کشتهها و زخمیهای سنگین یک تصادف سیاسی در راهآهن برقی تهران-مشهد
وبلاگ عباس قربانعلی بیک-برقی سازی این محور پرسانحه (هزار برابر جان باختگان عید قربان در ده سال اخیر) براساس برنامه چهارم برای افزایش حمل مسافر ریلی در سال 1382 در کمیسیون مشترک کرواسی مطرح و مورد موافقت وزیر قرار گرفت اما با مصاحبه آقای وزیر در بازگشت و اشاره به تصمیم برقینمودن کل راه آهن و مخالفت مدیرعامل وقت موضوع متوقف شد.
مخالفت مدیرعامل بعلت گزارش مرکز تحقیقات و به استناد مطالعات سال 71 و ارائه پیشنهاد لغو برقی نمودن مسیر بافق- بندرعباس (بنا به پیشنهاد اینجانب و بررسی و تایید توسط معاونت برنامهریزی راهآهن به وزیر راه و تایید ایشان) بود که با اصلاح محاسبات و اعمال تاثیر برقینمودن بر کاهش تعداد لوکوموتیودر حالت مسافری مخالفت ها کاهش یافت.
پس از اخذ قیمت های جدید از شرکتهای متعدد خارجی و قانع شدن مدیرعامل و هیئت مدیره، موضوع در اواخر سال 84 با استاندار خراسان رضوی مطرح و در دستور کار هیئت دولت قرار گرفت و با تصویب هیئت دولت قرار شد برقی نمودن این مسیر مورد مطالعه قرار گیرد اما سازمان مدیریت مطالعه کل مسیرها را برای اولویت بندی در سال 85 مصوب نمود و پس از ارائه گزارش مشاور خارجی و تایید آن، در سال 86 بودجه فقط برای برقی کردن بدون ناوگان تخصیص یافت.
بدلیل طولانی بودن مدت متوسط 8 سال برای مذاکرات و خرید لوکوموتیودر دو پروژه آلستوم و زیمنس و بنا به دستور وزیر وقت تامین لوکوموتیونیز در مناقصه منظور و همزمان برای اصلاح مشخصات 150 لوکوموتیو زیمنس در حال خرید به نحوی که بتواند در آینده به لوکوموتیوبرقی 6 مگاوات با سرعت 200 تبدیل شد بررسیهای وسیعی انجام شد.
پس از انتشار آگهی ارزیابی کیفی پیمانکاران در سال 86 و حضور 74 شرکت کننده، شرکت ها به تشکیل کنسرسیوم های قوی ترغیب شدند و تعداد 5 مجموعه واجد شرایط اعلام شدند و اسناد مناقصه بین 5 گروه بزرگ در حوزه صنایع برق و پیمانکاران بزرگ عمرانی برای برقی نمودن و تامین لوکوموتیودر سال 86 منتشر و سه پیشنهاد زیر دریافت گردید.
الف- کنسرسیوم هیربدان، برسان، تام ایران خودرو و واگن پارس با زیمنس و آلستوم (برنده مناقصه)
ب- کنسرسیوم فراب- نورینکو با تخفیف ثانویه 49%ج- گروه مپنا، که بدلیل رد پیشنهاد فنی پاکت قیمت مفتوح نشد.
برآورد کارشناسی مجری طرح قبل از باز نمودن پیشنهادات 853 میلیون یورو اعلام گردید (با محدوده کار شامل: برقی نمودن تهران- مشهد با سرعت 250، برقی نمودن مسیر تهران- گرمسار، تامین70 دستگاه لوکوموتیومسافری و باری، تعمیرات و نگهداری 5 ساله، 100 مگاوات نیروگاه پشتیبان، ماشینآلات تعمیر و نگهداری، تجهیز تعمیرگاهها، احداث ساختمان های اسکادا و دپو ماشینآلات ظرف 30 ماه) و نقشه راه برای رسیدن از سرعت 160 به 250 و احداث فاز یک راهآهن سریع تهران- مشهد بین گرمسار- سمنان با سرعت 350 با حداکثر تشابه خط برقی ترسیم گردید.
برای ارزیابی پیشنهادات فنی کمیتهای خاص تشکیل و ظاهرا بدلیل مخالفت سیاسی با مدیریت وقت مپنا پیشنهاد فنی مپنا مردود و با وجود تلاشهای فراوان برای تغییر نظر مدیرعامل مبنی بر باز کردن پاکت قیمت پیشنهادی گروه مپنا و حتی ارسال نامه 4/10/87 نتیجهای حاصل نشد و نهایتا با شکایت یکی از اعضای کنسرسیوم مپنا به بازرسی کل کشور مناقصه ابطال و خسارات سنگین از جمله چندین هزار کشته به جامعه و اقتصاد کشور طی یک دهه تحمیل شد.
در این راستا تاییدیه 5/3/86 دفتر فنی شرکت ساخت برای سرعت 230، تاییدیه اداره کل علائم برای سرعت 250 ATC و تاییدیه شرکت سازنده ترمز برای سرعت 200 واگن ها با دو دیسک اخذ و با مجوز سال 78 اداره کل خط عرض واگن 2/3 متر و با پیش بینی دفتر برقی عبور واگن مسافری عرض 4/3 و واگن دوطبقه کانتینری امکانپذیر شد.
نوشته مهندس قرباعلی بیک که از دست اندرکاران و مدیران خوش نظر آن زمان در راه آهن بودند، گویای واقعیتی هولناک است که چگونه سایه سیاست و یا شخص محوری سرنوشت یک پروژه ملی را برای ده ها سال تغییر می دهد، زیانهای مالی و خسارات جانی چنین تصمیماتی را چه کسانی پاسخگو هستند؟؟ کاش روزی میزگردی از همه دست اندرکاران این پروژه، از وزیران وقت راه و مدیران وکارشناسان ارشد راه آهن تا پیمانکارانی که صدها میلیون تومان هزینه کردنهد و بیش از یکسال وقت خود را صرف تهیه پیشنهاد برای این پروژه نمودند و آخر هیچ.
با سلام .
چرا راه اهن برقی تهران مشهد اعاز نمیشود.
12 سال هست مدام روبان میبرند دریغ که عملیات عمرانی شروع شود.
انگار برقی کردن راه اهن تهران مشهد میخواهد جایگزین افسانه ازادراه تهران شمال شود.
ما ایرانی ها ها در حسرت قطار سریع السیر بمانیم.
این پروژه باید هرچه سریعتر اجرایی شود.
وزارت راه و راه اهن عوامل تاخیر شروع این پروژه ملی و جهانی«بخشی از خط اهن ابریشم» اعلام کنند
خدا به مهندس قربانعلي بيك خير دهد كه صادقانه اطلاعات خوبي را براي روشن شدن كارشناسان و ثبت تجارب ارائه مي دهند.