راهکار برون رفت دولت چهاردهم از بحران مسکن چیست؟
عباس جهانبخش، عضوهیات علمی دانشگاه، گفت: بهترین روش برای مدیریت حوزه مسکن در کشور، ارائه خدمات روبنایی و فراهم کردن زیرساخت ها از جمله عرضه زمین برای تسهیل ساخت مسکن است.
عباس جهانبخش، عضوهیات علمی دانشگاه، گفت: بهترین روش برای مدیریت حوزه مسکن در کشور، ارائه خدمات روبنایی و فراهم کردن زیرساخت ها از جمله عرضه زمین برای تسهیل ساخت مسکن است.
به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا، دولت چهاردهم در حالی کار خود را آغاز می کند که مسئله مسکن هنوز یکی از مسائل حل نشده کشور است. اما دولت کوله باری از تجربه سال های قبل را در این حوزه دارد. از بین این تجربه ها می توان به مسکن مهر، طرح پاک و در نهایت عرضه زمین و مردمی سازی اشاره کرد. آخرین تجربه طرح های دولتی در این زمینه، نهضت ملی مسکن است که در این خصوص عباس جهانبخش، کارشناس مسکن و عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان در گفت وگو با ایسنا بررسی آن می پردازد.
هزار راه رفته و یک راه درست
عباس جهانبخش عضو هیات عملی دانشگاه اصفهان درخصوص راهکار برون رفت دولت چهاردهم از بحران مسکن گفت: دولت های گذشته، مدل های مختلفی از شیوه های متفاوت برای حل بحران مسکن را استفاده کرده اند. از مدل انحصار زمین شهری و در نتیجه گران کردن شهر و مسکن مهر تا مدل واگذاری زمین برای ساخت خانه های یک طبقه در نهضت ملی مسکن از انواع شیوه هایی بوده که در این سال ها مورد استفاده قرار گرفته است.
وی ادامه میدهد: در نتیجه همه این تجربیاتی که در این سال ها کسب شده، بیشترین سرعت ساخت مربوط به شیوه واگذاری زمین به مردم و مردمی سازی مسکن بوده است، مدلی که دولت سیزدهم با عملگرایی به آن رسید، در حالی که معادلات نظری حرکت به سمت مردمی سازی را درست نمی دانست. امادر عمل بود که دولت متوجه شد، هر چه در ساخت مسکن ورود نکند، مردم رضایت بیشتری دارند و محلی برای اختلاف بین مردم، پیمانکار و نارضایتی از دولت ایجاد نمی شود. چون اگر یکی از طرفین به تعهد خود عمل نکند، دولت باید پاسخگو باشد.
بهترین مدل تولید مسکن چیست؟
این کارشناس اقتصادی در خصوص بهترین مدل تولید مسکن برای گذر از بحران این روزهای مسکن اظهار کرد: بهترین روش فراهم کردن زیرساخت ها و ارائه خدمات روبنایی از جمله عرضه زمین برای مردمی سازی است. البته نیاز است یک وجه جمعی وجود داشته باشد. آقای عبدالعلی زاده در زمان وزارت اعتقاد داشتند، نباید به محدوده شهرها حتی یک وجب اضافه شود تا شهر گران شده و از مهاجرت به آن ها جلوگیری شود. به طبع، این یک روش است ولی در مقابل آن می توان خانه خوب با قابلیت تولید و اشتغال را در مناطقی که از منظر آمایش سرزمینی مناسب هستند، اعطا کرد تا تقاضای مهاجرت به شهرهای بزرگ پایین بیاید. یعنی به جای آنکه زندگی در شهرهای بزرگ را گران کنیم تا به آن ها مهاجرت نشود، می توان در دیگر مناطق کشور جذابیت های بیشتری ایجاد کرد تا نیاز به مهاجرت به شهرهای بزرگ وجود نداشته باشد. دولت سیزدهم نیز با همین نگاه در «بنیاد مسکن» به دنبال جذابیت هایی از این دست و در نتیجه مهاجرت معکوس بود.
ایجاد مسکن معیشت محور با خانه های ۴۵۰ متر روستایی در دولت سیزدهم
عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان درباره چگونگی ایجاد شهرهای جذاب جدید در دولت سیزدهم توسط بنیاد مسکن بیان کرد: دولت سیزدهم قول ساخت یک میلیون واحد روستایی را داد و شواری عالی مسکن نیز مصوب کرده بود تا جای ممکن، این مسکن ها معیشت محور باشند. به بیان دیگر، به جای آنکه روستا را به یک شهر کوچک تبدیل کنند، امکانات تولید صنایع کوچک مقیاس، دامی، زراعی و باغی را در روستاها نگیرند. به عنوان نمونه می توان به روستای قشلاق زنجان اشاره کرد که در آن منطقه، عرضه خانه هایی با متراژ ۴۵۰ متری انجام شد. همچنین مسیر دامی از مسیر انسانی جدا شد که در نتیجه آن امروز چند هزار راس دام در این منطقه وجود دارد و آنجا خوش نشین نشده است. شرایط به گونه ای بوده که در این روستا امروز کسی جویای شغل نیست و همگی راضی هستند. دیگر روستاها نیز بهتر است از همین مسیر بگذرند.
به جای گران کردن شهرها، زمین را به مردم واگذار کنیم
این کارشناس مسکن در ادامه تاکید کرد: پیشنهاد می شود، دولت هرگز به سمت تصدی گری مسکن نرود. زمین را به مردم واگذار کند و خود در نقش تسهیل گر و ناظر ظاهر شود. در آخر نیز به جای آنکه جذابیت را از کلانشهرها با گران کردن، بگیرد. گیرایی زیست مناطقی که براساس آمایش سرزمینی برای ساخت مناسب هستند را بالا برده تا مهاجرت به کلانشهرها کاهش پیدا کند. چون براساس آمارها گران کردن شهرها عامل جلوگیری از مهاجرت به آن ها نشد. در حالی که همین گران کردن شهرها پیامدهای منفی مانند سختی زندگی مردم، بالا رفتن سن ازدواج، ایجاد بی عدالتی، ایجاد مشکلات فرهنگی و حاشیه نشینی را ایجاد کرد. با همه این مواردی که بیان شد می توان نتجیه گرفت، تنها راهکار ایجاد شغل به شکل اشتغال کوچک مقیاس و مردم پایه برای شهرهای کوچک است که جذابیت در این شهرها ایجاد کرده و آن ها را مولد می کند.
با احترام برای دکتر جهانبخش ، ایشان به نکات مهمی مانند آمایش بهینه سرزمین و عدم ورود دولت به ساخت مسکن ، تسهیلات دولتی ، زمین مجانی و غیره اشاره نمودند که صحیح هستند ، ولی به مواردی مهمتر اشاره ننمودند.شهرهای جدید جذابیت ندارند ، چون اولا بدرستی جانمائی نشده اند و ثانیا امکانات شهری نامطلوب دارند و بدلیل عدم پویائی اقتصادی و معیشتی بیشتر خوابگاه فرودستان هستند که برای درآمد به کلانشهر رفت و آمد می کنند ، مانند تهران،مشهد،تبریز، اصفهان،شیراز، رشت، بندرعباس، اهواز، کرمان و امثالهم. ثالثا بانکها ابدا با متقاضیان واقعی مسکن همکاری نمی کنند و بلکه خود ساختمانهای لوکس در کلانشهرها ساخته و احتکار می کنند ، در کشوری مانند بریتانیا ، بانک تا ۸۵%قیمت مسکن را با اقساط ۱۵ و سود ۴% وام به افراد شاغل بدون تبعیض و رانت می دهد. بانک در ایران به خواص وام می دهد تا گران ساخته و گرانتر بفروشند!!! که خیانتی آشکار است.شهرداری ها اراضی مرغوب شهری را برای خود نگاهداشته و احتکار می کنند و ابدا به کمک شهروند برای تولید مسکن نمی آیند و بیشتر بدنبال کسب درآمد از فروش تراکم و فشار بر منابع شهری با حقه های باصطلاح قانونی هستند. دولت با افزایش نرخها و ترویج تورم ، قیمت مصالح ساختمانی را گران نموده تا قیمت نهائی ساخت گران و گرانتر شود. دولت هرگز در راستای عدم تمرکز و توزیع بهینه اقتصادی گام برنمی دارد ، لذا همه برای معیشت به کلانشهر و شهرها هجوم آورده تا کمبود و گرانتر شدن مسکن تشویق شود. اتباع بیگانه بدون هماهنگی مسکن خریده و انحصار بدست آورده اند تا شهروند ایرانی اجاره های نجومی بپردازد (افغانها و اعراب) ، دلالهای مسکن و بنگاههای مسکن برای سود و پورسانت بیشتر به عمد قیمتهای اجاره را گرانتر می کنند و احتکار مصنوعی ایجاد می کنند. اراضی مجانی باید در جاهایی تخصیص داده شوند که قابلیت توسعه واقعی داشته باشند ، نه بیابانهای بی امکانات و دور افتاده!