◄ گزارش بهره‌ وری ریلی در همایش مدیریت حرفه‌ ای، پیشران بهره‌ وری

سال گذشته رهبر معظم انقلاب در دیدار با کارآفرینان، تولیدکنندگان و دانش بنیان ها (14011110)، به سرمایه گذاری و بهره وری بعنوان دو رکن ایجاد رشد اقتصادی اشاره نمودند و فرمودند: وضع ما از لحاظ بهره وری خیلی بد است؛ بخصوص در بعضی از بخشها بهره وری خیلی پایین است. ایشان در دیدار تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی در 14021110 فرمودند: مهمترین وظیفه دولت بهبود فضای کسب وکار و برطرف کردن موانع آن است ... البته حمایت دولت لازم است نظارت دولت هم لازم است.

• در همایش مدیریت حرفه ای، پیشران بهره وری در سازمان ملی بهره وری مورخ 14021110، دکتر پیشوایی به بهره وری پایین انرژی و رشد اقتصادی پایین 1.1 درصد دهه 90 اشاره، بر ضرورت تحول و سه عامل مهم دانستن، توانستن و خواستن تاکید و اوج مصرف 750 میلیون متر مکعبی گاز سال گذشته و صادرات 350 میلیون مترمکعبی گاز روسیه به اروپا را هم یادآوری نمودند.

• سپس استاد ارجمند آقای دکتر شفیعا، مهندس علی اکبر سعیدی کیا، دکتر شهرام شکوری، خانم دکتر نامدار خانزاده، دکتر سیدرضا لاهیجی مطالبی را ارائه و اینجانب هم پس از دکتر شکوری موضوع بهره وری ناوگان و شبکه ریلی را بعرض رساندم.

• در مطلب فوق ابتدا به افتتاح شینکانسن (راه آهن سریع السیر ژاپن با سرعت 210، بالاترین وقت) در 60 سال پیش یعنی 1964 اشاره ( ایده اولیه آن در 1930) و نقش نگاه و رویکرد بهره وری در سه محور اصلی این فرآیند تشریح گردید که عبارت بود از:

•  1) طراحی و مهندسی با رویکرد بهره وری، 2) بهره برداری با رویکرد بهره وری، 3) نگهداری و تعمیرات با رویکرد بهره وری  

• برای مثال مورد اول به انتخاب عرض واگن 340 بجای 280 که بیشتر در اروپا رایج بود و سبب 25 درصد ظرفیت صندلی بیشتر هر واگن سریع السیر ژاپن شد و بهره وری واگن را افزوده و هزینه واحد را کاست، و برای مورد دوم به زمان توقف و بازگشت چند دقیقه ای در مبدا و مقصد (با مقایسه آن با توقف 13 ساعته قطارهای ما در مبدا و مقصد مسیر مشهد) اشاره گردید.

• برای شاهد مورد سوم، نمودار خرابی قطارهای سریع السیر ژاپن در یک میلیون کیلومتر که متوسط آن طی سالهای 1987 تا 2000 کمتر از یک دهم بوده (قابلیت اعتماد بالای 99.99) و سبب آماده بکاری بالای 25 قطار از ناوگان 26 قطار 14 واگنه شد به گونه ای که 25 قطار همیشه در کار بود ارائه گردید (و مقایسه با 20 قطار خودکشش زیمنس ما با آماده بکاری کمتر از 30 درصد ).

• سپس به عنوان زبان مشترک جهانی بهره وری ریلی، به شاخص های اندازه گیری بهره وری ناوگان راه آهن ها از جدول صفحه 52 گزارش 2019 (ITF-OECD) به ترتیب بیشترین اشاره شد که نفرکیلومتر بر واگن مسافری و تن کیلومتر بر واگن باری و واحد حمل (تن کیلومتر به اضافه نفرکیلومتر) بر لوکوموتیو می باشد و شاخص راه آهن ما نیز در پایین هر جدول درج گردید. 

• در جدول مسافری پس از شاخص بسیار بزرگ هند (223)، راه آهن های چین، سوئیس و ژاپن با شاخص های 60، 47 و 45 قرار دارند در حالی که شاخص مربوطه در ایران کمتر از 5 است که در مقایسه یک دهم ژاپن می باشد و مفهوم آن این است که برای جابجایی یک میلیارد نفرکیلومتر ما باید 10 برابر واگن بخریم و با احتساب قیمت واگن سریع باید بیش از سه برابر پرداخت کنیم.

• در مورد واگن باری نسبت به برترین راه آهن باید هفت برابر واگن یا بیش از چهار برابر پرداخت کنیم (نسبت به کانادا پنج برابر واگن) و در مورد لوکوموتیو هم باید چهار برابر چین لوکوموتیو بخریم یا حدود دوبرابر هزینه نماییم (و نسبت به کانادا بیش از سه برابر).

• پس از این مرحله، به مقایسه شاخص بهره وری لوکوموتیو و واگن باری با راه آهن شرکت های برتر جهان پرداخته شد و به عنوان نمونه شرکت BHP استرالیا با شاخص بهره وری لوکوموتیو 573 در مقایسه با 43 راه آهن و شاخص بهره وری واگن باری 11.6 در مقایسه با 1.2 راه آهن تشریح گردید و نیز شاخص بهره وری بر اساس آمار UIC در سال 2023 که نسبت شاخص های راه آهن ایران را در شبکه 40 درصد ، واگن باری 38 درصد ، واگن مسافری 77 درصد و لوکوموتیو را 49 درصد متوسط جهان نشان می دهد تشریح گردید. 

• مفهوم شاخص بهره وری لوکوموتیو این است که BHP با یک لوکوموتیو، باری را جابجا می نماید که ما با 13 لوکوموتیو جابجا می کنیم که با این مفهوم تاثیر بهره وری بر جذابیت سرمایه گذاری بخش خصوصی هم مشخص و این گونه ارزش حمایت 1369 آقای مهندس افشار و مدیران ارشد وقت از افزایش 50 درصد کشش لوکوموتیوهای GT26 و 100 درصد و 190 درصد GE بهتر آشکار می شود.

فایل پیوست اینجاست.