بوی بد در تهران، روایت‌ها و بررسی‌ها
طبق بررسی‌ها تاکنون گاز مرکاپتان نقشی در بوی بد تهران نداشته است.
علی بیت اللهی:* طبق بررسی‌ها تاکنون گاز مرکاپتان نقشی در بوی بد تهران نداشته است.
با توجه به پخش اخباری مبنی بر نقش ماده مرکاپتان، در "بوی بد ۱۲ دی ماه تهران"، و مختومه اعلام شدن پرونده! موارد زیر را لازم است به اطلاع برسانم:
۱- طبق بررسی‌های تا این لحظه ما، گاز مرکاپتان نقشی در بوی بد تهران نداشته است. مرکاپتان در چند ایستگاه خارج از شهر تهران به شبکه گاز جهت "بودار کردن" گاز طبیعی بی بوی مصرفی شهری به طور عمد و با هدف پی بردن سریع مردم به نشت احتمالی گاز، تزریق می‌شود، نشت نقطه‌ای گاز در یک محله از تهران به عنوان عامل بوی بد ۱۲ دی ماه تهران که بتواند چنان بوئی که بیش از نصف تهران را درگیر نمود، ایجاد کند، منتفی است، بررسی میدانی سانحه ای این چنینی را در شبکه گاز نشان نمی‌دهند، ضمن اینکه اگر این چنین بود، مردم اطراف همان نقطه و یا نقاط نشت، با توجه به شدت بوئی که بطور طبیعی در اطراف کانون نشر بو به مراتب آزار دهنده و تهوع آور است، سریعا متوجه منشاء نشر بو می‌شدند.
۲- اینکه گفته شده است که "پرونده مختومه است"، حرف درستی نیست، همانند آنست که گالیله بگوید "زمین نمی چرخد"!، ممکن است تعدادی "به ابرام" یا "به ناچار" بفرمایند که پرونده مختومه اعلام می شود! اما "زمین می چرخد"، چرخش زمین مختومه نشده است!، و با گفتن ما و یا شما موضوع چالشی و بسیار پراهمیت پخش بوی بد در تهران، در همان سطح و ابعاد گسترده ای که داشت، مختومه نمی شود. مختومه شدن موضوع یعنی کشف دلیل و علت اصلی موضوع، و اکیدا توصیه می گردد که روی موضوع به طور جد کار شود، کاری که اینجانب به همراه تعدادی از دوستان داوطلب بعنوان یک علاقه پژوهشی دنبال کرده و می کنیم و البته بدون تخصیص بودجه و اعتبار.
۳- اعلام شد که مبلغ قابل توجهی(۷۰ میلیارد تومان) جهت شناسائی علت "بوی بد تهران" تخصیص یافته است! که ۵۰ میلیارد آن تاکنون هزینه شده است و بقیه تا روشن شدن موضوع هزینه خواهد شد!. "تناقض مرکاپتان" نیز از همین تیترهای خبری در ذهن متبادر می شود، اگر مشخص شده است که نشت و ریختن ماده مرکاپتان بسیار بد بو در یک یا چند نقطه در تهران، موجب پخش بوی بد شده است، که دیگر پرونده مختومه است! و صرف این هزینه هنگفت هم برای این کشف بدیع! بسیار اعجاب برانگیز می‌نماید!، در حالیکه طبق استعلام و حسب اطلاعات موجود، بطور کلی بودجه تخصیص یافته مورد بحث (البته در مورد صحت و سقم عدد و رقم دقیق آن بنده بی‌اطلاع هستم)، برای مراکز، صنایع و کارگاه‌های آلاینده واقع در مسیر فرودگاه امام(ره) و اطراف آن که بطور مستمر محیط زیست را آلوده ( و بویژه آلودگی بو) می‌کنند، و برای اصلاح کار و یا جابجائی آنها و ... بوده و نه اختصاصا برای "بوی بد روز ۱۲ دی ماه تهران"، و نیز همگان می‌دانیم که مکانیسم تخصیص بودجه برای یک موضوع خاص، آنهم! برای یک امر مطالعاتی! و آنهم! در مقیاس ۷۰ میلیارد تومنی!، چیزی نیست که در کشور ما چنین سریع و ضربتی، صورت پذیرفته و علاوه بر آن ۵۰ میلیارد تومان آنهم! نیز تاکنون هزینه شده باشد، این امر مسلما خلاف واقع است.
تحقیقات در خصوص بوی تهران ادامه دارد، فرضیه هائی که بتواند با ماهیت و ابعاد حادثه بخواند و آنها را توجیه نماید، متفکرانه باید مورد نقد و سوال قرار گیرند، عواملی مانند سوزاندن زباله، نشت گاز، نشت فاضلاب، آلودگی و وارونگی هوا، آتشفشان دماوند وحوادث نقطه ای با توجه به دلایل، مشاهدات و استدلالاتی که پیشتر توسط اینجانب مورد بحث و نقد قرار گرفته اند، به عنوان عامل بوی بد تهران، منتفی هستند.
همچنین لازم به ذکر است که تاکنون بر اساس اطلاعات اینجانب، بودجه ای برای تحقیق در مورد علت "بوی بد ۱۲ دی ماه تهران" به هیچ مرکز مطالعاتی معتبر و شناخته شده تخصیص نیافته است و اگر اطلاعاتی در این زمینه بدست آید، حتما اطلاع رسانی خواهد شد. ضمنا مجددا یادآور می‌شود که مشابه چنین بوئی البته نه در یک زمان مشابه و بلکه در روزهای پیش و بعد آن، در شهرهای قم، ورامین، کرج، خرمدره و حوالی آبیک نیز گزارش و توسط مراجع رسمی و معتبر تائید شده است، لذا ضرورت دارد در توجیه کانون و منشاء بوی بد، نگاه همه جانبه نگرانه ای وجود داشته باشد.
*رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه,مسکن و شهرسازی
