پایش برخط تردد ناوگان دیزلی برای جلوگیری از انحراف سوخت​

به گزارش تین نیوز به نقل از تسنیم، جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران در یک گفت گوی تلویزیونی اظهار داشت: مصرف بنزین در سال 1400 نزدیک به 37.7 میلیارد لیتر بود، 1401 این عدد به 38.3 میلیارد لیتر و در 1402 به 42.3 میلیارد لیتر رسید و برای امسال پیش بینی ما حدود 46 میلیارد لیتر است.

معاون وزیر نفت با بیان اینکه "تعداد ناوگان حمل ونقل کشور در حوزه سواری سبک بخش بنزینی و دیزلی حدود 31 میلیون دستگاه است، گفت: این آمار نشان می دهد که خودروها فرسوده هستند و نیاز به نوسازی ناوگان وجود دارد و باید اسقاط خودروها همان طور که در سال 86 انجام شد، دوباره انجام شود.

وی ادامه داد: مصرف بنزین اکنون در بسیاری کشورها در خودروها به ازای هر 100 کیلومتر پیمایش 4 لیتر است اما در ایران این رقم به 14 تا 15 لیتر هم می رسد و هر سال یک میلیون خودروی جدید به ناوگان حمل ونقل کشور اضافه می شود و خودرویی هم از چرخه خارج نمی کنیم. 

سالاری در خصوص لزوم متنوع سازی سبد سوخت حمل ونقل کشور گفت: در کنار  اسقاط خودرو باید سبد سوخت را هم توسعه دهیم؛ نباید همیشه توجه به بنزین و خودروهای بنزینی باشد، بالأخره تکلیف قانون است، امسال در قانون بودجه آمده، بحث خودروهای هیبریدی، پایه برقی، حوزه CNG که یک زمانی توجه کردیم و نزدیک به چهار میلیون دستگاه به ناوگان اضافه شد؛ اینها کمک کرد.

معاون وزیر نفت با بیان اینکه "شکاف قیمتی در بخش سوخت در داخل کشور با کشورهای همجوار بسیار بالاست"، گفت: ما گازوئیل را لیتری 300 تومان عرضه می کنیم، این شکاف قیمتی، خودش زمینه ای برای قاچاق است؛ بنابراین در بخش حمل و نقل، باوجود اینکه تکلیفی از قانون 93 و 97 بوده، سامانه سپه تن و سیپاد، اجرا نشده بود، ما اکنون سامانه پیمایش برخط را اجرا کردیم و خودمان آمدیم طرح مپینگ را گذاشتیم، براین اساس که از ماه آینده هم در حوزه خودروهای سنگین اجرا می کنیم، در عمل خودرویی که فعالیت دارد، عملکرد دارد، بتواند سهمیه سوخت خود را دریافت کند و امیدواریم با همین اقدام ها هم بتوانیم بخشی از حوزه مدیریت مصرف را انجام دهیم. 

وی افزود: روزانه حدود 220 میلیون لیتر مصرف فرآورده در بخش حمل و نقل است؛ یک بخش در حوزه صنعت است که 16 دستگاه متولی هستند و ما آن جا پایش می کنیم، انحراف دستگاه متولی را تعیین تکلیف می کنیم، بخشی از آن را هم به تولید ربط می دهیم، یعنی کسی که پروانه بهره برداری دارد اما عملکرد ندارد، عملاً باید متناسب با تولید، سوخت دریافت کند، حالا در حوزه صنعت یا بخش های دیگر است، همه این بخش ها را در این ساماندهی که انجام می شود و یک کاهش مصرف هم در این بخش عملاً اتفاق افتاده که در این حوزه ها انجام می دهیم.

سالاری خاطرنشان کرد: روزانه نزدیک به 44 تا 45 میلیون لیتر سوخت در نیروگاه ها به صورت میانگین مصرف می شود که این عدد قابل توجهی است؛ به نیروگاه ها در حوزه بازده توجه کردیم که این مسئله تکلیفی در برنامه ششم بوده و به تناسب باید به بازده نیروگاه افزوده شود.

مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه "آیا اکنون ظرفیتی برای صادرات سوخت مایع داریم؟"، گفت: بی شک با این شرایط و این روندی که در مصرف کشور است، لجستیک مجموعه هم جواب نمی دهد که صادرات داشته باشیم؛ چرا که باید از جنوب کشور حجم زیادی سوخت را به مرکز کشور منتقل کنیم، زیرا قطب تولید به طور عمده در جنوب است، قطب های مصرف ما از مرکز به شمال تهران را ببینید؛  روزانه حدود 20 تا 21 میلیون لیتر تنها مصرف بنزین تهران است اما مگر ناوگان تهران چه تعداد است؟ این نشان می دهد که ما در حوزه مدیریت مصرف؛ بدمصرفی داریم و درست عمل نمی کنیم. در همین تهران، همین ترافیک ها را ببینید. حجم مصرف قابل توجه است و در این ایام هم یک مقدار رشد مصرف اضافه شد.

وی افزود: ما باید از چند مرکز سوخت را به تهران بیاوریم و ذخیره کنیم که بتوانیم روزانه این 340 تا 350 جایگاه را تأمین کنیم؛ آن هم فقط در بخش حمل و نقل، حالا بخش های سنگین، صنعت، نیروگاهی و ... در کنار این قضیه است. به همین دلیل نیاز است که به حوزه مدیریت مصرف، توجه ویژه ای شود.

معاون وزیر نفت تصریح کرد: باید خودروی فرسوده را از مدار خارج کنیم که بتوانیم بخشی از این سوخت کشور را ببریم در چرخه و در زنجیره تولید، در تأمین خوراک صنایع و پتروشیمی ها تا برای کشور ارزش افزوده ایجاد شود. 

سالاری در خصوص افزایش کمی و کیفی تولیدات پالایشگاهی کشور گفت: در 29 اسفند 1401 روزانه 210 هزار بشکه به ظرفیت پالایشگاه آبادان در روز ملی شدن صنعت نفت افزوده شد؛ در پالایشگاه اصفهان به همین ترتیب؛ ما نزدیک به 18 میلیون لیتر به منابع یورو برای کشور اضافه کردیم.

وی افزود: طرح های توسعه ای پالایشگاه شیراز هم تکمیل شده و آماده بهره برداری است؛ واحدهای دوم آبادان نیز تکمیل شده و به بهره برداری رسیده است و یکی از مسائلی که به آن توجه نشده بود، بخش نفت کوره بود؛ که ظرفیت نفت کوره پالایشگاه ها باید کیفی سازی شود، ما برای این موضوع، از دانش فنی داخلی استفاده کردیم.

معاون وزیر نفت خاطرنشان کرد: یک تکلیفی در قانون گذاشتیم، بند «ر» بود که در برنامه هفتم هم دوباره تکلیف شد که همه شرکت ها موظف هستند 40 درصد سود پالایشی خود را  در پروژه ها هزینه کنند و این سرمایه برای اجرای پروژه هاست.

وی ادامه داد: همه این موارد یک طرح جامع دارند و این طرح جامع در حال پایش است و آغاز آن از سال 1402 اتفاق افتاد، بعضی ها پیشرفت های 50 تا 55 درصدی دارند، بعضی ها در مرحله آغاز عملیات هستند، چون اینها دانش فنی بومی استفاده کردند و مراحل آزمایشگاهش باید انجام می شد، امیدواریم تدریجی و سال به سال، یعنی در سال آینده یک بخش انجام شود.

سالاری با بیان اینکه "برای نخستین بار بود که شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران در حوزه فراسرزمینی ورود کرد"، گفت: شرکت های فناور ما به ونزوئلا رفتند و آن قطعات را از نزدیک دیدند، تجهیزاتی که حتی فاقد نقشه بودند، نقشه آن را تعیین کردند و براساس آن ساخت انجام شد و نتیجه آن هم این بود که حدود یک میلیون و 700 هزار قلم کالا را منتقل کردیم، در شرایط خاص، یک فاصله ای سه چهار ماهه روی دریا، بخواهد این تجهیز برود آنجا، منتقل شود اما بحمدالله هم لطف خدا بود، حمایتی که رئیس جمهوری شهید داشتند بر این قضیه و توجهی که در حوزه دیپلماسی بود، گام نخست انجام شد و این کار محقق شد. ما حتی کاتالیست را به ونزوئلا منتقل کردیم، یعنی زمانی که بنزین صادر شده بود، ما کاتالیست را آنجا بردیم و تبدیل به بنزین شد و توانستیم بنزین را تولید کنیم.

وی افزود: در حوزه پالایشگاهی نزدیک به 90درصد کاتالیست ها را در داخل کشور تولید می کنیم، در شازند تجهیز شد، واحدهای شکست مولکولی تأمین شدند، کاتالیست داخلی استفاده کردیم.

معاون وزیر نفت خاطرنشان کرد: برنامه این است که بتوانیم به صورت مشترک با یک شرکت دانش بنیان داخلی، بعضی از کاتالیست های پایه ای را داخل کشور بسازیم که همین دو هفته پیش توافق و قرارداد آن مبادله شد و در همین بخش هم یک بخشی از کاتالیست ها در حوزه پتروشیمی ها به روسیه صادر شد و زمینه خوبی برای صادرات خدمات است.

وی ادامه داد: در همین راستا ما دو مجموعه دیگر را هم در برنامه داشتیم، یعنی تیم کارشناسی رفته و پالایشگاه های دیگر را بررسی کرده است و آنها هم زمینه اش را برای امضای قرارداد و صدور خدمات فنی و مهندسی آماده کردند که بتوانیم در آن بخش هم کار را دنبال کنیم.

سالاری با بیان اینکه "یکی از تکالیفی که در برنامه هفتم توسعه هم آمده این است که ما برویم در قطب مصرف بتوانیم کار فناور آن را انجام دهیم"، گفت: یعنی به جای اینکه نفت خام را بفروشید، نفت خام را با مشارکت در پالایشگاه برون مرزی ببرید و تبدیل به فرآورده کنید و آن فرآورده را در بازار آنجا مصرف کنید و توسعه دهید؛ این می شود که ما سبد فروش مان را برای یک وابستگی خاص، توسعه می دهیم.

وی افزود: نکته بعدی اینکه ما نفت خام را خودمان اینجا فرآوری می کنیم با این هدف که ما کار تعمیرات و بازسازی و احداث را در برنامه داریم که بتوانیم نفت خام کشور آنجا تصفیه شود. ضمن اینکه در این فرایند بازسازی هم از ظرفیت پیمانکاران داخلی، از سازندگان داخلی و تجهیزات داخلی آنجا استفاده شود. این بوده است که به عنوان نمونه آنجا شکل گرفت که استقبال خوبی شد، موارد دیگری هم وجود دارد که در برنامه است که ما بتوانیم کالا و تجهیزات را به طور عمده ببریم و این کالا بتواند برند جهانی پیدا کند؛ یکی از روش هایی که ما می توانیم همین تشکیل و زنجیره تولید و برندسازی و بومی سازی را در داخل کشور انجام دهیم.

سالاری در خصوص توسعه پالایشگاه ها بر مبنای پتروپالایشگاه ها گفت: این موضوع هم در قانون با توجه به تمرکز بر حوزه های مشارکت در پالایشگاه های برون مرزی به لحاظ فرآوری نفت خام آمده است؛ در حوزه داخل کشور هم ما پالایشگاه موجود را تبدیل به پتروپالایشگاه می کنیم که در حال اجراست.

وی ادامه داد: برای نمونه پالایشگاه تازه احداث ازجمله پالایشگاه شهید سلیمانی در بندرعباس، یک طرح 300 هزار بشکه ای است که همه اقدام های آن انجام شده و پالایشگاهی است که باید از طریق بخش خصوصی تکمیل شود، با 10 درصد مشارکتی که داشتیم، زمین آن آماده شده است، طراحی بنیادی آن انجام شده، بحث های مجوزهای پدافندی آن گرفته شده است. امیدواریم فرایند عملیات اجرایی آن به زودی آغاز شود.

سالاری با بیان اینکه "هماهنگی هایی با ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در زمینه شناسایی و جلوگیری از قاچاق سوخت انجام شده و مصوبه هایی نیز که در این بخش داده شده است"، گفت: ما در همه حوزه ها سیاست ها و برنامه ریزی انجام دادیم؛ یک بخش، حمل و نقل بوده است که سامانه برخط می خواهد اجرا شود که پایش در مسیر انجام می شود. یعنی یک خودرویی با بارنامه های جعلی حذف می شود، یعنی بارنامه ها برخط می شوند. خودرویی که از تهران به مقصد بندرعباس می رود، تنها در این مسیر می تواند سوخت گیری کند. اگر این خودرو در مسیر دیگر بود، با کارت سوخت اش امکان سوخت گیری ندارد. پس با این امکان جانمایی مجاری عرصه که در نقشه جامع کشور شکل گرفته و آن مبادی که در نقل و انتقال آن مسیرهاست. این طرح اکنون به صورت آزمایشی اجرا شده و در ماه آینده به صورت عملیاتی انجام می شود.

وی افزود: پیش بینی ما این است که نزدیک به 5 میلیون لیتر مصرف را کاهش می دهد؛ از سویی به دلیل اینکه سیاست دولت بر این بوده که ما سیاست های غیرقیمتی بگذاریم. در بخش درون شهری هم اقدام هایی با مجموعه وزارت کشور انجام می شود که بتوانیم حوزه حمل و نقل درون شهری را ساماندهی و مدیریت کنیم، یک غربالگری در حوزه کارت ها انجام شود و فعالیت ها در این بخش مدیریت شود.

معاون وزیر نفت با بیان اینکه :"سامانه سپهتن دستگاه های متولی داشت و اجرای آن زمانبر شده بود"، گفت: ما به عنوان متولی سوخت کشور دغدغه داشتیم، بنابراین رأساً خودمان وارد عمل شدیم و بستر آن سامانه برخط را به موازات سپهتن آماده کردیم. 

وی ادامه داد: در مبدأ و مقصد باید پیمایش انجام شود؛ این کار واقعاً بزرگی بوده است، برای آن هم از ظرفیت های دانش بنیانی در داخل کشور و همکاران خود من در بخش آی تی استفاده و این کار را عملیاتی کردیم. روی بخشی از ناوگان خودمان که حوزه جابه جایی سوخت را انجام می دادند، انجام دادیم و جواب گرفتیم. الان هم خیلی از مجموعه ها که کارت می زنند، تنها به آنها هشدار می دهد که شما در مسیر نیستید و سوخت گیری شما در مسیر انجام نمی شود، فعلاً هشدار می دهد، پس از آن هشدار امکان سوخت گیری را فراهم نمی کنیم. 

سالاری در پاسخ به اینکه "پایش برخط ترددهای ناوگان سنگین از چه زمانی اجرایی می شود؟"، گفت: از ماه آینده برنامه ریزی شده است که به تدریج انجام شود زیرا 13 کلاس خودرو داریم، خودروهایی با توناژ متفاوت که ان شاالله بتوانیم همه اینها را تا پایان ماه  عملیاتی کنیم.