◄ کمبود لوکوموتیو نداریم/ هدر رفت منابع ارزی کشور با واردات لوکوموتیو
در بازسازی لوکوموتیو وارداتی چه لذتی هست که در احیای لوکوموتیو داخلی نیست؟
اهالی راه آهن و بعضاً وزارت راه در دولت جدید، از کمبود لوکوموتیو دم می زنند و دائما بر طبل واردات لوکوموتیو نو می کوبند. به این و آن کشور متوسل می شوند که به ما لوکوموتیو بدهید. نیاز را حتی تا 900 دستگاه ( تا سه سال آینده) هم اعلام کرده اند[i]. اما با نگاهی گذرا به آمار لوکوموتیو ها می بینیم که :
الف) تعداد کل سرمایه لوکوموتیو های کشور 993 دستگاه است که 843 دستگاه از آنها در دسترسند و 150 دستگاه را می شود خارج از رده محسوب کرد.
سوال اول در مورد تعیین تکلیف این 150 دستگاه لوکوموتیو است. اگر اسقاط هستند چرا از آمار لوکوموتیو ها خارج و به ذوب آهن سپرده نمی شوند و اگر قابل بازسازی و احیاء هستند چرا به این مهم اقدام نمی شود؟
ب) از تعداد 843 دستگاه باقی مانده، امروز فقط 518 دستگاه آماده به کار ( گرم ) هستند ( ضریب آماده به کاری 61 درصد). آن 325 دستگاه دیگر منتظر تعمیر محسوب می شوند و با انجام تعمیرات، در رده های مختلف، آماده سرویس دهی خواهند شد.
آدرس غلط ندهید. این چند عدد بالا به روشنی نشان می دهد به هیچ وجه با کمبود لوکوموتیو مواجه نیستیم. لوکوموتیو گرم ( آماده به کار) اما به اندازه کافی در دسترس نیست و عملیات سیر و حرکت دچار اختلال شده است.
کسانی که بر طبل واردات لوکوموتیو می کوبند باید پاسخ بدهند که تا وقتی می توان 325 دستگاه لوکوموتیو را با انجام تعمیرات اساسی و حتی نیمه اساسی به سرویس باز گرداند، چرا واردات لوکوموتیو نو؟ در این وانفسای تحریم و تنگنای ارزی کشور، واردات قطعات یدکی برای تعمیر اساسی لوکوموتیو های موجود ارزانتر است یا واردات لوکوموتیو کامل؟ مگر خیلی از قطعات و زیر مجموعه های لوکوموتیو ها داخلی سازی نشده اند؟ فرایند سفارش لوکوموتیو نو طولانی تر است یا تامین قطعه برای بازسازی و تعمیر؟ بازسازی لوکوموتیو اشتغال بیشتری ایجاد می کند یا واردات؟ در مهارت مهندسان ایرانی برای بازسازی لوکوموتیو تردید دارید؟ اگر از عهده مدیریت نگهداری و بهره برداری از لوکوموتیو های موجود بر نمی آیید چرا آنها را واگذار نمی کنید؟ شما که در مدیریت تعمیر و نگه داری همین لوکوموتیو های موجود در مانده اید، با آن 1000 دستگاه لوکوموتیو جدید مورد نظر مدیر عامل راه آهن چه خواهید کرد؟ [ii] در کجای دنیا در مدت سه سال تعداد لوکوموتیو های ناوگان را دو برابر می کنند؟ در مدت سه سال چند راهبر می توانید برای راندن لوکوموتیو ها تربیت کنید؟ ظرفیت اجرایی چنین افزایشی را دارید؟
اخیرا بَر دیگری از این باغ رسیده و عده ای ( با حمایت معاون یک وزیر) لوکوموتیو دسته دوم وارد کرده اند تا بازسازی کنند. از اولین نمونه هم رو نمایی کرده اند، تبلیغات هم کرده اند. مدیران راه آهن و مدیران صنعتی کشور باید پاسخ بدهند که تا وقتی می توان 325 دستگاه لوکوموتیو را با انجام تعمیرات اساسی و حتی نیمه اساسی به سرویس باز گرداند، چرا واردات لوکوموتیو دست دوم؟ در این وانفسای تحریم و تنگنای ارزی کشور واردات قطعات یدکی برای تعمیر اساسی لوکوموتیو های موجود ارزانتر است یا واردات لوکوموتیو معیوب و دسته دوم؟ مگر خیلی از قطعات و زیر مجموعه های لوکوموتیو ها داخلی سازی نشده اند؟ در مهارت مهندسان ایرانی برای بازسازی لوکوموتیو تردید دارید؟ مگر دنبال لوکوموتیو معیوب نمی گردید برای بازسازی و تعمیر؟ چرا در خارج از کشور دنبال آن می گردید؟ اگر در گوشه و کنار خطوط ریلی خودمان جستجو کنید خواهید یافت. آب در خانه و شما تشنه لبان می گردید؟ در بازسازی لوکوموتیو وارداتی چه لذتی هست که در احیای لوکوموتیو داخلی نیست؟
باید روند واردات لوکوموتیو دسته دوم در اسرع وقت متوقف شود. اگر شرکتی مدعی بازسازی ست، می تواند همین لوکوموتیو های موجود داخلی را از راه آهن گرفته و بازسازی کند.
آن معاون وزیر، مدعی صادرات لوکوموتیو در کمتر از 18 ماه هم شده است[iii]. اگر مدعی کمبود لوکوموتیو هستید، چرا صادرات؟ چراغی که به خانه رواست . . . .
جمع بندی و نتیجه گیری: حفاظت از دارایی های فیزیکی ایجاب می کند که قبل از اضافه کردن به عدد ناوگان، از داشته های موجود حداکثر بهره برداری بشود.
منابع ارزی محدود کشور را بابت واردات لوکوموتیو نو هدر ندهید. باید روند واردات لوکوموتیو دسته دوم در اسرع وقت متوقف شود.
مراجع:
[i] مرجع: تین نیوز / خروج بیش از صد لوکوموتیو از ناوگان فعال کشور در سه سال گذشته / 29/07/402/ کد خبر 263204
[ii] مدیر عامل راه آهن در 1401 مدعی تامین 1000 دستگاه لوکوموتیو در مدت سه سال شد.
[iii] مرجع: تین نیوز / صادرات لوکوموتیو های ایرانی تا ۱۸ ماه آینده / 14/11/402/ کد خبر 267834
* کارشناس ریلی
دوست گرامی جناب مهندس قصابیان
کاملا موافق نظر جنابعالی در مورد عدم واردات لکوموتیو نو و دست دوم هستم .
اما در مورد این که لکوموتیو های موجود (چه سرد و چه گرم) کافی است و می تواند پاسخگوی تقاضای حمل و نقل ریلی باشد، موافق نیستم.
اکثریت لکوموتیو های ما GT26 ( از نوع CW - تولید اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی و CW-2 - تولید اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی) ساخت جی ام آمریکا است که در دوره خودش بهترین نوع لکوموتیو بوده است .اما حداقل ۵۰ سال از طراحی این لکوموتیو ها گذشته است .در طول این مدت قدرت و گشتاور موتور لکوموتیو ها افزایش چشم گیری داشته و فن آوری ایمن سازی لکوموتیو ها هم با تغییرات اساسی مواجه بوده است.حمل و نقل ریلی مدرن امروز نیازمند نیروی کشش بالااست تا درهر سفر تعداد واگن های باری بیشتری را جا به جا کند. توان موتور ۳۰۰۰ اسب لکوموتیو های مورد اشاره در زمان خودش، مناسب بوده است. اما لکوموتیوهای موجود با گذر از عمر قانونی و اقتصادی خود و با تعمیرات اساسی مکرر نه فقط پاسخگوی تقاضای حمل و نقل ریلی امروز نیست بلکه از نظر ایمنی و نیروی کشس هم قابلیت های لازم را ندارند. نقاط زیادی از خطوط شبکه ریلی کشور ما شیب دار هستند و به نسبت تعداد واگن و وزن کالا و برای عبور از شیب ها باید در هر سفر تعداد لکوموتیو را افزایش داد که این روش خود باعث کمبود ناوگان خواهد شد. خلاصه کنم بی تردید برای تقویت نیروی کشش ریلی ، ما نیاز به فن آوری جدید لکوموتیو داریم. برای مثال ما نمی توانیم با این لکوموتیو ها و با بستن ۲۰ واگن با حمل و نقل ریلی کشور های همسایه رقابت کنیم. توصیه جنابعالی در مورد تعمیرات اساسی ۳۲۵ دستگاه لکوموتیو سرد و اماده سازی آنها و اسقاط ۱۵۰ دستگاه دیگر درست ، اما با این وجود باید پذیرفت که راه آهن ایران از نظر کمبود لکوموتیو در تنگنای سختی قرار گرفته است. ضروری است با حمایت ، برنامه ریزی و مدیریت صحیح ، ظرفیت تولید کارخانه لکوموتیوسازی مپنا را متناسب با تقاضای جامعه حمل و نقل ریلی افزایش داد. حمل و نقل ریلی کشور بیش از ۳۰ سال است که می خواهد ۳۰ درصد بار و ۱۰ درصد مسافر را از جاده به ریل منتقل کند و بعلاوه در حمل و نقل ترانزیت هم حرفی برای گفتن داشته باشد. به نظر شما جدا از ضعف مدیریت ، کمبود ناوگان لکوموتیو نمی تواند یکی از دلایل عدم موفقیت هدف های پیش بینی شده در حمل و نقل ریلی باشد؟
با احترام - علی اکبر عادلی
جناب آقای مهندس عادلی با تشکر از راهنمائی های همیشگی تان
به محضر انور تان عرض میشود که در قدیمی بودن لکوموتیو های فعلی شکی نیست اما متوجه واقعیت روی زمین باشید.اگر همانطور که اشاره کرده اید در مضیقه شدید لکوموتیو هستیم و پول تعمیر و نگه داری همین لکومو تیو های موجود را نداریم چطور میتوانیم شعار خرید لکومو تیو قوی تر و کشش بالاتر و فن آوری جدید تر بدهیم؟ قدرت 3000 همین الان هم کارگشاست اگر کشش کم آمد لکومو تیو ها را دوبله و سوبله میبندیم، میشود 6000 و 9000 اسب! با بازسازی لکومو تیو های قدیمی به ظرفیت کشش میافزائیم حتی اگر هر کدام بیش از 3000 اسب ندهند! جناب عادلی عزیز این 325 لکومو تیو منتظر تعمیر کفش های کهنه ای در بیابان هستند که باید غنیمت شمرد. اگر کارائی ندارند یا به قول شما اقتصادی نیستند چرا اسقاط نمیکنند؟
واقعیت روی زمین اینست که متولیان نیروی کشش راه آهن توان مدیریت نگه داری همین لکومو تیو های قدیمی را ندارند آیا شما حاضرید مدیریت تعمیر و نگه داری ناوگان لکومو تیو های جدیدتر و پر قدرت تر و با فن آوری روز را به ایشان بسپرید؟ اگر مکانیک محل شما عُرضه تعمیر یک پیکان را ندارد آیا حاضرید نگه داری و تعمیرات بنز خودتان را به او بسپارید؟ حاضرید تعمیرات لکسوس اهل بیت را به او بسپارید؟
ضمنا فراموش نکنید که این لکومو تیو های دست دوم که با انواع لطائف الحیل وارد شده اند ، خودشان هم دست دوم و دسته چندم هستند و رویای شما برای لکومو تیو قوی تر و کشش بالاتر و فن آوری جدید تر را بر آورده نمیکنند.
اینکه میفرماید این لکومو تیو ها جوابگوی حمل و نقل امروز نیستند لطفا تحقیق بفرمائید که اصلا مگر میزان تقاضای حمل بار در این چند سال اخیر چقدر افزایش پیدا کرده که حالا این لکومو تیو ها دیگر جوابگو ی بار بیشتری نیستند؟ کدام بار بیشتر؟ مگر نباید ناوگان متناسب با تقاضای حمل بار رشد کند؟ اینکه کسی بارش را به راه آهن نمیدهد بر میگردد به سوء مدیریت و سخت افزار حداقل نقش را در این کمبود تقاضا دارد. بروید تعرفه های حمل بار راه آهن را ببینید تا متوجه بشوید که چرا صاحب بار کامیون را ترجیح میدهد.
اختلاف بنده با شما در ترتیب انجام کار است. بنظر من به صلاح مُلک و مملکت است که کمبود لکومو تیو را ابتدا با تعمیر لکومو تیو های موجود رفع کنیم ( صیانت از دارائی های فیزیکی) و در مرجله بعد برویم دنبال تامین لکومو تیو نو و قوی تر و با فن آوری روز.اگر این 325 لکومو تیو در سرویس قرار گرفتند و باز هم کمبود کشش احساس شد چه اشکال دارد که لکومو تیو 4000 اسب و 5000 اسب و 6000 اسب جدید بیاوریم؟
جناب قصابیان خوب نوشتی و با این متن مدیران مپنا ریل قدر دان ا هستند... مرد حسابی دیزل های درخواستی توان 4200اسب و بالاتر است نه این اشغال هایی که مپنا رنگ می کنه اسم هم میزاره مپ فلان... باید دستگاه های نوین با تکنولوژی جدید بیا دوالسلام
سلام. کاربرد عبارت مرد حسابی زیبنده کارشناسان حاضر در این تالار گفتگوی علمی نیست.
باسلام
با نظر شما مخالف هستم جناب قصابیان اگر شما اینقدر بر بخش خصوصی و استقلال بخش خصوصی تاکید دارید که در یادشت های گذشته شما اینگونه است پس یاید اجازه دهید بخش خصوصی خود انتخاب کند از کجا لکوموتیو بخرد که بیشترین کارائی را برایش داشته باشد تجربه ثابت کرده که لکوموتیو های داخلی کیفیت خوبی ندارند ولذا برای بخش خصوصی که دنبال سود بیشتر از سرمایه خویش می باشد استفاده از آن توجیه ندارد.
جناب مهندس قصابیان
درود بر شما
از ابن که وقت گذاشتید و به یاداشت بنده پاسخ دادید سپاسگزارم. مطمئن هستم این گونه مباحث در بلند مدت ره گشا خواهد بود.. مشکل اظهار نظر جنابعالی نادیده گرفتن اقتصاد حمل و نقل ریلی است. به ظاهر حمل و نقل ریلی ما خصوصی شده است اما نقش ارگانی مانند راه آهن جمهوری اسلامی کماکان مثل گذشته پا بر جاست.اگر قیمومیت راه آهن و متولیانی مانند وزارت صمت بر داشته شود بخش خصوصی راه خود را پیدا می کند چون هم سرمایه دارد و هم با تجزیه و تحلیل اقتصادی ، بهترین گزینه را انتخاب می کند.اگر در حمل و نقل ' چه جاده ای و چه ریلی - اقتصاد ابزار مورد استفاده تامین کننده منافع سرمایه گذار نباشد باید برای جایگزینی آن چاره اندیشی کند.. می گویند حمل و نقل زیر بنای اقتصاد کشور هاست اما اعتقاد بنده این است که حمل و نقل ما بار سنگینی است رو دوش اقتصاد کشور ما . وقتی بازسازی یک دستگاه لکوموتیو دست دوم بیش از یک میلیون دلار هزینه دارد با کدام اقتصاد می توان بهره برداری از چنین لکوموتیو ی که با تعمیر اساسی هم نمی تواند کارایی بهینه داشته باشد را توجیه می کند.؟ در مدیریت ناوگان اگر شرکت حمل و نقلی تشخیص مدهد که فن آوری جدید اقتصاد او را تامین می کند ، فن آوری جدید را انتخاب می کند حتی اگر۱۰ سال از عمر لکوموتیو گذشته باشد..جنابعالی می فرمائید اگر کشش لکوموتیو ها کافی نباشد دو یا سه لکوموتیو را در یک سفر ترکیب می کنیم .با ابن ترتیب با کمبود همین لکوموتیو های تعمیر شده مواجه خواهید شد چون باید منتظر باشی تا لکوموتیو های در سیر از سفر برگردند تا واگن های حامل کالای دیگری را حمل کند.
وزیر محترم صمت در مصاحبه اخیر خود می فرمایند لیاقت مردم عزیز ما بیش از این است که خودرو های دست دوم سوار شوند. اما خودرو های دست دوم برند های معروف اروپایی را می شناسیم که با کارکرد ۵۰ هزار کیلومتر یه سر و گردن از خودرو های نو چینی بهتر و از نظر کیفیت و قیمت هم با خودرو های چینی قابل رقابت هستند. فرمایش شما را در مورد لکوموتیو های دست دوم با کارکرد کم می پذیرم اما نه لکوموتیو ی که ۵۰ سال کار کرده و تمام اجزای فلزی آن فرسوده است. با احترام - علی اکبر عادلی