◄ موانع تولید و موانع بهره‌وری

رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح یکشنبه دوم شهریور به مناسبت هفته‌ دولت در ارتباط تصویری با رئیس‌جمهور و اعضای دولت، سال آخر فعالیت دولت دوازدهم را فرصتی خوب برای افزایش خدمات در حوزه‌های مختلف خواندند و با بیان نکاتی درباره‌ مسائل مهم اقتصادی همچون تولید، سرمایه‌گذاری، ارزش پول ملی و نیز فضای مجازی، تأکید کردند: باید با جدیت کامل، موانع تولید را رفع کرد و برای حل مشکلات، همت بیشتر گماشت.

ایشان حادثه‌ عاشورا را قله‌ جهاد، فداکاری و شهادت نامیدند و با اشاره به مصادف شدن هفته‌ دولت با دهه‌ اول محرم افزودند: مبنای هفته‌ دولت نیز جهاد و شهادت است، چراکه رجائی و باهنر با مجاهدت مستمر، سخت‌کوشی و تلاش در هنگام هجوم و محاصره‌ مشکلات، خودداری کامل از پیگیری منافع شخصی، و پرهیز از چهره‌سازی برای جذب نظر مردم، خود را شایسته‌ پاداش بزرگ الهی یعنی شهادت ساختند.

در بخش دیگر ایشان افزودند: تلاش کنید در یک سال باقی‌مانده کارهای اساسی و بزرگی برای دولت بعد به یادگار بگذارید که «اصلاح ساختار بودجه، نظام بانکی و نظام مالیاتی» جزو این‌گونه کارها است.

ایشان در بخش دوم، رفع موانع تولید را از وظایف اساسی دولت برشمردند و گفتند: البته رفع برخی موانع از جمله تحریم یا ندادن پول فروش نفت ایران، تحت اختیار دولت نیست اما بسیاری از موانع درونی است و باید با جدیت آنها را رفع کرد. ایشان «واردات بی‌رویه» را که باعث شکایت مکرر تولیدکنندگان و حتی ورشکستگی برخی از آنها شده است، بسیار خطرناک خواندند و افزودند: واردات لوکس نیز از جمله موانعی است که دولت باید آنها را از سر راه تولید حذف کند.

• بخش دیگری که هم‌دوش تولید اهمیت بسیار بالایی دارد و از نگاه تاثیر مستقیم و فوری بر اشتغال، در درجه دوم قرار می‌گیرد ولی از حیث کاهش وابستگی به منابع ارزی در جایگاه بالاتر قرار دارد، موضوع بهره‌وری است.

موضوع بهره‌وری که در بندهای3 ، 4 و20 ابلاغیه سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مورخ 29/11/92 سه بار مورد تاکید رهبر انقلاب قرار گرفته است از آنجایی که غالباً در شرکت‌ها و موسسات دولتی و نهادهای عمومی موانعی درونی دارد، باید هم‌دوش و بلکه جلوتر از جهش تولید مورد توجه قرار گیرد تا تبدیل به یک فرهنگ شده و خروج بیشتر ارز کشور را مانع گردد.

پایین بودن شاخص‌های بهره‌وری راه‌آهن نسبت به متوسط جهانی از یک سو به سبب نیاز به منابع مالی به‌ویژه منابع ارزی بیشتر و از سوی دیگر منتج به پایین آمدن نرخ بازگشت سرمایه و کاهش رغبت بخش خصوصی به این بخش می‌شود.

در اینجا به نمونه‌های موانع بهره‌وری در راه‌آهن به عنوان یک سازمان بزرگ ارزبر اشاره می‌گردد که بررسی دقیق‌تر و شناسایی و رفع آنها می‌تواند بهبود مستمر در صنعت ریلی و سایر بخش‌های حمل‌ونقل و غیره را به ارمغان آورد:

1. نظام حقوقی روزمزدی به‌جای کارمزدی، سبب کاهش انگیزه پرسنل شده و آنها را به سوی مدرک گرایی و ... می‌کشاند.
2. نبود ساختار پاداش نوآوری برای کارمندان و بخش خصوصی، مشارکت ایشان و بزرگترین سرمایه را کاهش می‌دهد. 
3. نظام تصمیم‌سازی جزیره‌ای ادارات کل با حذف مرکز تحقیقات، سبب تصمیمات یک بعدی، کم اثر و پرهزینه می‌شود.
4. نبود ساختار کارآمد در دولت، مجلس و مجمع تشخیص مصلحت برای مطالبه بهبود بهره‌وری این موانع را تشدید نموده است.
5. نپرداختن به موضوع بهره‌وری در مطالعات طرح جامع و فقدان مقایسه با پیشاهنگان جهانی غفلت‌ها را تشدید کرده است.
6. بی انگیزه بودن اساتید در پرداختن به موضوعات بهره‌وری، نقش دانشگاه‌ها، مراکز علمی و انجمن‌ها را کاسته است. 
7. نپرداختن رسانه‌ها و به‌ویژه رسانه ملی با ظرفیت‌های بسیار خوب خارج کشور، کاهش بیشتر انگیزش‌ها را درپی داشته است.          

*کارشناس حمل و نقل