قیمت بنزین باید واقعی شو‌د

بخشی از مشکلات برای آن چیزهایی است که نمی خواهیم آنها را ببینیم. همه دست به دست هم داده ایم تا این قسمت ها را که قسمت های اصلی هستند، نبینیم. من اسمش را می گذارم توافق جمعی! مثل اینکه ما بنزین ارزان به مردم می دهیم و می گوییم آن را بسوزانید و هوا را آلوده کنید! روزانه بیش از 10 میلیون لیتر در تهران می سوزانیم. توافق ما از این جنس است که نمی گوییم این کار خودش عامل تشدید آلودگی است. چرا؟ چون می خواهیم سوار ماشین شویم، از رفت و آمدمان لذت ببریم. 

سالانه ۸۰ میلیارد دلار یارانه بنزین می دهیم و هوا را آلوده می کنیم؛ در حالی که فقط با سه، چهار میلیارد دلار بهترین سیستم حمل ونقل عمومی را می شود در تهران و چند شهر دیگر پیاده کرد. اما همواره ترجیح این بوده که به جای آنکه این رقم صرف توسعه مترو شود، آن گونه فکر و عمل کنیم. 

۶۰ درصد انتشار PM2.5 مربوط به منابع متحرک مثل اتوبوس ها و کامیون هایی است که دیزلی هستند. ۲۰ سال پیش یک مصوبه بسیار مترقی در دولت تصویب و بر اساس آن شماره گذاری خودروهای دیزلی در تهران ممنوع شد. چهار، پنج سال این مصوبه برقرار بود. تهران به سمت وسایل گاز سوز رفت و متأسفانه این مصوبه توقف پیدا کرد. 

یکی از دلایلی که باعث آلودگی می شود، کمیت است نه کیفیت. وقتی یک ماشین حرکت می کند، گرد و خاکی که از طریق لنت ترمز و تایرش بر آسفالت کف خیابان منتشر می شود، شش برابر یک خودرو PM2.5 منتشر می کند. اگزوز آلودگی ایجاد می کند، اما بیشتر از آن، حرکت خودروها در سطح شهر است که تا حدود شش برابر آلودگی های غیراگزوزی به وجود می آورد. لاستیک خودرو، بعد از مدت یکی، دو سال تمام می شود و از برخورد لاستیک با آسفالت،PM2.5 به هوا می رود.

به نظر من یک اتحاد نانوشته بین مردم و مسئولان وجود دارد! مردم دوست ندارند قیمت بنزین بالا برود و به نرخ واقعی ثابت بماند، همه دست به دست هم داده اند بنزین مفت به دست مردم بدهند و سال به سال هم ارزان تر می شود. نماینده های مجلس می گویند ما برنامه ای برای گران کردن سوخت نداریم. دولت هم این گونه می گوید. همه دست به دست همه داده اند تا بنزین مفت دست مردم بدهند؛ در حالی که در سبد خانواده سال به سال قیمت همه چیز بالا می رود، بنزین ارزان تر می شود!

ناوگان حمل ونقل عمومی ما هم به گونه ای تجهیز نیست که بگوییم مردم از خودرو استفاده نکنند و آنها را دعوت به استفاده از مترو و اتوبوس کنیم. 

باید برای افزایش قیمت بنزین آگاهانه عمل کرد. من موافق افزایش ناگهانی قیمت بنزین نیستم. اینکه ناگهان قیمت بنزین بالا برود و باعث شوک در جامعه شود، منطقی نیست. ما تجربه پلکانی بالا بردن قیمت ها را داشتیم و جواب هم گرفته بودیم. قیمت سوخت باید عادلانه و با راه حل درست و علمی افزایش پیدا کند. چرا ما باید سال ها قیمت بنزین را ثابت نگه داریم و بعد ناگهان به جامعه شوک وارد کنیم؟ شما فکر نکنید اگر قیمت بنزین را بالا نبرید، هیچ اتفاقی نمی افتد. اول انقلاب مگر قیمت بنزین چقدر بود؟ شما نمی توانید با تورم سالانه ۵۰ درصد قیمت بنزین را ثابت نگه دارید. روزی باید یک سیاست مدار توانمند این مشکل را حل کند.

 * معاون اسبق سازمان حفاظت محیط زیست