◄ وعده سازمان بنادر و دریانوردی که 20 سال بر زمین ماند

بر اساس آماری که سازمان بنادر و دریانوردی منتشر کرده است 88 درصد کشتی های ایران طی سال ۹۷ دارای نقص بوده و ۳۵ درصد آنها به دلیل عدم انطباق با استانداردها و قوانین و مقررات بین المللی فنی و ایمنی توقیف شده اند، همچنین ۸۴ درصد موتور لنج های ایرانی و ۹۴ درصد کشتی های فلزی ایرانی دارای نقص بوده اند و ۲۹ درصد موتور لنج ها و ۴۳ درصد شناورها با ظرفیت خداکثر ۵۰۰ تن به دلیل عدم انطباق با استلنداردها و مقررات بین المللی توقیف شده اند.

به گزارش تین نیوز، این آمار در حالی منتشر شده است که طرح جایگزینی و نوسازی شناورهای دریایی سال هاست مطرح شده و هر ازگاهی یک مسئول تحقق آن را وعده می دهد.

به طوری که چند روز پیش( 27 مهر ماه) معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی فارس، بیان کرد: طبق برنامه ریزی قرار است پنج هزار فروند شناور سنتی در قالب طرح نوسازی ناوگان، با ارائه الگوی جدید، در یاردهای شمال و جنوب کشور ساخته و نوسازی شوند.

جلیل اسلامی ادامه داد: حدود هفت سازمان نظیر وزارت راه و شهرسازی، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت صنعت، معدن و تجارت، نیروی انتظامی و غیره در قالب این بندر موظف هستند که مدل یا طرحی را بابت نوسازی به دولت پیشنهاد دهند، حال  هر کدام از این بخش ها ملاحظاتی دارند و سازمان بنادر و دریانوردی هم دبیرخانه این کارگروه است و جلساتی در این باره برگزار کرده است.

معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی افزود: طرح اولیه ارائه شده است و حتی مدل شناورهای جایگزین هم مشخص شده است؛ پیشنهادات در آستانه ارائه به دولت است که در صورت تصویب دولت، مبنای نوسازی شناورهای سنتی کشور قرار می گیرد. 

این وعده اما با واکنش کارشناسان حوزه صنعت دریانوردی مواجه شد، به طوری که برخی کارشناسان عنوان کردند احتمالاً منظور معاون سازمان بنادر و دریانوردی ساخت شناورهای کاردستی یا اسباب بازی بوده است.

این کارشناسان معتقدند نه تنها امکان مالی برای انجام این کار فراهم نیست و مشکل خرید موتور این شناورها نیز وجود دارد بلکه زیرساخت این کار نیز در کشور وجود ندارد.

اگرچه مشابه این خبر روز روز شنبه در پایگاه اطلاع رسانی سازمان بنادر نیز منتشر و ساعتی بعد از انتشار حذف شد و شاید به زودی از سایت خبرگزاری فارس نیز حذف شود، اما نگاهی به سابقه این خبر نشان می دهد پیشینه این وعده به دهه 80 برمی گردد و طرحی که در حدود 2 دهه گذشته اجرایی نشده، بعید است به این زودی ها عملی شود.

در این زمینه می توان به خبری اشاره کرد که اردیبهشت ماه سال 96 در خبرگزاری صدا و سیما به نقل از مانا  منتشر شد.

 حسین عباس نژاد معاون مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی در آن زمان در گفت و گو با مانا خاطرنشان کرده بود: حدود ۱۰ هزار فروند لنج چوبی در بخش تجاری و صیادی کشور در شرایط ناایمن فعالیت می کنند.

وی در مورد سوابق و جزئیات طرح نوسازی ناوگان سنتی گفته بود: اولین بار در دهه ۸۰ در کمیته ایمنی یکی از همایش های ارگان های دریایی با توجه به درصد بالای سوانح ناوگان سنتی، گزارشی مطرح شد که براساس آن گزارش، ناوگان سنتی و تمامی شناورهای با قدمت بالا و زیر سطح استاندارد که شناورهای فلزی و فایبرگلاس را نیز در بر می گرفت؛ یک خطر جدی برای ایمنی دریانوردی محسوب می شدند.

وی خاطرنشان کرده بود: با توجه به لزوم حمایت مالی برای تبدیل شناورهای چوبی به فلزی، با استفاده از وجوه اداره شده سازمان بنادر و دریانوردی در همان زمان، بخشی از شناورهای چوبی و فلزی و فایبرگلاس از رده خارج و یک ناوگان مدرن و استاندارد جایگزین آن شد که در این ارتباط صنایع داخلی برای ساخت شناور ها فعال شده و حضور بخش خصوصی در امر شناورسازی و شناورداری بیش ازپیش افزایش یافت.

عباس نژاد تاکید کرده بود: در آن سال ها هنوز تفکرات سنتی حاکم بود و این امکان که یک باره شناور فلزی جایگزین لنج شود، وجود نداشت بنابراین از جمله اقداماتی که به منظور ایمنی بیشتر صورت گرفت، بازنگری در آئین نامه ایمنی شناورهای غیرکنوانسیونی و کوچک بود که به این ترتیب با اصلاح گواهی نامه ها، استاندارد بازرسی ها، استاندارد کارگاه های لنج سازی، افزایش تجهیزات ایمنی و آموزش پرسنل سطح ایمنی دریانوردی این نوع از شناور ها تا حدودی افزایش پیدا کرد.

معاون مدیرکل امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی تصریح کرده بود: در هر صورت استاندارد نبودن سازه این شناور ها کتمان پذیر نبود؛ بنابراین محدودیت ثبت لنج ها و بازرسی های شدیدتر از نظر ایمنی از دیگر اقدامات بود.

به گزارش تین نیوز، او درباره علل توقف طرح گفته بود: بر اساس بررسی های کارشناسی و فنی قرار بود یک شناور الگو برای جایگزینی با شناورهای چوبی در نظر گرفته شود، اما این طرح تکمیل نشد و در نهایت مدل شناور لندینگ کرافت انتخاب شد، به گونه ای که همه از ساخت این نوع شناور استقبال کردند و بخش عمده ای از بودجه وجوه اداره شده برای ساخت لندیگ کرافت ها هزینه شد.

وی افزوده بود: اما با این کار لندینگ کرافت ها جایگزین لنج ها نشدند بلکه به بازار حمل ونقل دریایی اضافه شدند. به گونه ای که علاوه بر ایجاد مشکلات اقتصادی، قادر به حمل هر نوع کالایی نیز نبودند و عملاً بسیاری از کالا ها باید توسط لنج ها حمل می شد.

به گزارش تین نیوز، عباس نژاد با اشاره به تصمیم کمیته وجوه اداره شده مبنی بر احیای مجدد طرح نوسازی ناوگان سنتی گفته بود: در این باره دو پروژه مطالعاتی آغاز شده است که امید است نیمه اول سال جاری به پایان برسد.

وی افزوده بود: یکی از این پروژه ها مربوط به ارزیابی وضعیت بازار، نوع بار، نقاط تردد و میزان کرایه حمل شناورهای سنتی و لنج هاست تا در نهایت به این نکته دست پیدا کنیم که چه نوع شناور، با چه تعداد و در چه سایزی برای هر منطقه نیاز است. پروژه دیگر که از سوی یکی از دانشگاه های معتبر انجام خواهد شد بر این اساس است که طرح ها علاوه بر تطابق با وضعیت محیطی و نوع کالای حمل شده از سوی شناور، به گونه ای باشد که پذیرش آن برای مالکان شناورهای سنتی آسان باشد.