مقصر رسوب کالا در بنادر گمرک نیست

مسعود دانشمند در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره موافقت ها و مخالفت های شرکت های حمل و نقلی از طرح یکپارچه سازی ترخیص کالا در گمرک مبنی بر پنجره واحد تجارت فرامرزی اظهار کرد: اصل وجود چنین سامانه ای کار ارزشمندی است که گمرک توانست در طول بیش از دو سال آن را با پیگیری های فراوان اجرایی کند؛ اما آنچه مشکل این سامانه است، عدم همکاری دستگاه های صادرکننده مجوزهای صدور، ورود یا ترانزیت کالاست.

رئیس کانون سراسری انجمن های صنفی کارفرمایی شرکت های حمل و نقل بین المللی کالا با اشاره به تعدد مجوزهایی که دولت در زمینه صادرات، واردات یا ترانزیت باید بدهد گفت: به عنوان مثال اگر شرکت حمل و نقل کالا بخواهد کالایی که یک واردکننده سفارش واردات و حمل آن را داده، از مبادی گمرکی ترخیص کند، در صورتی که خوراکی باشد باید سازمان غذا و دارو و وزارت جهاد کشاورزی، صنعتی باشد وزات صنعت، ورزشی باشد وزارت ورزش و جوانان و موارد دیگر مجوزهای لازم را صادر کنند؛ به اینها مجوزهای سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای و مجوزهای بانکی را هم بیفزایید.

دانشمند ادامه داد: بنابراین کافی است یکی از این مجوزها با تأخیر صادر شود، درنتیجه گمرک نمی تواند مجوز ترخیص یا خروج کالا را صادر کند؛ آنکه در این میانه متضرر می شود، واردکننده یا صادرکننده کالاست که بارش چند روز در گمرک معطل می شود.

رئیس سابق کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران افزود: باید دستگاه‌های صادرکننده مجوزهای صادرات و واردات، همکاری خود با گمرک را افزایش دهند تا شعار این دستگاه دولتی مبنی بر اینکه «گمرک محل عبور کالاست نه رسوب کالا»، محقق شود. چرا که کالاهایی که در گمرک رسوب می کنند و از کیفیت آنها کاسته می شود، همگی سرمایه ملی هستند و با این تأخیرات، بخشی از سرمایه ملی هدر می رود.

وی با اشاره به طولانی شدن روند آزمایش کالاهای نیازمند به انجام آزمایشات در سازمان ملی استاندارد که گاه تا ۶۰ روز طول می کشد، تصریح کرد: اگر این کالا، مواد غذایی یا مواد اولیه برای تولیدات صنعتی از قبیل پتروشیمی باشد، ممکن است در اثر طولانی شدن این روند، عملا از بین برود که زیان بزرگی به صاحب کالا وارد می کند؛ بنابراین باید دستگاه هایی که در قانون پیش بینی شده تا در صدور مجوز ترخیص یا صادرات کالا اثرگذار باشند، با نوسازی سیستم های اداری خود، از زمان این بروکراسی پیچیده اداری بکاهند.

رئیس کانون سراسری انجمن های حمل و نقل بین المللی کالا مشکل دیگر اجرای صحیح و کامل پنجره واحد تجارت فرامرزی را نبود پهنای باند متناسب با برنامه الکترونیکی این طرح گمرک دانست و گفت: وقتی وزارت راتباطات نمی تواند پهنای باند مورد نظر را برای اجرای طرح پنجره واحد تهیه کند و درنتیجه سامانه گمرکی هر چند قوت یک بار متوقف می شود، نباید صاحبان کالا گمرک را مقصر بدانند.

عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران با اشاره به وجود سامانه قدرتمندی در گمرک که همه اطلاعات مربوط به کالا و صاحب کالا و نحوه ورود، خروج یا ترانزیت آن و حتی نام شرکت های واسطه ای حمل و نقل در آن ذکر شده، تأکید کرد: سامانه پنجره واحد گمرکی توانسته جای کارت های بازرگانی موقت را بگیرد؛ همچنین این سامانه عملا کاری کرده که کارت بازرگانی از حیز انتفاع خارج شود؛ چون فلسفه کارت بازرگانی، ارائه مستنداتی در خصوص سوابق فعالیت های اقتصادی صاحب کالاست که در حال حاضر سامانه پنجره واحد گمرک این کار را انجام می دهد. به نظر من باید کارت بازرگانی را از دور خارج کرد. کاری که همه کشورهای همسایه برای کاهش بروکراسی تجارت بین المللی خود انجام دادند.

وی با تأکید بر اینکه طرح سامانه یکپارچه گمرک باید به صورت قانون دربیاید تا دستگاه ها ملزم به به روزرسانی اطلاعات خود در آن شوند، اظهار داشت: در حال حاضر سازمان ها و دستگاه های مربوطه و صادرکننده مجوزهای خاص، می گویند که ما ملزم نیستیم تا در اسرع وقت درخواست مجوزها از سوی صاحبان کالا را بررسی و صادر کنیم. اما اگر این موضوع به صورت قانون دربیاید، همه دستگاه هایی که مجوزها را صادر می کنند، مجوز لازم را همگام با مجوز ترخیص گمرک در سامانه به روزرسانی می کنند.

این فعال صنعت حمل و نقل بین المللی با اشاره به برخی موارد مثبت موجود در سامانه یکپارچه گمرک مبنی بر کاهش زمان ارائه اسناد به صورت فیزیکی،گفت: در حال حاضر شرکت های حمل و نقل دریایی کالا می بایست در زمان ثبت سفارش واردات اسناد خریداری کالا را به صورت کپی و اسکن شده در سامانه آپلود کنند و سپس زمانی که کالا وارد بنادر شد، اصل اسناد را به کارشناسان گمرکی ارائه دهند تا اگر مطابقت نداشت، از ورود آن جلوگیری شود؛ این اقدام بسیاری از کاستی ها و اشکالات روش دستی و سنتی گذشته را برطرف کرده است. ولی برای آنکه همه محاسن سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی خود را نشان دهد، زمان لازم است.