◄ اندرز قرآن کریم بر اعتدال اقتصادی و پروژه برقی بافق بندرعباس

پایگاه اطلاع رسانی رهبری بیانات ایشان در 17 مهر 1367 را ارسال نموده : اهداف پیامبر (ص) ... هدف دوم اینکه جامعه بشرى و تاریخ بشر یک قدم به سمت آن کمالى که تاریخ بشرى در جهت آن دارد حرکت میکند، نزدیک تر بشود ...؛ با پشتوانه عقل وعلم.

یکی از ویژگی های مهم تمدن اسلامی که در دوران ده ساله حضور رسول اکرم در مدینه و در کنار اخلاق نیکو رخ نمود، ابعاد اقتصادی و تامین مالی حکومت بوده به گونه ای که قرآن کریم در آیه 5 سوره نساء آن را قوام زندگی اعلام نموده و حضرت علی (ع) در نامه (53 نهج البلاغه) به مالک اشتر اولین گام قبل از اهداف اصلی در اعزام به مصر را اخذ مالیات میفرمایند (تین 275702).

با وجود تاکید فراوان قرآن کریم بر صدقه به ویژه اشاره به تنها خواسته مردگان برای بازگشت به زندگی در آیه 10 سوره منافقون، در آیه 29 سوره مبارکه اسراء پیامبر اکرم (ص) را به اعتدال و میانه روی و پرهیز از افراط وتفریط حتی در انفاق تاکید مینماید.

راه آهن از سازمان هایی است که تصمیمات اقتصادی و به موقع برای آن بسیار مهم و حیاتی بوده و در صورت افراط وتفریط در اجرای پروژه ها قبل از تحقق مقدمات، نه تنها سرمایه گذاری اولیه تباه میگردد بلکه هزینه بهره برداری و نگهداری افزایش می یابد. 

نمونه بارز افراط و تفریط را می توان در تپه مانوری آپرین که به گفته مرحوم حاجتی سال ها پیش از انقلاب تصویب شد مشاهده نمود.

یکی از مباحث پرتکرار اخیر موضوع برقی کردن راه آهن بافق بندرعباس است که در سال 1371 و در اوج مشکلات اقتصادی کشور پس از جنگ تحمیلی و محدودیت برق آن ایام به استناد مطالعات و تصمیم قبل از انقلاب (در اوج درآمد نفتی) اتخاذ شد.

بخش پایانی پندهایی از بازدید معاون راه آهن چین از اصفهان و بندرعباس در دهه 70، خاطرات آقای مهندس عالیوند، تین 232178 به این پروژه اشاره می نماید: روز بعد هیئت چینی را با اتومبیل از اصفهان به یزد بردیم، در طول راه کامیون های حامل تیرآهن و دیگر فلزات و ورق های رول را می دیدند و دست های خودشان را با افسوس به هم می زدند و می گفتند این بارها باید با راه آهن حمل شود، چرا با کامیون حمل می گردد که به او پاسخ دادیم این محمولات عمدتاً به مقصد بندرعباس هستند و چون هنوز راه آهن به بندرعباس نرسیده است ناگزیر با کامیون حمل می شود. از بافق تا سیرجان که راه آهن ساخته شده بود و بهره برداری می شد لذا هیئت چین را به منطقه کوهستانی بین گل گهر و بندرعباس بردیم و از شبکه دو خطه که زیرسازی آن در حال ساخت بود و تونل ها و پل های متعدد که به صورت دوخطه در حال ساخت بودند بازدید کردند و در کلیه زمینه ها توضیحات لازم داده شد که از اطلاعات داده شده خوشحال شدند.

این سوال برای معاون وزیر پیش آمد که این محور برای حمل چه میزان بار با این مشخصات ساخته می شود، اگرچه آن روزها حجم حمل ونقل در آن منطقه ۸ میلیون تن بار بود لیکن پاسخ دادم که این محور برای حمل ۲۰ میلیون تن بار در سال ساخته می شود، ایشان پاسخ دادند احتیاج به احداث این شبکه با این هزینه سنگین به صورت دوخطه برای این حجم بار نداشتید و با شبکه ای یک خطه قادر به حمل یکصد میلیون تن بار درسال هستید (مصداق آن، راه آهن دوخطه برقی داتونگ شین هوانگ دائو با عملکرد بیش از 400 میلیون تن در سال، تین 79834).

آقای مهندس محمدرضا منتظری (تین 266758): در سال 1371 مناقصه بین المللی برقی کردن این محور به صورت دوخطه برگزار شد ولی این مناقصه در آستانه انتخاب برنده، متوقف شد. علت توقف آن، مداخله شرکت راه آهن جمهوری اسلامی مبنی بر اقتصادی نبودن سیستم برقی در آن دوره بوده که مراتب در وزارت راه و سازمان برنامه بحث و جلسات متعدد تشکیل و در نهایت این مناقصه متوقف گردید. برخی معتقدند در آن دوره شرکت راه آهن با کمبود کشنده دیزل مواجه بود و برای تأمین منابع مالی تصمیم به متوقف کردن این مناقصه گرفت تا سازمان برنامه با تأمین مالی و خرید کشنده های دیزلی موافقت کند. 

به نظر می رسد آنچه آقای مهندس منتظری در مورد علت توقف برقی کردن بافق-بندرعباس در 1371 بیان نموده اند (تین 266758) براساس برداشت غیرواقعی ایشان و غفلت از علت اصلی که بیشتر به روحیه افراطی محمدرضا پهلوی (بند 2و4) بازمی گردد بوده، برخی پروژه های جابجا یا جایگزین شده آن ایام (کتاب نوآوری در صنعت ریلی): 1- علائم بندر امام خمینی به اهواز (انتقال به خط مشهد)، 2-برقی بافق بندرعباس (تین 71678)، 3-قطار سنگین جنوب (تین 162747)، 4-تپه مانوری آپرین (تین 234012).