◄ آفت های مقام مدیریت‌ برای افراد و کاریکاتور بشکه سوراخ

عباس قربانعلی بیک:

رهبر معظم انقلاب در دیدار 4 اسفند 1401 با نمایندگان مجلس خبرگان فرمودند: از شبهه هم نباید رنجید و همچنانکه مرحوم شهیدمطهری خودش شبهه و پاسخ آن را کشف می کرد، ... شبهه ما را وادار می کند بیشتر فکر کنیم، بیشتر مطالعه کنیم، بیشتر مراجعه کنیم، بیشتر مشورت کنیم، بیشتر از کسی که بیش ازما می فهمد سوال کنیم ... مراقب باشیم حرف سست نزنیم.

منظومه علمی کشور باید یک منظومه کامل باشد. معلوم بشود ما چه نیاز داریم، به چه اندازه نیاز داریم و تناسب بین بخش های مختلف علمی چگونه است. پیشرفت ما حالت کاریکاتوری پیدا نکند. (بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با اساتید، 900602)

یکی از ویژگی های مرحوم دکتر دادمان اشتیاق به یادگیری و آموختن ایشان بود به گونه ای که با وجود داشتن مدرک دکترای سازه های آبی از انگلستان و تجربه مدیریت اجرایی در نهادهای انقلابی و شرکت های مختلف از جمله شرکت شیلات، در هنگام ورود به راه آهن و مواجهه با اصطلاحات فنی نامتعارف در تبیین ابعاد تخصصی ریلی (که طبق یک روش قدیمی از سوی برخی کارشناسان به قصد گوشه رینگ بردن تازه واردها مطرح می شد) بدون تکبر و خودبرتربینی، از مدیران و کارشناسان، توضیحات کامل برای آشنایی با آن مفاهیم را جویا می شد و برای افزایش آگاهی و دانش ریلی وقت کافی اختصاص می داد (تین 249759).

برخلاف برخی مدیران تازه وارد که در مواجهه با این ترفند خودرا آگاه از آن اصطلاحات نشان می دادند و سوالی نمی کردند، با این رویکرد این گونه مدیران به ماشین امضاء انجام پروژه هایی که توجیه مناسب نداشتند (حیف شدن منابع) تبدیل می گشتند.

آقای دکتر تقی زاده از معاونین اسبق راه آهن و اولین مدیرعامل رجا و معاون اسبق حمل ونقل وزیرراه در اواسط دهه 90 در مورد آفات مدیریت نکاتی نوشته اند: مطالب عجیب در مورد سمت های مدیران: دارا بودن سمت ذاتا چیزی به فرد اضافه نمی کند، بلکه در کشور ما منجر به کاهش دانش و تخصص افراد هم می شود! زیرا: 1- مقامات معمولا در مراسم و رویدادهایی شرکت می کنند که چیزی به آن ها اضافه نمی کند، بلکه وقت آن ها تلف می شود (دیدارهای تشریفاتی اعیاد و رده های بالاتر، حضور در افتتاحیه های پروژه ها، حضور صرفا در افتتاحیه کنفرانس ها، حضور در مراسم مذهبی خاص و ...). 2- حتی در سفرهای خارجی و داخلی چون جنبه VIP دارند، از هتل با خودرو به مکان جلسات برده می شوند و بازمی گردند. در نتیجه مدیریت آن شهر را در حمل ونقل عمومی، ساماندهی به شهر و پیاده روها، کسب و کارهای مسیر پیاده روی و نکات ظریف گردشگری و .... و نقاط قوت و ضعف را نمی بینند. 3- از آنجایی که مدیران خود را بی نیاز از آموزش می بینند و سرشان هم شلوغ است، در هیچ دوره آموزشی شرکت نکرده و رشد نمی کنند. 4- از آنجایی که مدیران خود را علامه دهر می دانند، معمولا در مواجهه با تشکل ها و متخصصین و دانشگاهیان بیشتر صحبت می کنند، در حالی که باید گوش کنند و مطلب یاد بگیرند و سپس خیلی به اختصار نکاتی را مطرح کنند. 5- از آنجایی که مدیران دارای تعداد زیادی نیرو در زیر نظر خود هستند که دائما آن ها را تحسین می کنند، هرگز پی به اشتباهات خود نمی برند. 6- از آنجایی که مدیران فکر می کنند باید همه چیز را بدانند، هرگز چیزی را که بلد نیستند، سوال نمی کنند، پس در نادانی می مانند. 7- از آنجایی که مدیران خود را بینیاز از دیگران می بینند، هرگز دنبال تشکیل اتاق فکر یا تیم مشورتی نمی روند. 8- حتی کمتر مدیری به این نکته توجه می کند که مشاورین او در حوزه مورد نظر باید از مدیر بیشتر بدانند. زیرا اگر کمتر بداند، نمی تواند به مدیر مشاوره دهد. 9- مدیران معمولا حجم کار جاری بسیاری دارند و در نتیجه فرصتی ندارند تا کارهای خود را بررسی و ارزیابی کرده و استراتژی های کاری خود را بازنگری کنند. 10- مدیران معمولا فرصت کافی برای ورزش منظم و کافی ندارند. در نتیجه زودتر از توان جسمی و فکری آن ها کم می شود.

کتاب «نقشه راه بلوغ، منازل و مراتب کمال» با تحلیل قوت ها و ضعف های اقتصادی ... کشور به ریشه های مشترک آنها پرداخته و وجوه ضعف مشترک آنها را شناسایی نموده (مناسب ترین گزینه انتخاب نشده، فراتر از حد استطاعت مالی بوده و یک دفعه و بدون فرصت اصلاح انجام شده) و درپایان نسخه فراگیر (تصمیم شایسته، اقدام بایسته، بهبود پیوسته، PDM) را پیشنهاد می کند.

کاریکاتور بشکه سوراخ ص 9 کتاب مصداق کار مدیرانی است که به دلایل مشروح بدون توجه به اهمیت اولویت ها، تلاش می کنند.