◄ نقش حمل‌ونقل در عملیات تخلیه اضطراری
ظرفیت امدادرسانی حمل‌ونقل در عملیات تخلیه اضطراری، به خود سامانه در هنگام حادثه و ایمنی کارکنان و تجهیزات بستگی دارد و درصورتی که هرکدام از آنها دچار مشکل شود، ظرفیت خدمات‌رسانی کاهش خواهد یافت.
در عملیات تخلیه اضطراری، حمل‌ونقل می‌تواند چند نقش را برعهده بگیرد. ولی این نقش‌ها به ماهیت حادثه و موقعیت آن در منطقه، دسترسی کاربران و تجهیزات حمل‌ونقل در هنگام حادثه و وسعت خسارات (درصورت وجود) برای ارسال تجهیزات و امکانات بستگی دارد.
حمل‌ونقل نقش مهمی در تخلیه افرادی که به وسایل نقلیه عمومی دسترسی ندارند از طریق انتقال آنها به مناطق امن یا سایر مکان‌های خارج از منطقه اضطراری ایفا می‌کند. در حقیقت حمل‌ونقل همیشه تنها وسیله تخلیه برای مردم آسیب‌پذیر و فاقد خودرو که بسیاری از آنها ممکن است نیاز به کمک داشته باشند محسوب می‌شود. کاربران حمل‌ونقل می‌توانند امدادگران حمل‌ونقل و تجهیزات مربوطه را نیز به محل حادثه منتقل کنند.
پس از گذر از وضعیت اضطراری، تأمین کنندگان حمل‌ونقل می‌توانند تخلیه شدگان فاقد خودرو را به مقصد اولیه‌شان بازگردانده و با تأمین اطلاعات بی‌درنگ در مورد وسعت خسارات کمک نموده و بلافاصله خدمات عادی را برای تأمین امکانات حمل‌ونقل ساکنان منطقه از سرگیرند.
در عملیات تخلیه ممکن است افراد دارای نیازهای ویژه، از نظر نوع خدمات حمل‌ونقل مورد نیاز، متفاوت باشند. افراد کم درآمد که قادر به حرکت ولی فاقد خودرو هستند، می‌توانند از خدمات حمل‌ونقل مسیر ثابت استفاده کنند. درحالی که افراد سالخورده، ناتوان یا بیماران خانه‌نشین احتمالاً به خدمات حمل‌ونقل با تجهیزات و کاربران آموزش دیده در دسترس، نیاز دارند.
ظرفیت امدادرسانی حمل‌ونقل در عملیات تخلیه اضطراری، به خود سامانه در هنگام حادثه و ایمنی کارکنان و تجهیزات بستگی دارد و درصورتی که هرکدام از آنها دچار مشکل شود، ظرفیت خدمات‌رسانی کاهش خواهد یافت.
سامانه حمل‌ونقل هم باید دارای ظرفیت برقراری ارتباط بی‌درنگ و تعامل‌پذیر باشد. ظرفیت و انعطاف‌پذیری زیرساخت حمل‌ونقل و بزرگراه‌ها نیز بر میزان موفقیت استفاده از حمل‌ونقل درعملیات اضطراری اثر می‌گذارد. به عنوان مثال سامانه حمل‌ونقل راه‌آهن برون شهری قادر به تأمین حمل‌ونقل سریع تعداد زیادی تخلیه شونده است.
برای مثال مدیران ستاد اضطراری شیکاگو که به عنوان کانون مهم ریلی تلقی می‌گردد، در حال همکاری با گروه حمل‌ونقل راه‌آهن باری هستند که جهت کاهش بارترافیکی ریلی سازماندهی شده‌اند. در مواقع اضطراری وقتی ترافیک سنگین است، این گروه باید بتواند با رهگیری ازطریق سامانه هشداردهنده (که درحال حاضر برای برقراری ارتباط با قطارهای باری استفاده می‌شود) به‌طور آشکار به قطارهای برون‌شهری کمک نمایند.
سازمان‌های حمل‌ونقل باید با ساختار فرماندهی اضطراری محلی، یکپارچه باشند تا بتوانند به همراه سایر امدادگران اولیه و مقامات حمل‌ونقل، در آن وضعیت، پشتیبانی حیاتی انجام دهند و نمایندگان حمل‌ونقل در مراکز عملیات مقابله با اضطرار نیز باید در اتخاذ تصمیم ازجانب سازمان حمل‌ونقل دارای اختیارات تام باشند.
و بالاخره ظرفیت حمل‌ونقل در کمک به تخلیه اضطراری به یکپارچگی خود سامانه درحین حادثه و نیز ایمنی کارکنان و تجهیزات بستگی دارد. بروز مشکل در هر یک از این زمینه‌ها ممکن است به کاهش سطح خدمات نیاز داشته باشد.
* کارشناس مرکز کنترل و فرمان متروی تهران
