◄ هزینه‌ های سنگین فراموشی فناوری پنهان نگهداری و تعمیرات لوکوموتیو

- شرکت رولندبرگر در گزارش خود در سپتامبر 2018 با عنوان راهبرد و ساختار جدید توسعه راه آهن ایران به بخش لوکوموتیو اشاره و هزینه نگهداری متوسط سالانه در هردو نوع باری و مسافری را بسیار بالاتر از کشورهای مورد مقایسه اعلام می نماید: در صفحه 196، هزینه نگهداری متوسط 122 و در ایران 619 هزاردلار بر لوکوموتیو باری (هزینه تعمیر لوکوموتیو، تین نیوز / کد خبر 243740).

- اوایل دهه هفتاد، ثبت و تحلیل گزارشات خرابی لوکوموتیو به یک نیاز بنیادی تبدیل شد. تجربیات تحلیل خرابی های توربوشارژر لوکوموتیوهای GT26 در سال 69 (که نتیجه آن در اردیبهشت 70 منتشر گردید) و برای تحقق آن گزارشات حدود 100 لوکوموتیو بررسی شده بود ضرورت این رویکرد را بیش از پیش آشکار می نمود ... یکی از ماموریت های کارشناسان کنترل کیفیت اداره کل کشش علاوه بر کنترل در حین تعمیرات، بررسی و ریشه یابی خرابی لوکوموتیوها بود. برای تسهیل یافتن و تمرکز بر لوکوموتیوهای پرخرابی، خرابی های پرتکرار و تعمیرگاه های ضعیف و ... فرم 103 طراحی شد (داشبورد مدیریتی، تین نیوز / کد خبر 233895).

- هدف از این رویکرد، افزایش بهره وری لوکوموتیو از طریق ارتقای آماده به کاری، قابلیت اعتماد، تعمیرپذیری و ... (RAMS) بود.

این مبحث در سال های اخیر با عنوان FRACAS شناخته می شود که نمونه ارتقا یافته سیستم اطلاعات خرابی های آن ایام است.

- FRACAS (Failure Reporting, Analysis and Corrective Action System) یک سیستم گزارش مدار بسته ( از نظر کنترلی ) است که برای ضبط، تجزیه و تحلیل و تصحیح خرابی در تجهیزات یا سیستم ها استفاده می شود. نکات کلیدی:

هدف بهبود قابلیت اطمینان با شناسایی حالت های خرابی و رفع علل ریشه ای است. حلقه بازخورد را فراهم می کند.

1. هنگامی که خرابی رخ می دهد، در FRACAS  با جزئیاتی مانند زمان، علائم، اجزای آسیب دیده و غیره گزارش می شود.

2. داده های شکست و خرابی برای شناسایی روندها، حالت های شکست رایج، اجزای حیاتی و غیره تجزیه و تحلیل می شوند.

3. ابزارهای آماری و تحلیل پارتو (برای شناسایی اولویت ها از نگاه آماده به کاری، هزینه، قابلیت اعتماد) ممکن است استفاده شود.

4. تجزیه و تحلیل علت ریشه ای (RCA) برای تعیین نقص، خطا یا موضوعی که منجر به شکست شده است انجام می شود.

5. از ابزارهایی مانند نمودارهای 5 چرا یا استخوان ماهی برای یافتن ریشه اصلی یا عامل اولیه خرابی ها استفاده می شود.

6. اقدامات اصلاحی برای رفع علل ریشه ای و جلوگیری از تکرار شناسایی می شود. (تغییرات طراحی، نگهداری، بهره برداری ...)

7. اقدامات اصلاحی در سیستم FRACAS برای اطمینان از اجرای موثر تا کسب نتیجه (بسته شدن مدار) ردیابی می شود.

8. داده های خرابی در یک چرخه کامل از طریق گزارش، تجزیه و تحلیل، تعیین علت و اقدامات اصلاحی مدار بسته را شکل می دهد.

9. معیارهای قابلیت اطمینان مفیدی مانندMTBF، نرخ شکست، آماده به کاری و غیره را برای تعیین کمی بهبودها ارائه می دهد.

10.  نیاز به مشارکت و همکاری متقابل تیم های چند تخصصی مانند تعمیر و نگهداری، مهندسی، کیفیت، ساخت و غیره دارد. ...

- به طور خلاصه، FRACAS  یک سیستم جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده های خرابی مدار بسته است که امکان شناسایی حالت های خرابی، علل ریشه ای و اقدامات اصلاحی حیاتی برای بهبود قابلیت اطمینان و نگهداری پیشگیرانه را فراهم می کند.

- اگر آماده بکاری و قابلیت اعتماد پایین و هزینه بالای نگهداری لوکوموتیوها دقیقا بررسی و ضعف های لوکوموتیوهای ساخت داخل ریشه یابی گردد، استنتاج کتاب نقشه راه بلوغ (ص 17) با عنوان صنعت ( طراحی، تولید و ارتقا ) و خدمات ( انتخاب، بهره برداری، نگهداری ) بالغ و کامل که ضعف هر دوبخش را به فقدان یا ضعف عضو سوم نسبت می دهد بهتر آشکار می شود ( تین نیوز / کد خبر 252337).

- وضعیت کنونی سامانه ثبت و تحلیل آمار خرابی ناوگان ( لوکوموتیوها، واگن های باری، مسافری و حتی زیرساخت شامل خط، علائم و ...) با وجود حجم زیاد داده ها و تنوع گزارشات، به جای بهبود مستمر، نشان از روند نزولی کیفیت این زیرساخت بنیادی دارد و بدون اصلاح فناوری پنهان نگهداری لوکوموتیو و ارتقای لوکوموتیوسازی، نیاز واردات لوکوموتیو تشدید می شود ( تین نیوز / کد خبر 264591 ).

- تعمیرات و نگهداری صحیح علاوه بر تکمیل چرخه خدمات ریلی برای انتخاب تجهیزات جدید، پیش نیاز ارتقای محصولات جدید صنعت بوده و کمال چرخه صنعت را نیز رقم می زند و در این میان شفافیت و گردش اطلاعات نقش مهمی دارد ( تین نیوز / کد خبر 252337 ).

* کارشناس ریلی