◄ وضعیت مبهم ایجاد صندوق پروژه عمرانی در آستانه پایان عمر دولت

وزیر راه و شهرسازی در سال جاری و طی چند نوبت بر تامین مالی پروژه های ریلی و بزرگراهی به واسطه بازار سرمایه و استفاده از روش صندوق های سرمایه گذاری پروژه محور تاکید کرد. با این وجود و با نزدیک شدن به پایان عمر دولت دوازدهم، هنوز سرنوشت پروژه‌هایی که بنا بود با تشکیل صندوق های سرمایه گذاری پروژه تامین مالی شوند، نامعلوم است. حتی هنوز جزییات وعده وزیر و نام پروژه هایی که قرار بود با این شیوه تامین مالی شوند، اعلام عمومی نشده است.

وزیر راه و شهرسازی در تاریخ 12 اردیبهشت ماه سال جاری، از توافق با سازمان بورس برای تامین مالی 12 پروژه ریلی و آزادراهی و بزرگراهی از طریق بورس خبر داد و گفت که وزارت راه و شهرسازی برای تامین مالی پروژه های آزادراهی و ریلی از طریق سازمان بورس اولویت ویژه ای قائل است. همچنین امیرمحمود غفاری، معاون برنامه ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی، 21 اردیبهشت امسال از افزایش تعداد پروژه هایی خبر داد که بناست از طریق صندوق های سرمایه گذاری پروژه تامین مالی شوند و اعلام کرد که تعداد این پروژه ها از 12 عدد به 14 عدد ارتقا یافته است.

وزارت راه مجوز لازم را داشت؛ بورس در بهترین شرایط برای پذیرش صندوق ها بود

از سوی دیگر، مطابق با قانون بودجه سال جاری، برای نخستین بار به وزرات راه و شهرسازی اجازه داده شد تا از همه پروژه های زیرساختی بخش حمل و نقل شامل آزادراه ها، بزرگراه ها و جاده های اصلی نیز عوارض دریافت نماید. در حالی که تا پیش از این وزارت راه و شهرسازی صرفا می توانست در پروژه های آزادراهی که سرمایه گذار بخش خصوصی به آن ورود داشته است، عوارض اخذ نموده و اصل و سود سرمایه گذاری را از این طریق مستهلک نماید. بنابراین می توان ادعا کرد امسال، بهترین زمان برای ورود وزارت راه و شهرسازی به مسئله تکمیل پروژه های زیرساختی با کمک مردم بود که این فرصت طلایی تاکنون از دست رفته است.

بعلاوه، فرصتی که بازار سرمایه در جهت انجام بهینه و مطمئن این فرآیند در اختیار دولت قرار می‌داد، کارکرد آن را تضمین می‌کرد؛ چرا که در پایان اردیبهشت ماه امسال، یعنی تقریبا همان زمانی که وزیر راه و شهرسازی  راه اندازی صندوق پروژه های بورسی را وعده داده بود، شاخص کل بورس اوراق بهادار کشور در حدود 987 هزار واحد و در انتهای تیر ماه، نزدیک به یک میلیون و 712 هزار واحد بود. در چنین شرایطی، اگر ایجاد صندوق های سرمایه گذاری پروژه در اولویت قرار می گرفت و تسهیل می‌شد، مردم و سرمایه گذاران به واسطه فضای مثبت به وجود آمده در بازار بورس و اوراق بهادار از آن استقبال می کردند و توان تامین مالی انبوه برای پروژه های هزینه بر وجود داشت. همچنین، به واسطه آنکه ورود مردم به بورس، با وارد شدن به فضای کم ریسک بازار اولیه همراه می‌شد، امروزه شاهد زیان دیدن سرمایه گذارانی که بدون دانش کافی وارد بازار معاملاتی ثانویه شده اند، نبودیم.

تامین مالی 500 هزار میلیارد تومانی از بورس؛ مردم ضرر کردند

لازم به ذکر است فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد و دارایی، اخیرا در حاشیه نشست شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی در جمع خبرنگاران اعلام کرد که توانسته‌ایم 500 هزار میلیارد تومان از بازار سرمایه، در ده ماهه نخست سال جاری تامین اعتبار کنیم. بنابراین، این امکان وجود داشت که با تسهیل گری نهاد های ذی‌ربط از جمله وزارت راه و شهرسازی، تامین اعتبار اکثر پروژه های زیرساختی نیمه تمام که تکمیل آنها می توانست اقتصاد درونزای کشور را در شرایط تحریمی دگرگون کند، به واسطه صندوق های سرمایه گذاری پروژه محور انجام شود و در عین حال مردم و سرمایه گذاران نه تنها در بازار ثانویه بورس ضرر نکنند، بلکه به واسطه سهامدارای و شراکت در تکمیل پروژه های زیربنایی کشور، به سودآوری قابل توجه دست یابند.

با این وجود، هنوز هم برای راه اندازی صندوق های سرمایه گذاری پروژه محور و شرکت های سرمایه گذاری پروژه با استفاده از فضای بازار بورس دیر نیست. به شرط آنکه وعده هایی که از طرف مسئولین تکرار شده اند، جامعه عمل بپوشند. لازم به ذکر است وزیر راه و شهرسازی ماه گذشته، در حاشیه بازدید از پروژه های عمرانی استان خراسان جنوبی، در جمع خبرنگاران خبر از تامین مالی یک پروژه عمرانی از بورس داد و با بیان اینکه مسیر زاهدان- زابل- بیرجند و یونسی نیز از جمله پروژه‌های اولویت دار خط ریلی وزارت خانه است، اظهار کرد: تأمین مالی پروژه اتصال بیرجند به خط ریلی، از محل بازار سرمایه و بورس و با پشتوانه قوی مالی به‌زودی انجام خواهد شد.

* کارشناس حمل و نقل