◄ سیستم انطباق قدرت لوکوموتیوهای GE

پس از ورود سری نخست لوکوموتیوهای خریداری شده از شرکت GE، با قابلیت کشش 2000 تن در فراز 10 در هزار، آزمایشات سختگیرانه دوران گارانتی آغاز و کاستی ها و مشکلات لوکوموتیو آشکار شد که با اثبات قصور شرکت GE (مذاکرات سنگین کارشناسی، ( تین 246781 و 248023)، ورود سری (نوع) اول متوقف و مذاکرات برای مشخصات سری دوم آغاز شد که منتج به لوکوموتیو (C30-7) با همان موتور 12 سیلندر 3200 اسب ولی قابلیت کشش 2900 تن در فراز 10 درهزار شد (تین 233071).

در آن ایام کشش لوکوموتیو GT26 پس از افزایش 50 درصدی سال 1369 به 1500 تن رسیده بود و بدین ترتیب یک لوکوموتیو جدید GE می توانست با توان برابر، تقریبا دوبرابر یک لوکوموتیو GM سنگین بار حمل نماید، البته با سرعت کمتر (تین 158010).

با وجود یکسان بودن قدرت موتورها، سیستم کنترل لغزش و ضریب چسبندگی یکسان در دو لوکوموتیو GE، داشتن تراکشن موتور و ژنراتور قویتر لوکوموتیو دوم در کنار بارمحوری بیشتر (22 تن بجای 20 تن) سبب این تفاوت 40 درصدی قابلیت کشش در آن هنگام شد که اکنون با کاهش دادن بار لوکوموتیوهای اولیه از 2000 به 1600 تن، برتری لوکوموتیو دوم به 79 درصد افزایش یافته (و نسبت به GT26 وقت، 93 درصد )و اکنون نیز با وجود عمر بالا یکی از موفق ترین لوکوموتیوهای راه آهن محسوب می شود.

اما با وجود توانایی کشش بسیار بالاتر لوکوموتیو دوم، نباید از مزایای لوکوموتیوهای اول هم غفلت نمود که آن توان به وزن بالاتر و نتیجتا سرعت بیشتر این لوکوموتیوها در فراز می باشد که برای لوکوموتیوهای سری اول به حدود 30 و برای لوکوموتیوهای سری دوم با کشش بیشتر به 20 کیلومتر می رسد که این ویژگی با وجود تاثیر بسیار کم بر زمان سیر رفت و برگشت، سبب افزایش ظرفیت خطوط راه آهن می شود که اکنون درکنار کمبود لوکوموتیو یکی از گلوگاه های مهم حمل و نقل ریلی می باشد.

برای روشن شدن بیشتر موضوع و با ساده سازی محاسبات، یک بلاک 20 کیلومتری (فاصله 2 ایستگاه) با فرض سیر بدون توقف قطار، با لوکوموتیو سبک ظرف مدت 36 دقیقه و با لوکوموتیو دوم با بار مبوطه در 60 دقیقه طی می شود و با فرض زمان بازگشت 33 دقیقه برای هر 2 قطار، نسبت زمان اشغال خط توسط قطار اول با لوکوموتیو ضعیف معادل 74 درصد قطار با لوکوموتیو قویتر می باشد و این یعنی 35 درصد ظرفیت بیشتر خط که برای ما در بلاک های بحرانی اهمیت بالایی دارد (مشروط بر وجود لوکوموتیو).

پس از طراحی و ساخت لوکوموتیو (C30-7) و تغییرات سیستم خنک کاری و ... لوکوموتیو اولیه (U30C) در شرکت واگن پارس، تغییراتی در سیستم کنترل لوکوموتیو دوم اعمال گردید تا امکان اعزام دو لوکوموتیو (هر دونوع) در یک قطار سنگین فراهم گردد.

همانگونه که گفته شد، لوکوموتیو اول قابلیت کشش 2000 تن در فراز 10 درهزار را داشت و لوکوموتیو دوم قابلیت کشش 2900 تن که در نتیجه با موتوری با توان یکسان (3000 اسب کششی) سرعت پیوسته آنها متفاوت و حدود 30 و 20 کیلومتر بود. از آنجا که درحالت اعزام دوبله باید سرعت برابر باشد چند گزینه متصور بود: تنظیم تناژ 4000 تن برای دو لوکوموتیو که سرعت حدود 30 کیلومتر در فراز قابل دست یابی می گردید، گزینه دیگر تنظیم تناژ 4500 تن با سرعت حدود 25 که بدلیل پایینتر بودن از سرعت مداوم لوکوموتیو نوع اول، سبب داغ شدن ترکشن موتور و خرابی لوکوموتیو می گردید و گزینه بعدی تناژ 4900 تن با کاهش توان لوکوموتیو نوع اول برای کاهش دمای ترکشن موتور بود که برای این گزینه سیستم کنترلی برای نوع اول لازم بود.

افزودن این سیستم کنترل برای تطبیق قدرت (Power Match) در شرایط دوبله با نوع دوم، در برنامه اصلاحات لوکوموتیو نوع اول گنجانده شد که توان (کششی) لوکوموتیو را در صورت کاهش سرعت می تواند تا نصف (1500 اسب) کاهش دهد (بدون کاهش آمپر مداوم) و بدین ترتیب احتمال صدمه دیدن ترکشن موتور در اثر گرم کردن از میان می رود، با این سیستم قابلیت رسیدن به حداکثر کشش با حداکثر آمپر نیز در شرایط آغاز حرکت قطار در فراز نیز فراهم می گردد (البته با توان 1000 اسب ).

با توجه به تعداد زیاد و تنوع لوکوموتیوهای DC به ویژه GM (حتی لوکوموتیوهای چینی با تعداد اندک) و تفاوت سرعت پیوسته این لوکوموتیوها که فقط در لوکوموتیوهای GT26 با نسبت دنده های متفاوت به 26 درصد می رسد و به منظور استفاده از قابلیت حداکثر لوکوموتیوها بدون بروز خرابی ترکشن موتور، می توان این سیستم را تامین یا مشابه سازی و در لوکوموتیوهای مذکور استفاده نمود.