اجماع یا اقناع!
آنچه در داخل ایران مشاهده میشود این است که بخش کوچکی از اقتصادخواندهها به نحلههای فکری و اقتصادی متکیاند که بهرغم اثرگذاری در رسانهها، رنگ غالبی در آکادمیهای ایران ندارند.

وبلاگ پویا جبل عاملی-آنچه در داخل ایران مشاهده میشود این است که بخش کوچکی از اقتصادخواندهها به نحلههای فکری و اقتصادی متکیاند که بهرغم اثرگذاری در رسانهها، رنگ غالبی در آکادمیهای ایران ندارند. اما این طیف به صورت فزایندهای به نحله فکری خود باور دارند و به همین دلیل باور اقتصاددانان طیف مقابل را نمیپذیرند و همین مساله سبب میشود فضای گفتوگو در اقتصاد ما شکل نگیرد.
به اعتقاد من، اقتصاددانانی که در بدنه دولت در حال ارائه مشاوره و تصمیمگیری هستند، درصدد اجرای برخی استراتژیهای اقتصادیاند و احتمالاً گمان میکنند سیاستهایشان با موانعی مواجه است و ممکن است این موانع از دل تفکرات آن دسته از اقتصاددانانی برآید که اکنون در اقلیت قرار دارند. در نتیجه اجرای بدون مخالفت این سیاستها نیازمند ایجاد اجماع و همصدایی در میان نحلههای گوناگون است. اگر چنین فرضی صحیح باشد باید هشدار دارد که گام گذاشتن در این راه و ایجاد اجماع اصولاً نتیجهای دربر ندارد چراکه ما با ایجاد فضای گفتوگو در ساختار اقتصادی، نمیتوانیم به اجماع بر سر درستی و نادرستی سیاستهای اقتصادی برسیم و مهمتر از آن، این اجماع حاصلی نخواهد داشت.
دولتی که قدرت را در دست گرفته باید این هنر را داشته باشد که با وجود تمامی محدودیتهایی که نهاد دولت در ساختار سیاسی ایران با آن مواجه است، سیاستها و طرحهایش را به پیش ببرد و در مسیر استراتژیای که ترسیم کرده گام بردارد. دولت و مجموعه سیاستمداران و سیاستگذاران باید این هنر را داشته باشند که در مقابل مخالفان از تصمیماتی که گرفتهاند دفاع کنند نه آنکه با ایجاد رضایت و اجماع در طیف فکری مقابل، منتقدان احتمالی را با خود همجهت کنند.
دولتها اصولاً آن سیاستهایی را اجرا میکنند که خود درست میدانند. به عبارتی وظیفه سیاستگذار، انتخاب بهترین تصمیم است و پس از اجرا باید بتواند برای هجمهها و انتقادات مختلف پاسخهای مستدل و منطقی داشته باشد. هر چه در رسانههای اقتصادی ادبیات اولیه علم اقتصاد بیشتر تحلیل شود افکار عمومی میتوانند آگاهانهتر در خصوص خوب و بد سیاستهای دولتی قضاوت کنند. تحلیل این موارد در نگاه عامه میتواند اثرگذاری بیشتری داشته باشد. اما نشستن و صحبت کردن با گروههایی که نشان دادهاند هرگز به سمت اجماع حرکت نمیکنند راه مناسبی نیست.