◄ تصمیم گیری طبیعت گرایانه در هوانوردی

به جرات می توان گفت تفاوت زندگی انسان ها و حتی سازمان ها و کشورها در نوع انتخاب های آنان در طول زندگی و عمرشان ریشه دارد.

خود فرآیند انتخاب یک گزینه خروجی فرآیند تصمیم گیری و قضاوت است. لذا فرآیند قبل از انتخاب و به عبارتی مبنای انتخاب «تصمیم گیری» است.

از این رو می شود گفت، یادگیری دانش تصمیم گیری و کسب مهارت آن، ضروری ترین و حیاتی ترین نیاز هر فرد و سازمان است.

در هوانوردی، اشتباهات در قضاوت و تصمیم گیری عامل اصلی بیش از 50 درصد از سوانح است.

از همین نویسنده:

4 سناریو برای مدیریت بحران در پسا کرونا

با این حال، از طریق آموزش می توان تا حد زیادی مهارت های تصمیم گیری را بهبود داد تا تعداد حوادث مربوط به اشتباه در تصمیم گیری به صورت موثری کاهش یابد.

با درک استراتژی های تصمیم گیری کروی کاکپیت در محیط های عملیاتی، ممکن است بتوان فرآیند تصمیم گیری و نتایج آن را برای خلبانان خبره و مبتدی بهبود بخشید.

در میان انواع تصمیم گیری های تحلیلی ، شناختی ، داده محور ، دستورالعمل یا قانون محور و مهارت محور؛ تصمیم گیری طبیعت گرایانه Naturalistic Decision Making (NDM) به عنوان یک استراتژی تصمیم گیری شهودی پیشنهاد شده است که توسط خلبانان با تجربه برای تصمیم گیری های عملیاتی استفاده می شود.  

کابین خلبان به دلیل ویژگی هایی مانند تیم کروی با تجربه ها و شخصیت های متفاوت، بازیگران و تیم های متعدد، شرایط پویا با عدم قطعیت شدید، اهداف متکثر، خطرات و ریسک بالا، فشار و محدودیت زمانی و داده های مبهم یا گم شده، یک محیط طبیعی در نظر گرفته می شود.  

استراتژی‌های NDM بر ارزیابی موقعیت و ارزیابی متوالی تصمیمات از طریق شبیه‌ سازی ذهنی تمرکز دارند.  کمک به تصمیم گیری برای بهبود ارزیابی موقعیت و آموزش تصمیم گیری برای آگاهی از محدودیت ها و ضعف ها (اکتشافی و سوگیری ها) در فرآیندهای تصمیم گیری انسانی، هر دو با هدف بهبود عملکرد تصمیم گیری کلی خلبانان خبره و مبتدی به کار گرفته می شوند.  

هدف کلی تصمیم گیری طبیعت گرایانه (ناتورالیستی) بهبود ایمنی هوانوردی و کاهش تعداد سوانح و حوادث ناشی از تصمیم گیری و قضاوت ضعیف است.

تصمیم گیری طبیعت گرایانه به طور کلی در محیط های جنگی (نمونه جنگ اکراین)، مدیریت بحران (نمونه پاندمی اخیر کرونا)، امداد و نجات، مراکز یکپارچه مدیریت عملیات OCC ایرلاین ها و فرودگاه ها و به طور کلی در شرایط اضطراری با زمان محدود همراه با عدم قطعیت شدید نیز به کار رفته است.

* کارشناس هوانوردی