◄ وضعیت کامیون‌داران در نوسانات نرخ ارز
عاجزانه از مسئولان حمل‌ونقل و بازرگانی کشور تقاضا دارم با روش‌های علمی نرخ مناسب حمل در چهارچوب تن بر کیلومتر را ارائه دهند .
مالک نخعی*دیگر نمی‌دانم به‌عنوان یک کامیون دار خود راننده کجا به دادخواهی مراجعه کنم؟ و یا به چه ادبیاتی بنویسم ، تا مشخص شود در نوسانات نرخ ارز و بی‌ثباتی بازار ارز من به‌عنوان کامیون دار از دو طرف زیان می‌بینم.
از یک‌سو در کشور ما که تولیدکننده کامیون و قطعات یدکی نیست و با ارز اروپایی خریداری می‌شوند و به داخل کشور منتقل می‌شود ، بلافاصله بعد از کاهش ارزش پول ملی کشور ، دچار افزایش قیمت قطعات یدکی شده و بخش عمده‌ای از درآمد ناخالص هر دستگاه کامیون را به خود اختصاص می‌دهد، در همین راستا سایر اقلام مصرفی نظیر لاستیک ، نیز دچار افزایش قیمت می‌شود.
از سوی دیگر از آنجایی‌که کامیون‌های کشور یا به‌صورت محصول آماده بهره‌برداری وارداتی هستند و یا اینکه به‌صورت قطعات منفصله واردشده و در ایران مونتاژ می‌شوند، این به این معنی است که قیمت تمام‌شده به‌شدت متأثر از قیمت ارز است. مخصوصاً که ضرایب فزاینده‌ای نظیر عوارض گمرکی، مالیات بر ارزش‌افزوده، حقوق بندرگاه و ... به‌صورت درصدی از ارزش کامیون وارد شده یا قطعات یدکی واردشده به‌صورت ارزی به قیمت کامیون تعلق می‌گیرد.
شوربختانه مبنای محاسبه ارزش کامیون در گمرکات کشور با ارز مرجع بانک مرکزی است، ولی مبنای ارزش‌گذاری در بازار ، نرخ ارز بازار آزاد است این یعنی اینکه مصرف‌کننده از دو ناحیه زیان می‌بیند. ناحیه اول حقوق و عوارض دولتی است که بر مبنای قیمت ارز مبدأ تولید کامیون حدود ۳۵ تا ۵۵ در صد گران‌تر برحسب ارز مبدأ است.ناحیه دوم تبدیل قیمت به ارز رایج ایران بر مبنای نرخ‌های برابری در بازار آزاد ارز است .در کلام ساده‌تر افزایش نرخ ارز از دو منظر قابل‌بحث است !منظر اول افزایش قیمت کامیون به دلیل کاهش ارزش پول ملی! منظر دوم افزایش قیمت لوازم‌یدکی و اقلام مصرفی به دلیل کاهش ارزش پول ملی.
بنابراین با کاهش ارزش پول ملی و افزایش قیمت دلار و یورو برای بهره‌وری ناوگان باری کشور بایستی که کرایه‌ها (درآمد ناخالص) کامیون‌ها افزایش یابد در غیر این صورت بازده اقتصادی هر دستگاه کامیون در حد مطلوب نخواهد ماند مگر اینکه افزایش کرایه را در پی داشته باشد.
مقاومت صاحبان کالا در افزایش کرایه و نیاز کامیون داران به افزایش کرایه منجر به بروز یک جنگ سرد صنفی خواهد شد که در کوتاه‌مدت اعتصابات و اعتراضات و در درازمدت ورشکستگی صنعت حمل‌ونقل کالای جاده‌ای را به همراه خواهد داشت.
در هر صورت بی‌ثباتی بازار ارز و افزایش قیمت‌ها از یک طرف و ثبات قیمت‌های حمل و گاهی کاهش قیمت‌های ریالی حمل در طرف مقابل باعث کاهش بهره‌وری اقتصادی ناوگان باری کشور شده است ، تا جایی که کامیون‌داران در آستانه ورشکستگی قرار دارند .
از همین‌جا عاجزانه از مسئولان حمل‌ونقل و بازرگانی کشور تقاضا دارم با روش‌های علمی نرخ مناسب حمل در چهارچوب تن بر کیلومتر را ارائه دهند .
*کامیون‌دار خودراننده، محقق و پژوهشگر در حمل کالای جاده‌ای
