◄ هوشمند سازی معافیت مالیاتی در مناطق آزاد مبتنی بر کمی سازی اهداف

براساس ماده 13 از قانون اداره مناطق آزاد، اشخاص حقیقی و حقوقی که در منطقه به انواع فعالیت های اقتصادی اشتغال دارند، نسبت به هر نوع فعالیت اقتصادی در منطقه آزاد از تاریخ مجوز به مدت 20 سال، از پرداخت مالیات بر درآمد و دارایی موضوع قانون مالیات های مستقیم معاف هستند حال آنکه به استناد ماده یک از قانون اداره مناطق آزاد امکان هوشمند سازی معافیت مالیاتی میسور می باشد.

1- چرایی اعطای معافیت مالیاتی به فعالان اقتصادی در مناطق آزاد:

به منظور افزایش سرمایه گذاری خارجی و انتقال تکنولوژی به کشور، همسو با توسعه تجارت جهانی و افزایش اشتغال سالم و مولد، مناطق آزاد با مجموعه ای از مشوق های نرم افزاری، سخت افزاری و به دور از ضوابط حاکم بر کسب و کار داخلی تعیین و تصویب می گردند.

در اغلب مناطق آزاد ارایه مشوق معافیت مالیاتی به عنوان یک جاذبه در جلب سرمایه گذاری خارجی مورد توجه می باشد اما در بررسی تراز مالی فعالان اقتصادی این معافیت مالیاتی با هزینه های غیر یارانه ای متعارف بر فعالیت در مناطق آزاد به نوعی تهاتر می گردد.

2- داده و ستانده اقتصادی کشور در اعمال معافیت مالیاتی:

برای جذب سرمایه گذاری خارجی که ضامن امنیت اقتصادی و سیاسی کشورها محسوب می شود، رقابت سختی بین کشورها وجود دارد و همواره دولت ها در تلاش هستند تا مشوق های موثر در جذب سرمایه گذاری خارجی را به عنوان قانون حمایت از سرمایه گذاری خارجی مصوب و در ویترین بازار سرمایه رونمایی کنند. اما نکته مهم این است که آثار این مشوق ها در داده و ستانده های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور مثبت باشد.

مثلا اگر ایجاد یک شغل مولد برای کشور موجب امنیت سیاسی و اجتماعی می شود و این مهم مستلزم سرمایه گذاری می باشد، یک روش کارامد ایجاد شغل؛ از طریق جلب سرمایه گذاری خارجی است و در این رقابت جهانی، ارایه مشوق های هوشمندانه به متقاضیان سرمایه گذاری دقیقا کشور را به این هدف می رساند. اما نکته مهم این است که مشوق به کدام فعالیت و به چه میزان و طی چه مدت اعطا گردد که نظم اقتصادی کشور از افت رانت این بسته های تشویقی محفوظ و مصون بماند و هدف های تاسیس این مناطق متناسب با مشوق ها محقق گردد.

3- شاخص های موثر در اعمال معافیت مالیاتی:

به استناد اهداف مندرج در ماده یک از قانون مناطق آزاد، شاخص های کمی و کیفی که باید بر اعمال معافیت های مالیاتی فعالان اقتصادی موثر باشد، در 6 گروه تفکیک می شود:

3-1- میزان سرمایه گذاری ارزی هر 100 هزار یورو و یا معادل آن در ارزهای دیگر، یک امتیاز

3-2- میزان ایجاد اشتغال مستقیم و تمام وقت هر ده نفر، یک امتیاز

3-3- میزان انتقال تکنولوژی های برتر مورد تایید مراجع معتبر ملی وبین المللی بر پایه خبرگی ارزش اقتصادی هر 100 هزار یورو و یا معادل آن در ارزهای دیگر، یک امتیاز

3-4- میزان صادرات در هر سال 100 هزار یورو و یا معادل آن ارزهای دیگر، یک امتیاز

3-5- میزان قطع وابستگی به واردات در هرسال 100 هزار یورو و یا معادل آن ارزهای دیگر، یک امتیاز

3-6- میزان صیانت از محیط زیست و مصرف بهینه از ذخایر منابع طبیعی و ملی مانند آب، نفت، گاز و معادن بر پایه خبرگی ارزش اقتصادی هر100 هزار یورو و یا معادل آن در ارزهای دیگر، یک امتیاز

4- راهبرد پیشنهادی در هوشمند سازی معافیت های مالیاتی:

راهبرد پیشنهادی شامل یک روش تطبیقی همسان با ماده 15 و بند (ب) ماده 112 قانون برنامه پنج ساله از قانون اداره مناطق آزاد است که واردات کالای تولیدی و یا پردازش شده در مناطق آزاد را به هنگام ورود به داخل کشور به نسبت مجموع ارزش افزوده در تولید و ارزش مواد اولیه به کار رفته در آن، از پرداخت تمام یا قسمتی از حقوق گمرکی و سود بازرگانی به تشخیص کمیسیون تعیین ارزش افزوده براساس اعمال شاخص ها به قیمت کل کالای تولیدی از معافیت قانونی برخوردار می نمایند.

چنانچه در این مشوق قانونی، تناسب بهره مندی مطابق با اثر گذاری بر اقتصاد ملی اعمال مقررات می گردد در بخش اعطای معافیت مالیاتی نیز می توان بر پایه شاخص های موثر در اعمال معافیت مالیاتی این مزیت قانونی را به سوی افزایش بهره وری اقتصاد ملی ساماندهی نمود به گونه ای که جذابیت مناطق در جذب فعالان واقعی شتاب بیشتری گیرد و عرصه بر واسطه گران اقتصادی محدود گردد.

در بخش راهبردهای اجرایی این طرح با توجه به تجربیات حاصل از عملکرد اقتصادی فعالان اقتصادی می توان قبل از اعمال هوشمند سازی معافیت مالیاتی از طریق اخذ مصوبه مجلس با استناد به اهرم های اخذ عوارض در مناطق آزاد که به طور سالیانه در شورای عالی مصوب می گردد، مابه التفاوت معافیت های مالیاتی را در قالب تنوع ماخذهای عوارض متناسب به شاخص های فوق فعال نمود و پس از یک دوره آزمایشی 2 ساله با رفع ابهامات اقتصادی و اجرایی پیش نویس اصلاحیه معافیت مالیاتی مناطق آزاد را تقدیم مجلس جهت تصویب نمود.

هر چند مباحث متنوعی در این ارتباط مطرح است که در مجال تبیین به اختصار طرح نمی گنجد.

*مشاور مناطق آزاد تجاری و صنعتی