا از فرودگاه کرمان و کرمانشاه نام برد که متاسفانه هم باندهایشان مشکل دارد و هم هر دو دچار حادثه زلزله شده‌اند. این فرودگاه یک باند دارد و نمی‌شود آن را تعطیل کرد چون کرمان حادثه خیز است و مسائل امنیتی آن نیز مهم است. یکی از اولویت‌ها این است که باند جدیدی ساخته شود که باید منتظر فرصتی برای تعطیلی باند فرودگاه باشیم. دو سال بود باند 16 فرودگاه به دلیل خرابی، ناتمام شده بود. به همین خاطر تا دو سال هیچ پروازی روی باند 16 نمی‌نشست. سرانجام توانستیم حدود 700متر را بازسازی کنیم تا این معضل حل شود. در کنارآن، موضوع احداث باند جدید هم پیگیری شد که به دلیل مشکلات مالی و مسائل دیگر، مراحل خیلی سختی داشت. با لطف خدا و توجه دکتر آخوندی، وزیر راه و شهرسازی و دکتر مه آبادی، رئیس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران و همکاران و پیگیری استاندار به نتیجه رسید. باند جدید در دست احداث است و پیشرفت فیزیکی دارد. یکی از معضلات فرودگاه کرمان بر اساس آمار رسمی شرکت فرودگاههای کشور، این است که بالاترین ضریب اشغال بین فرودگاههای کشور را دارد. مشکل دیگر، ترمینال داخلی فرودگاه کرمان است که واقعا جوابگو نیست و وقتی یک پرواز با 33 تا 600 مسافر داخل آن قرار می‌گیرد، مشکلات زیادی را ایجاد می‌کند. به همین خاطر این هم یکی از اولویت‌های کاری بود که طراحی آن نیز تمام شده است و پیش بینی می‌کنیم 20 روز تا یک ماه دیگر به مناقصه گذاشته شود و این معضل هم حل می شود. بحث دیگر، ترمینالی است که با سرمایه گذاری هواپیمایی ماهان به صورت BLT ساخته می شود که وزیر راه و شهرسازی هم دستور ویژه برای اجرایش را دارد و از اولویت‌هاست. برای حل مشکلات فرودگاه کرمان باید یک بازه 15-20 ساله در نظر گرفته شود. طراحی مفهومی و اولیه‌اش انجام شده و براساس طرحی که مشاور به شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران ارائه داده، قرار است نخستین ترمینال ترکیبی در کشور باشد که هم پروازهای داخلی و هم پروازهای خارجی و هم پروازهای زیارتی در آن انجام می‌شود. باتوجه به تأکید خاص وزیر راه و شهرسازی و توجه ویژه مدیرعامل شرکت و مسئولین احتمالا عملیات اجرایی آن را شاهد خواهیم بود. مسأله بعد در فرودگاه کرمان، بهسازی شرایط فعلی و توسعه آن است. مشکل دیگر ما بحث پارکینگ مسافران و مستقبلین است که 200 تا 300 جای پارک خودرو دارد و بخش زیادی از مردم چون داخل پارکینگ جا نداریم، ناچارند دور میدان و جلوی ترمینال تا بخش قابل توجهی که به ساختمان پلیس و سپاه فرودگاه می‌رسد و در حاشیه بلوار پارک کنند که راه دورتر می‌شود و دسترشی‌شان سخت‌تر است. ضمن اینکه در شرایط سخت آب و هوایی آنجا، جای مناسبی برای پارک نیست و حتی چون در دو طرف پارک می‌کنند، احتمال تصادف و برخورد هم وجود دارد. به زودی عملیات اجرایی ما در این زمینه هم شروع می‌شود و به حدود 700 جای پارک می‌رسد که گشایش خیلی خوبی است. بهسازی بلوار و دادن شکل جدید و زیبا به آن هم در برنامه ما قرار دارد. ساختمان CIP هم نیمه کاره مانده که طراحی تکمیلی آن انجام شده است و CIP زیبایی برای این فرودگاه درست می‌شود. همچنین نیروگاه جدید، نقلیه جدید و بهسازی پاویون فرودگاه قرار است از اعتبارات استانی منظور شود که جزو ضروریات است. اکنون اگر مهمان‌هایی که برای استان می‌آیند، از 10-15 نفر بیشتر شوند، برای استقبال از آنها به مشکل برمی‌خوریم. در فرودگاههای اقماری هم بحث توسعه و بهسازی محوطه‌ها، ترمینال‌ها و ساختمان‌ها در دست بررسی و اجراست که در رفسنجان بخشی از آن انجام شده و راه جدیدی برای دسترسی به فرودگاه رفسنجان از کمربندی در حال احداث است. زیرسازی آن انجام و چندین دکل روشنایی نصب شده است. سیستم‌های روشنایی عوامل پروازی فرودگاه رفسنجان به روز شده و سیستم روشنایی عوامل پروازی فرودگاه جیرفت و بهسازی ساختمان‌های جنبی و محوطه آن نیز انجام شده است. ساخت ترمینال این فرودگاه جزو اولویت های اصلی است. همچنین بهسازی عوامل پروازی فرودگاههای بم و سیرجان که نزدیک سی سال از قدمتشان می‌گذرد و دچار شن زدگی و ترک هستند، جزو اولویت‌هاست. بحث اصلاح برق رسانی به سایت رادار جبال هم پیگیری می شود که بخشی از این برنامه ها خوشبحتانه محقق شده و بخشی هم به دلیل نبودن اعتبارات کافی به سال آینده موکول شده است.
- به نظر شما آیا فرودگاه کرمان به جایگاه واقعی خود رسیده است؟
- واقعیت این است که اگر بخواهیم بگوییم جایگاه خودش را دارد، نه اینطور نیست. کما اینکه اگر ما فرودگاه امام(ره) را مثال بزنیم، آن هم جایگاه واقعی اش را ندارد چون زیرساخت‌هایش خیلی کم است ولی در عین حال، میزان استقبالی که از آن شده، از ظرفیت تعریف شده که مشاور آن را تعریف کرده، فراتر رفته است. در کرمان هم همینطور است. فقط تفاوتی وجود دارد، اینکه مناطقی که از مرکز دورترند، رشد واقعی خود را پیدا نکرده اند؛ چه در زیرساخت‌ها و چه در تعداد پرواز. خوشبختانه اقدماتی شده که بخشی از آن حالت عملیاتی را ایجاد کرده است و برای بخشی از آن باید تلاش بیشتری شود. اکنون به توجه بیشتری از مسئولان شرکت فرودگاه‌هاو ناوبری هوایی ایران نیاز است. خوشبختانه پروازهای فرودگاه 27 درصد افزایش یافته و تعداد مسافران هم طی امسال 28 درصد افزایش یافته است. سال قبل هم افزایش داشتیم ولی هم در کرمان و هم در شهرستان‌ها بیش از این نیاز داریم. همین الان تمام پنج فرودگاه استان شامل کرمان، رفسنجان، سیرجان، بم و جیرفت پرواز دارند. در مثل مناقشه نیست. تک تک این فرودگاه‌ها در قیاس با تعدادی از مراکز استان‌ها که فرودگاه قدیمی‌تر و امکانات مناسب‌تری دارند، پروازشان بیشتر و فعال‌تر هستند. این نشان می‌دهد که باید فرودگاه های منطقه کرمان توسعه پیدا کنند.
- درباره نقش توسعه فرودگاه ها در توسعه استان صحبت کنید.
- فرودگاه می‌تواند تأثیر زیادی حتی در توسعه بخش‌های دیگر داشته باشد. وقتی مهمانی می‌خواهد به دورترین نقطه کرمان بیاید، نزدیک‌ترین فرودگاهش جیرفت است و او مثلا می‌خواهد مثلا به منوجان برود. او باید زمان زیادی را برای رسیدن به منوجان از مرکز کرمان صرف کند اما از جیرفت تا آنجا تنها دو ساعت راه دارد. در شرق استان نیز همانطور است. آنجا هم از کرمان پنج یا شش ساعت دورتر است ولی از بم یک تا دو ساعت طول می‌کشد. ما وظیفه داریم به توسعه آنها کمک و مشکلاتشان را حل کنیم. مورد دیگر در کنار توسعه زیرساخت‌ها، پروازها هستند. فقط ما امیدواریم که هواپیماهای بدنه باریک و کوچک در کشور فراهم شود که به تقاضای این گونه فرودگاه‌ها جواب بدهد. همچنین امیدواریم ناوگان بدنه کوچک صنعت حمل و نقل هوایی کشور در محدوده 40 تا 50 نفره افزایش پیدا کند. الان یک هواپیمای مثلا 200 نفره نمی‌تواند به فرودگاه شهرکرد، سمنان، شاهرود، سنندج و... برود ولی پروازهای بدنه باریک و کوچک برای آنها مناسب است. اتفاقی که می‌افتد، این است که فرودگاههای جیرفت، بم، رفسنجان، ابوموسی، ایرانشهر و از این قبیل فرودگاه‌ها فعال‌تر می‌شوند. دوره پروازی در یک روز زیاد می‌شود و اگر یک پروازی با 150 نفر به رفسنجان برود و همین تبدیل به پروازهای 40-50 نفری شود، به سه پرواز در روز تبدیل می‌شود که دسترسی به آن بیشتر می‌شود. ضمنا فرودگاه‌هایی که محدودیت ظرفیت مناسب برای هواپیماهای بدنه متوسط و پهن پیکر را دارند، با این پروازها خدمات بهتری را به مردم ارائه می‌دهند.به یاد دارم در جایی بحث مزیت داشتن یا نداشتن شقوق مختلف حمل و نقل بود و فردی می‌گفت به دلیل اینکه فرودگاه‌ها حدود پنج درصد در حمل و نقل نقش دارند، مزیتی ندارند. من از او پرسیدم: شما چه کاره‌ای؟ گفت: استاد دانشگاهم و هفته‌ای دو روز از تهران به اصفهان و اهواز برای تدریس می‌روم. گفتم: از آنجا تا اهواز هفت تا 9 ساعت است. آیا برای شما همیشه از راه زمینی عبور و مرور میسر است؟ گفت: نه. گفتم: وقتی یک سرمایه دار یا یک وزیر می‌خواهد به زاهدان برود آیا از راه زمینی می‌تواند؟ اگر بخواهد به زابل برود آیا می‌تواند 24ساعت با ماشین در تردد باشد؟ اینجاست که جایگاه فرودگاه‌ها مشخص می‌شود. این فرودگاه‌ها هم در استان کرمان نیز جایگاه مهم و خاص را دارند.
- شما 26 دی 95 گفتید که هفته دولت 96 باند دوم فرودگاه کرمان به بهره برداری می رسد. این پروژه به کجا رسید؟
- بر اساس آن طرح و بررسی و مطالعات قبلی که شده بود، قرار بود این اتفاق بیفتد. مقررات و مسائلی در موضوعات اداری کشور وجود دارد و مسیرهای قانونی هست که باید طی شوند. پیش بینی اولیه و برآوردی که مشاور کرده بود، این بود که این پروژه تا هفته دولت 96 افتتاح شود ولی به دلایلی نظیر سیر قانونی‌اش، طولاتی شد و قول ما به موقع انجام نشد که از طرف خودم از ملت و مردم عذرخواهی می‌کنم. انشالله اگر شرایط به همین منوال پیش برود، پیش بینی می‌کنیم که تا نیمه سال آینده به بهره برداری برسد. چون بخش مهمی از این کار آسفالت است که تا اردیبهشت به دلیل سردی هوا توصیه نمی‌شود و منع فنی دارد.
- شما 18 خرداد 1395 از سوی دکتر مه آبادی به این سمت منصوب شدید و در حکم انتصاب شما نکاتی آورده شده که یکی از آنها استقرار سستم مدریت ایمنی، نظام ارزیابی عملکرد و بهبود فرایند مستندسازی در فرودگاه ها و واحدهای ستادی تابعه است. در این راستا چه اقدام هایی کرده اید؟
-در صنعت حمل و نقل هوایی و خیلی صنایع دیگر، بحث ایمنی شرط اولیه و مهم است. در اینجا هم ایمنی و امنیت دو مقوله مهم هستند. در این دو بخش هم اقدامات خوبی شده است. در بخش ایمنی اقداماتی از قبل انجام شده بود، نظیر تشکیل کمیته ایمنی و تعیین و ابلاغ مسئولیت ها به اعضا که فعالیت خوب و گسترده‌ای داشتند و مطالعات خوبی را انجام دادند. اکنون نواقص و اشکالات کار اصلاح شده و بخشی از آن مرتفع شده و بخشی در دست اقدام است. همچنین مانور کامل فرودگاه در راستای ایجاد و ارتقای ایمنی در خارج از فرودگاه به همت و همدلی مسئولان استان و درون فرودگاهی انجام شد که مورد توجه مسئولان قرار گرفت. همچنین Emargancy plan فرودگاه‌ها و طرح نظام نامه فرودگاه بازنویسی شده و تاییدیه گرفته شده است و نقاط خطر مشخص شده‌اند. من فکر می‌کنم به 80 درصد یا بالاتر امتیازات ایمنی دسترسی پیدا کرده ایم و در همین راستا برای اولین بار در سطح فرودگاههای اقماری کشور به مناسبت سالگرد زلزله بم قرار است اولین مانور فرودگاههای اقماری در بم برگزار شود.
- در فرودگاه بم؟
- بله در فرودگاه بم که نقش مهمی در امدادرسانی داشت. ما در همین بخش ارتقای ایمنی موفق شدیم که تفاهم نامه‌ای را با سازمان‌هایی که خارج از فرودگاه هستند و امدادرسان و کمک کننده هستند؛ مثل خود مدیریت بحران استانداری، اورژانس، هلال احمر، آتش نشانی و پزشکی قانونی مبادله کنیم. این اقدامات کمک کرده که بتوانیم ایمنی را ارتقا دهیم.
- برای پاسداشت حقوق شهروندی و استفاده از ظرفیت های فرودگاه های تابعه و ایجاد مسیرهای جدید پروازی چه اقداماتی کرده اید؟
- اولین نکته مه برای اجرای حقوق شهروندی این است که همه ما مسئولین به این موضوع اعتقاد قلبی پیدا کنیم. دوم اینکه تلاش و کوشش کنیم و مشکلاتی را در این راه وجود دارد برطرف کنیم. فکر می کنم که تعمیر باند، احداث ترمینال فعلی، رعایت قوانین و مقررات، انجام به موقع پروازها و همدلی و همکاری همه ارگان‌ها ایجاد شده و تقویت شده در همین راستا هست. بر اساس ارزیابی که در استان انجام شده، معاون سیاسی امنیتی استانداری به فرودگاه در این زمینه تقدیرنامه داده است و ما جزو محدود ادارات استان هستیم که موفق شدیم این کار را انجام دهیم. در کنار این اقدامات، توجه خاصی هم به قوانین و مقررات و پیگیری حقوق شهروندی شده است. آنچه را که ما باید انجام دهیم وآنچه را که شرکت‌هایی که فعال باید انجام دهند و فرودگاه‌ها به عنوان ناظر و متولی در این بخش باید پیگیری کنند، این است که زیرساخت را برای مسافران فراهم آورند و البته ما باید تلاشمان را بیشتر کنیم. در این راه همکاران ما در بخش‌های دیگر مثل پلیس و سپاه فرودگاه، گمرک و گذرنامه هم شریک هستند که از همین جا از تلاش همه آنها تقدیر و تشکر دارم. حتی می‌دانیم که گیت سپاه و پلیس مناسب نیست ولی تلاششان این است که وظیفه‌شان را به خوبی انجام دهند و رضایت مردم را جلب کنند. آنها خدمات دلسوزانه و بسیجی وار انجام می‌دهند که مردم می‌بینند و رضایت دارند.
- چه اقدامات رفاهی را در ساتای خدمت بیشتر به همکارانتان انجام داده اید و آیا صدای همکاران خود را به گوش مدیران ارشد رسانیده اید؟
- باید خود دوستان در این باره قضاوت کنند. شخصا به این مسأله اعتقاد دارم که نیروی انسانی به عنوان بخش مهم و تأثیرگذار بخش اجرایی در همه دنیا از جمله ایران نقش مهم و اساسی دارد. اگر به نیازهای رفاهی و آموزش نیروها توجه نکنیم، بخشی از آن اهداف مغفول می‌ماند. اگر بتوانیم در معیشت، حقوق و شرایط تسهیلات رفاهی کارهایی را انجام دهیم؛ مثلا هفته ای چند بار از استخری مناسب استفاده کنند، تأثیر زیادی در روحیه آنها دارد. به هرحال ممکن است در اداره یک خستگی یا حتی بحث جزئی بین افراد هم به وجود بیاید ولی وقتی با هم وارد فضای رفاهی استخر می شویم، مشکلات کنار می‌رود و رفاقت‌ها به یادشان میآید. این باعث می‌شود که روح و ذهن ما شاداب شود و اگر بتوانیم مانند خیلی از سازمان‌ها سالی یکی دو مرتبه خانواده‌ها را دور هم جمع کنیم، بسار خوب است. این کار به نظر من هزینه کردن نیست. من تا آنجایی که توانستم در فرودگاههای دیگر این کار را انجام دادم که آثارش را ملاحظه کردیم. ما اگر بتوانیم بازنشستگان را دور هم جمع کنیم، کار بزرگی کرده ایم. من انصافا به مسئولین سپاه و پلیس تبریک می‌گویم که این کارها در برنامه‌هایشان است.
- برای جانشین پروری چه کرده اید؟
- واقعیت آن است که من از همان زمانی که در حوزه مدیریت قرار گرفتم، همیشه دنبال جانشین پروری بودم و صحبت‌های ویژه‌ای با مسئولان وقت داشتیم و هیچ وقت مانع رشد کسی در مجموعه نشده ام. فکر می‌کنم اگر غیر از این باشد، نوعی کم لطفی و حتی خیانت است. اجازه دهید من کلمه خیانت را به کار ببرم. آدمی به آینده خود مطمئن نیست، یعنی اگر بخواهم به خودم در این مورد نمره بدهم، از 100، حتما 100 و از 20 حتما 20 می‌دهم.
- درباره زلزله بم صحبت کنید. شما آن موقع چه سمتی داشتید؟ چه زمانی مطلع شدید و چه کردید؟
- ابتدا برای درگشتگان این فاجعه و همچنین زلزله کرمانشاه رحمت از خداوند می‌خواهیم. در آن زمان من معاون خدمات فرودگاهی فرودگاههای استان بودم. این زلزله حدود 5ونیم صبح در زمستان و روز جمعه بود. من در خانه خواب بودم. زلزله خیلی شدید بود. آثارش در کرمان و شهرهای دیگر هم مشهود بود. ما از خانه خارج شدیم و ترسیدیم. چند لحظه اول شوکه شده بودیم. بعد پیگیری کردیم که محل اصلی وقوع زلزله کجا بوده است. مهندس سعیدی مدیرکل اداره پشتیبانی بودند و مهندس شرفایی که الان معاون فرودگاه کرمانشاه هستند، معاون عملیات هوانوردی بودند. هر کدام از ما دنبال این بودیم که ببینیم زلزله در کجا رخ داده است. دیدیم که داخل کرمان خرابی نداشته و مشکلی ایجاد نکرده است. ما نتوانستیم با شهرستان‌های شرق و جنوب کشور ارتباط برقرار کنیم چون آنجا ارتباطات قطع شده بود. یکی از همکاران سایت جبل بارز به من زنگ زد وگفت که زلزله آمد و برق این سایت قطع شد. من فورا با مهندس خلیل پور که الان معاون فرودگاه مهرآباد است، تماس گرفتم و آنها کمتر از نیم ساعت به سمت رادار جبال بارز جیرفت رفتند. سردار فتاحی معاون لشکر 41ثارالله بود با من تماس گرفت که برق سایتی هم که آنها در کنار فرودگاه دارند، قطع شده است. وی گفت که باتری دستگاه‌هایشان در حال تمام شدن است و مرکز زلزله شهر براوات بم است و احتمالا 700 تا 800 نفر کشته شده و چندهزار نفر هم زخمی شده اند. من به مهندس اسماعیلی زنگ زدم که باید برویم. ما همچنین نگران خانواده مهندس سیدی که اهل بم بود هم شدیم. مهندس اسماعیلی با استاندار و فرمانده پایگاه هوانیروز تماس گرفت و تقاضای چند هلی کوپتر و امکانات کردند. ما هم ابزار و تجهیزاتی مثل موتور برق و بنزین را برداشتیم و نیروهای عملیاتی را از برج و ایمنی زمینی و الکترونیک همه آماده شدند. هلی کوپترها هم یک ساعت بعد رسیدند. به همکاران تدارکات و کارپرداز هم گفتم که در دو ماشین بنزین و گازوئیل بگذارند و یک راست به فرودگاه بم بیایند. حدس ما این بود که سه - چهار روز درگیر خواهیم بود. ما در سایت یک ریپیتر هم داشتیم که ارتباط فرودگاه بم و جیرفت را با بیسیم دستی و رادار برقرار می کرد. گفتند که آنجا چیز خاصی نیست و مرکز همان بم است. من گفتم: کسی از فرودگاه بم تماس گرفت؟ گفتند: بله، یک نفر از فرودگاه بم تماس گرفت و گفت همه چیز ویران شده است. وارد شهر که شدیم، من به خلبان گفتم که یک دور روی شهر بزن.
وقتی دور زد، خدا می‌داند چه وحشتی ما را فرا گرفت. به خلبان گفتم: برو فرودگاه. فهمیدیم فاجعه از چیزی که گفته شده، خیلی فراتر است. دیدیم سقف ترمینال ریخته و شیشه‌هاش شکسته است. دوستان گفتند که این برج غیرقابل استفاده است. سرمای وحشتناکی هم بود. من به سمت دفتر رئیس فرودگاه رفتم. می‌دانستم جعبه کلید کلیدهای زاپاس کجاست.
آن را شکستیم. مهندس رحیمی، رئیس فرودگاه، خودش اهل بم بود و الان معاون فرودگاه یزد است و چند تا از اقوامش را از دست داده بود. خانه شان هم ریخته بود. چشمم که به سوئیچ یک خودروی پیکاپ افتاد، خوشحال شدم. مهندس اسماعیلی گفت که نیروها در بخش خودشان باشند. رفتیم ایمنی- زمینی را باز کردیم و دیدیم ساختمان ترک خورده، اما آسیب خاصی ندیده است. ماشین‌ها را بیرون آوردیم و خوردوی پیکاپ را روشن کردیم. با مهندس اسماعیلی روی باند رفتیم. من یک موبایل سارایا خریده بودم و به مهندس اسماعیلی دادم تا استفاده کند.
آن زمان پولش خیلی زیاد بود و اول مهندس اسماعیلی از اقدام من ناراحت شدند. من گفتم: این خوب است که اگر شما به مأموریت بروید، بتوانیم پیدایتان کنیم. این موبایل آنجا خیلی کمک کرد. مهندس اسماعیلی با آقای استاندار و آقای رضایی که مدیر شرکت فرودگاه‌ها بود، تماس گرفت و گفت که فرودگاه بم آماده است. دوستان با استفاده از موتور برق‌ها، دستگاه‌های کمک ناوبری را راه انداختند. در بخش فنی هم سیستم روشنایی نصب شده، ولی وصل نشده بود. دو موتور برق آسیب دیده بود که ما یکی را درست کردیم.
تا نزدیک غروب کار کردیم. من و مهتدس سیدی داخل کانالی که به آن کانال گربه رو می‌گفتند، رفتیم و کابل‌ها را جمع کردیم و با همکاری دوستان فنی به تابلو بستیم تا دم غروب روشن شود. مهندس اسماعیلی با هلی کوپترها توی استادیوم شهر که روبروی بیمارستان قرار داشت، رفته بود. مردم تجمع کرده بودند و راه ها بسته بود. ما یک ساعت و نیم دیرتر از مهندس سیدی راه افتادیم و وی سه ساعت بعد ما رسید.
این نورافکن تنها روشنایی کل محدوده بم بود و نقطه امید محسوب می شد. از همان اول صبح مهندس اسماعیلی اعلام کرد که فرودگاه آماده پذیرش پرواز است. پارکینگ فرودگاه بم چهار جای پارک هواپیما داشت که بزرگترینش آن زمان توپولوف، بعد هواپیمای ATRو فوکر 50 که همه مالامال از مجروح شده بود. اولین مجروحان را هلی کوپتر آورد که پیاده شان کردیم. هوا سرد بود و ما فقط چند پتو در ایمنی زمینی داشتیم که به چند نفر از مجروحان دادیم. در سطح شهر اعلام شده بود که مجروحان را بیاورند و حتی با تراکتور هم مجروح می‌آوردند. با پیکان و موتورسیکلت مجروح می‌آوردند. به یاد دارم که موتورسواری یک مجروح را به کمرش بسته بود که نیفتد و مجروح بی هوشی را جلوی خودش روی موتور گذاشته بود. تا زمانی که هواپیما آمد، تمام اپرون پر از مجروح شده بود. اولین هواپیما C130 بود که از کرمان آمد. ما برای اینکه موتور برق‌ها ایراد پیدا نکند و بتوانیم سرویس دهیم، گفتیم مقداری نفت و چراغ‌های مخصوص باند تهیه کنند. مهندس کریمی، استاندار وقت هم با آن پرواز آمد. امکانات و مسئولان و امدادگرانی که آورده بود، پیاده شدند و بارگیری مجروحان انجام شد. از آن موقع شروع شد و تا ساعت8صبح 8000مجروح جابه جا می شد. از آن زمان دیگر همه وارد شدند. ارتش و سپاه وارد شدند و خیلی خدمات دادند. پروازهای متعددی آمدند. آن لباس قرمزهایی که در تصاویر پشت سر من دیدید، خارجی بودند و سگهای زنده یاب هم داشتند. آنها سوییسی بودند. به وقت ایران ساعت 7 و نیم وزارت امور خارجه آنها به سفارت ایران اعلام کرده بود که براساس مشاهدات و تصاویر ماهواره‌ای، شهر بم ویران شده است و اولین گروه خارجی آنها بودند. ناهماهنگی و انسجامی که وجود داشت، این بود که آنها 5 صبح وارد شدند و تا 5 بعد از ظهر روز شنبه در فرودگاه بودند. کسی نبود که آنها را هدایت کند که با سگهای زنده یابشان به داخل شهر بروند و کمک کنند. آسمان کشور هم open sky شد و به جز کشور رژیم اشغالگر قدس از همه کشورها هواپیماها قابل ورود بودند. فاجعه عظیمی بود. نزدیک 40 هزار نفر کشته شدند. 10تا12 هزار نفر مجروح شدند. خسارات مالی زیادی به بار نشست و خسارات انسانی جبران ناپذیری ایجاد شد اما نشان داد که ملت در هر شرایطی و بدترین شرایط بیشترین وحدت را دارد.
