هر ۵۰ لیتر بنزین، یک پفک نمکی!
حد یقف مصرف انرژی رایگان دقیقاً تا کجاست؟ ته قصه این اسراف عظیم، که نه تنها تولید بسیار عظیم انرژی تجدیدناپذیر و محدود ما را بلعیده، بلکه قاچاق را هم تشدید کرده؛ اثر منفی بر بهره وری سامانه حمل و نقل گذاشته؛ انبوهی از شرکت های فناور و نوآور را پشت سد خصولتی های متنعم از رانت عظیم انرژی مفت و منتفع اصلی این صحنه معیوب بازی، متوقف نگه داشته؛ حرکت به سمت نوآوری در انرژی تجدیدپذیر و خورشید و باد و بیوگاز و هیدروژن و زمین گرمایی و امواج ساحلی را فاقد توجیه اقتصادی کرده و...؛ ته این قصه کجاست؟
محمد تمنایی: امشب (اسفند ۱۴۰۳) که به پمپ بنزین رفته بودم، در صف انتظار بنزین، از دستفروش، یک بسته ی پفک نمکی برای دخترم خریدم. دقایقی بعد، نوبت بنزین که رسید، باک خودرو را پر کردم. قیمت، اما تعجب آور بود. تقریبا همان مبلغ چند دقیقه قبل! قیمت ۴۷ لیتر بنزین ثروت تجدیدناپذیر ملی، برابر با قیمت یک بسته پفک نمکی!
برای لحظه ای چشمان خود را بستم و به فکر فرو رفتم. داریم چه می کنیم؟ ثروت های خدادادی و تجدیدناپذیر کشور را داریم منهدم می کنیم؛ تجاوز به حقوق نسل های آتی، در حجم انبوه، به ثمن بخس. و البته طبعاً کسری هم آورده ایم و مجبوریم علاوه بر تولید عظیم و بسیار افزایش یافته داخلی، سالانه چندین میلیارد دلار بنزین با قیمت ده ها برابری وارد کنیم. عجب حکمرانی جالبی!
بگذریم. اصلا نه در جایگاهی هستم که نسخه افزایش قیمت بنزین دهم و نه نسخه سرکوب دستوری قیمت. فقط سؤالی دارم: حد یقف مصرف انرژی رایگان دقیقاً تا کجاست؟ ته قصه این اسراف عظیم، که نه تنها تولید بسیار عظیم انرژی تجدیدناپذیر و محدود ما را بلعیده، بلکه قاچاق را هم تشدید کرده؛ اثر منفی بر بهره وری سامانه حمل و نقل گذاشته؛ انبوهی از شرکت های فناور و نوآور را پشت سد خصولتی های متنعم از رانت عظیم انرژی مفت و منتفع اصلی این صحنه معیوب بازی، متوقف نگه داشته؛ حرکت به سمت نوآوری در انرژی تجدیدپذیر و خورشید و باد و بیوگاز و هیدروژن و زمین گرمایی و امواج ساحلی را فاقد توجیه اقتصادی کرده و...؛ ته این قصه کجاست؟
یارانه پنهان انرژی واقعیتی کتمان ناپذیر است. می توان نشان داد که هم چون بسیاری از معضلات اقتصادی کشور، زاییده علت العللی است به نام خلق پول. خلق پول بی زحمت و بی کش و پیمانه روزانه ۹ هزار میلیارد تومان از هیچ، که ریشه در نرخ بهره و بانک های به شدت ربا زده دارد. صاف کردن این ظرف کج اقتصاد، راهکار علمی دارد.
