نظرات غیرکارشناسی درباره ای‌تی‌آر
هواپیمای ای‌تی‌آر که سقوط کرد، دوباره توجه‌ها به سمت ناوگان هواپیمایی غیرنظامی کشورمان چرخید. موضوعی که مدتی فراموش شده بود، دوباره در صدر اخبار قرار گرفت. این‌بار نیز با وجود اینکه هنوز اطلاعات و جزئیات پرواز مشخص نشده، هواپیما به‌عنوان مقصر اصلی حادثه معرفی شده است.
کاپیتان هوشنگ شهبازی*: هواپیمای ای‌تی‌آر که سقوط کرد، دوباره توجه‌ها به سمت ناوگان هواپیمایی غیرنظامی کشورمان چرخید. موضوعی که مدتی فراموش شده بود، دوباره در صدر اخبار قرار گرفت. این‌بار نیز با وجود اینکه هنوز اطلاعات و جزئیات پرواز مشخص نشده، هواپیما به‌عنوان مقصر اصلی حادثه معرفی شده است.
درصورتی که من به‌عنوان یک کارشناس کاملا با این سخنان مخالفم. من شخصا در مانور هواپیمای ای‌تی‌آر شرکت کرده‌ام و می‌توانم به‌عنوان یک متخصص، با جرأت بگویم که این هواپیما بسیار خوب است، کارایی قوی و خیلی خوبی دارد و در پروازهای کوتاه‌برد یا Short-range خیلی خوب عمل می‌کند. درباره هواپیمایی که بد است یا عملکرد مناسبی ندارد، کارشناسان ازجمله خود من بارها در رسانه‌ها هشدار می‌دهیم. پیش‌تر خود من درباره هواپیماهای دیگری که برای اقلیم ما مناسب نبودند، صحبت کرده بودم.
برخی هواپیماهایی که در سوانح قبلی دچار مشکل شده بودند، شاید در سطح جهانی کارایی مناسبی داشته‌اند اما برای اقلیم جغرافیایی ما مطلقا خوب نبودند. داستان ای‌تی‌آر کاملا متفاوت است. این هواپیما می‌تواند در شرایط متفاوت ایران به خوبی کار کند و مشکلی هم برایش پیش نمی‌آید.
یکی از سخنان غیرکارشناسانه‌ای که درباره علت این حادثه بر زبان می‌آید، این است که شرایط جوی نامناسب باعث رخ دادن این حادثه شده، ابرها یا دمای پایین هوا برای کارکرد دستگاه‌ها مشکل ایجاد کرده‌اند. واقعیت این است که هواپیماها پیش از پرواز گواهینامه‌هایی مربوط به شرایط جوی نامناسب دریافت می‌کنند و تا زمانی که گواهینامه نداشته باشند، اجازه پرواز ندارند. به همین دلیل، با جرأت می‌توان گفت، شرایط جوی نامناسب عاملی نیست که بتواند هواپیما را به زمین بزند. اگر قرار باشد روی کوه یا در داخل ابر مانع یا مشکلی تشخیص داده نشود، به گمان من مشکل از خطای انسانی است نه خطای ماشینی و فنی. چون از نظر من، گروه هواپیماهای ای‌تی‌آر از نظر تجهیزات در شرایط مختلف کارایی بالایی دارند.
یک نگاه اشتباه در بین افراد غیرمتخصص نسبت به هواپیماهای ملخی (توربوپراپ) این است که، این هواپیماها به‌خاطر اینکه از ملخ استفاده می‌کنند، فناوری عقب‌افتاده‌تری دارند و از فناوری پیشرفته‌ای بهره نمی‌برند. اما اگر از من به‌عنوان یک کارشناس بپرسید، باید بگویم، هواپیماهای جت یا ملخی (توربوپراپ) هرکدام در شرایط معین و مشخصی کار می‌کنند. اتفاقا از نظر عکس‌العمل به فرمان‌های خلبان، هواپیماهای ملخی (توربوپراپ) کارایی خیلی بهتری دارند. درصورتی که هواپیماهای جت معمولی چند ثانیه دیرتر عمل می‌کنند.
درباره علت رخ دادن این حادثه سخنانی گفته شده اما واقعیت این است که تنها مرجع رسمی و اصلی برای بررسی این موضوع سازمان هواپیمایی کشوری است چون فقط این سازمان به مدارک خلبانان، هواپیماها، عمر پروازی هواپیما و... دسترسی دارد و تا زمانی که گزارش این سازمان به‌صورت دقیق منتشر نشود، نمی‌توان درباره علت وقوع حادثه هیچ نظری داد.
* کارشناس ارشد صنایع هوایی
