افزایش جریمه های رانندگی به کاهش تخلفات حادثه ساز کمک می کند؟

افزایش نرخ جریمه تخلفات رانندگی که از چندی پیش به درخواست فراجا راهی دولت شده بود، سرانجام در ابتدای سال جدید به تصویب رسید تا به گفته پلیس به کاهش تخلفات و حوادث رانندگی کمک کند.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایرنا، آخرین تغییرات مربوط به نرخ جریمه تخلفات رانندگی مربوط به سال ۱۳۹۴ بود یعنی در هشت سال گذشته با وجود افزایش تورم، این نرخ ها ثابت مانده بود. همین امر سبب شده بود تا جریمه های رانندگی چندان برای رانندگان متخلف بازدارند نباشد.

نتیجه این تخلفات در بروز حوادث منجر به جرح و فوت راننده، سرنشین و حتی عابران پیاده مشهود است؛ به طوری که براساس اعلام پلیس راه کشور در ۱۱ ماهه پارسال بیش از ۱۸ هزار و ۵۰۰ نفر از هموطنان در تصادفات رانندگی جان خود را از دست دادند.

به گفته سردار حسن مومنی، در بیش از ۸۰ درصد تصادفات جاده ای نقش چهار عامل اصلی «سرعت غیرمجاز، سبقت غیرمجاز، عدم توجه به جلو و خستگی و خواب آلودگی» مشهود است که عامل انسانی دارد.

به طور ویژه در ایام نوروز که زمان اوج تردد های جاده ای است، آمار تصادفات و تلفات جاده ای رو به افزایش می نهد. بر این اساس، در نوروز ۱۴۰۲، یک هزار و ۲۱۷ نفر از هموطنان جان خود را از دست دادند و در نوروز امسال نیز تا هفتم فروردین تعداد کشته شدگان حوادث جاده ای به ۵۱۰ نفر رسیده است.

با این رویکرد از ماه ها پیش پلیس درخواست به روزرسانی جرایم رانندگی را مطرح کرد که این مهم در نخستین جلسه هیات دولت به تصویب رسید و در روزهای آینده به دستگاه های اجرایی ابلاغ می شود.

جرایم موجود رانندگی بازدارندگی ندارند

وزیر کشور نیز در آخرین روز اسفند با اشاره به موافقت دولت برای افزایش جرایم رانندگی گفت: جرایم باید بازدارندگی داشته باشند اما اکنون این خاصیت را ندارند.

احمد وحیدی افزود: خاصیت جریمه این است که بازدارندگی ایجاد کند اما جرایم کنونی در رانندگی این خاصیت را ندارند.

وی ادامه داد: فراجا به درستی پیشنهاد افزایش جرایم رانندگی را برای افراد متخلف مطرح کرده است تا برای این افراد جرایم بیشتری پیش بینی شود البته در مقابل تشویق را هم برای افرادی که درست رانندگی می کنند درنظر خواهیم داشت.

میزان جریمه تخلفات رانندگی بازدارنده نیست

سردار احمدرضا رادان فرمانده کل انتظامی جمهوری اسلامی ایران پنجم اسفند ۱۴۰۲ در هجدهمین همایش سراسری پلیس راهور در این زمینه معتقد بود که هزینه تخلف متخلفان و ناقضان قوانین رانندگی بازدارنده نیست.

وی با بیان اینکه قرار بود در سال ۱۴۰۲ شاهد کاهش تصادفات رانندگی باشیم که محقق نشد، گفت: اگر قرار نباشد هزینه تخلف متخلفان ترمیم و درست شود، این افراد سال ۱۴۰۳ بی محاباتر دست به تخلف خواهند زد.

فرمانده کل انتظامی جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: هزینه تخلف امروز برای ناقضان قانون بازدارنده نیست و به شدت در پی این هستیم که هزینه تخلف را افزایش دهیم.

سردار رادان با بیان اینکه متخلفان امروز تقریبا همه محدودیت ها و ضعف ها را می شناسند، افزود: حتی برخی از متخلفان از خرابی دوربین ها و سامانه های هوشمند ما اطلاع دارند و حیطه تخلف خود را جابه جا می کنند.

آمارها چه می گوید؟

پیش از نوروز فرمانده پلیس راهور فراجا آمار قابل تاملی از وضعیت تردد خودروها و تصادفات و تخلفات رانندگی رسانه ای کرد.

سردار سید تیمور حسینی با اشاره به اینکه تعداد وسایل نقلیه چهار درصد، تعداد خودرو ۵.۱ درصد و موتور سیکلت ۴.۴ درصد در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته اند، افزود: تعداد کسانی که گواهینامه گرفتند، ۳.۱ درصد افزایش داشته است و این آمار با افزایش تصادفات تقریبا همخوانی دارد.

به گفته رییس پلیس راهور فراجا در سال ۱۴۰۲ شاهد افزایش ۴.۹ درصدی تصادفات بودیم و ۱۷ هزار و ۱۷۷ مورد تصادف ثبت شد که سه عامل عدم توجه به جلو، سرعت غیرمجاز و عدم کنترل وسیله نقلیه علت اصلی ۶۰ درصد تصادفات هستند.

طبق این آمار در سالی که گذشت ۲۲.۹ درصد جانباختگان سوانح رانندگان وسایل نقلیه، ۳۴.۸ درصد موتورسیکلت و ۱۹ درصد عابران پیاده بودند.

وی با بیان اینکه ۵۱ درصد جانباختگان در صحنه تصادف فوت می کنند، افزود: ۴۱ درصد در مراکز درمانی فوت شدند و برداشت ما این است که باید مدیریت سرعت جزو ماموریت اصلی پلیس باشد.

سردار حسینی شاخص تصادفات در کشور را مطلوب ندانست و گفت: در کشور ما در هر ۱۰۰ هزار نفر ۲۱ نفر بر اثر تصادف فوت می کنند که این شاخص در دنیا به طور میانگین ۱۶.۷ درصد بوده و شاخص آسیا ۱۲.۷ درصد است.

چند درصد از رانندگان متخلف هستند؟

سال گذشته پلیس ۱۵۷ میلیون برگه جریمه صادر کرد که از این تعداد ۲ میلیون مورد تخلف حادثه ساز بوده است.

بر اساس یافته های پلیس، شمار قبوض جریمه تخلفات رانندگی در مقابل تردد نشان می دهد که ۹۸ درصد ترددها قانونمند و شامل جریمه نبود و فقط ۲ درصد از میزان ترددها مشمول جریمه بودند.

همچنین بررسی ها نشان می دهد بیشترین جریمه در سال گذشته مربوط به تخلف سرعت غیرمجاز بود که با ۵۴ میلیون مورد جریمه تقریبا ۳۳.۵ درصد از کل تخلفات را شامل می شود.

از آنجا که ۵۱ درصد از تلفات رانندگی ناشی از سرعت غیرمجاز است، انتظار می رود با افزایش نرخ جریمه ها، حجم این نوع تخلف رانندگی نیز کاهش یابد.

با این اوصاف به نظر می رسد در کنار ارتقای فرهنگ رانندگی در کشور، جریمه رانندگان متخلف مهمترین ابزار پلیس برای مقابله با رانندگان متخلف و حادثه ساز است. موضوعی که با افزایش نرخ جریمه ها پیش بینی می شود در سال پیش رو شاهد روند نزولی آن باشیم.

در کشورهای توسعه یافته میزان جریمه رانندگی بیش از ۵۰ برابر ایران است

بر اساس گفته های اخیر فرمانده پلیس راهور که چندی پیش در یک برنامه تلویزیونی حضور یافته بود، قرار است نرخ جریمه های رانندگی ۵ تا ۶ برابر ارقام کنونی افزایش یابد.

وی اوایل زمستان گذشته با اینکه میزان جریمه تخلفات رانندگی در ایران بازدارنده نیست، به ایرنا گفته بود: در برخی از کشورها میزان جریمه تخلفات رانندگی و ترافیکی ۵۰ برابر کشور ما است.

سردار سیدتیمور حسینی با اشاره به اینکه یکی از راه های بازداندگی از تخلفات مجازات است که در تمام دنیا وجود دارد و به عنوان اصل بدیهی پذیرفته شده است، افزود: مهم ترین اصل در جریمه های رانندگی اثربخشی است؛ بنابراین جریمه اگر بازدارنده نباشد اثربخشی کافی ندارد.

وی درباره انتقاد برخی مبنی بر اینکه افزایش جریمه های رانندگی می تواند بر معیشت خانواده فشار وارد کند، اظهار داشت: از بابت اینکه برخی اعتقاد دارند جریمه راننده منجر به فشار معیشتی مردم می شود باید پرسید آیا این جریمه ها در سبد معیشتی خانواده تعریف شده است که در پاسخ باید گفت نه.

رئیس پلیس راهور با تاکید بر اینکه متخلفان تخلف نکنند تا جریمه نشوند، اضافه کرد: اگر یک تخلف به جای ۱۰۰ هزار تومان ۱۰۰ میلیون تومان باشد، به راحتی می توان از جریمه شدن جلوگیری کرد.

سردار حسینی درباره مقایسه میزان جریمه در ایران با سایر کشورها توضیح داد: شاید مقایسه جریمه ها درست نباشد زیرا همیشه در مقایسه باید درآمد و هزینه شهروندان ۲ یا چند کشور را با هم سنجید تا به الگوی درستی دست یافت ولی اگر یکسویه بخواهیم مقایسه کنیم میزان جریمه های رانندگی در ایران نسبت به برخی از کشورها یک به ۵۰ است و در کشورهای توسعه یافته میزان جریمه رانندگی بیش از ۵۰ برابر ایران است.