چالشی درون خانواده صنعت ریلی

یکی از مشکلات فعلی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی، چالش‌هایی است که در تامین ناوگان، شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی با این شرکت‌ها دارند. شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی، می‌توانند از خارج کشور واگن‌هایی به نرخ ۱۰۰ هزار یورو خریداری کرده و با هزینه‌های گمرکی مناسب و نه چندان بالا وارد کنند.

برای وارد کردن این واگن‌های آماده، شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی باید در مجموع ۱۵ درصد قیمت، مالیات پرداخت کنند که برای آنها چندان زیاد نیست و اگر اقدام به وارد کردن قطعات واگن کنند، این هزینه‌های گمرکی و مالیات، بسیار کمتر تمام می‌شود.

این در حالی است که در تعامل با شرکت‌های تولیدکننده داخلی، مشکلاتی وجود دارد که هم موجب زمان‌بر بودن تحویل سفارش و هم گران‌تر شدن محصول و کاهش طول عمر واگن می‌شود. به عنوان نمونه واگن‌هایی که یکی از واگن‌سازی‌های معروف کشور در کمتر از یک دهه پیش تولید کرده و در اختیار برخی شرکت‌های داخلی است، بسیار فرسوده شده‌اند، اما واگن‌هایی که شرکت‌های حمل‌ونقل همزمان با این واگن‌ها از خارج وارد کرده‌اند و در کشور بازسازی شده است، هنوز هم کیفیت و عملکرد بهتری دارد. برای حل این مشکلات، شرکت‌های داخلی باید علاوه بر قیمت‌گذاری منصفانه‌تر محصول نهایی، در افزایش کیفیت هم تلاش کنند.

برخی معتقدند درحال‌حاضر فقط ۳ درصد قطعات در واگن‌سازی ما وارداتی است در حالی که این گونه نیست. واگن‌سازی از ۳ بخش تشکیل شده که بخش نخست شامل ساخت بوژی (چرخ و محور) است که فناوری آن در ایران وجود ندارد و به طور کامل باید از خارج وارد شود. این قطعات در امنیت و سرعت سیر، حرف نخست را می‌زند و چاره‌ای جز واردات آن نداریم. بخش دوم شاسی و بخش سوم شامل اتاق واگن است. اتاق به طور کامل در ایران تولید می‌شود. شاسی نیز در ایران قابل تولید است. بنابراین یکی از مشکلات تولید واگن در کشور که نارضایتی بخش خصوصی را به دنبال داشته و موجب وابستگی به خارج می‌شود، تولید نشدن بخشی از قطعات مهم صنعت ریلی در داخل کشور است که برای این موضوع نیز باید فکری کرد.

مهرداد فرشیدی - کارشناس حمل‌ونقل