◄ راه‌ آهن اصلی ساحل غربی انگلستان

خط اصلی ساحل غربی (WCML)، شریان حیاتی راه آهن بریتانیا، از زمان تأسیس در قرن نوزده تحولات چشمگیری را شاهد بوده، این مسیر ۶۴۲ کیلومتری که لندن را به گلاسگو متصل می کند، پیشرفت های مهمی در سرعت، ظرفیت و فناوری داشته است.

توسعه اولیه (۱۸۳۰-۱۹۰۰): بین دهه ۱۸۳۰ تا ۱۸۷۰ در چند مرحله ساخته شد و شهرهای بزرگی مانند بیرمنگام، لیورپول، منچستر و ادینبورگ را به هم متصل کرد. در این سالهای اولیه، سرعت لکوموتیوهای بخار معمولاً ۴۸ تا ۸۰ کیلومتر بر ساعت (کبس) بود. تا اواخر قرن نوزدهم کل مسیر دوخطه شد و قطارهای سریع در برخی بخش ها به سرعت ۱۱۲ کبس رسیدند.

زیرساخت ریلی در این دوره نسبتاً سبک بود، با ریل های اولیه که ۲۰ تا ۳۰ کیلوگرم بر متر وزن داشتند. فراز برخی بخش ها مانند کامبریا تا 13 درهزار بود. شعاع قوس ها اغلب کم بود، گاهی به ۲۰۰-۳۰۰ متر می رسید که سرعت را محدود می کرد.

اوایل قرن بیستم (۱۹۰۰-۱۹۵۰): تا اوایل قرن بیستم، وزن ریل ها به حدود ۴۷ تا ۵۰ کیلوگرم بر متر افزایش یافته بود که امکان سرعت های بالاتر و قطارهای سنگین تر را فراهم می کرد. قطارهای سریع می توانستند در بخش های مستقیم به ۱۲۸-۱۴۵ کیلومتر در ساعت برسند. با این حال، بیشتر خط هنوز محدودیت سرعت بیشتری به دلیل محدودیت های قوس و شیب داشت.

علائم از سیستم های ساده به علائم سمافور ارتقا یافت که ایمنی را بهبود و امکان افزایش ظرفیت و ترافیک را فراهم کرد.

مدرن سازی اواسط قرن بیستم (۱۹۵۰-۱۹۷۰): دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ شاهد آغاز یک تحول عمده بود. معرفی لکوموتیوهای دیزلی و الکتریکی امکان سرعت های بالاتر و شتاب بیشتر را فراهم کرد. در سال ۱۹۶۶، اولین سرویس منظم ۱۶۰ کیلومتر در ساعت بین لندن و منچستر راه اندازی شد که نقطه عطف مهمی در سرعت خط بود. در این دوره، علائم نوری رنگی شروع به جایگزینی سمافورها شدند و علائم پیشرفته تر مدار بلاک مسیر (TCB) پیاده سازی شد. وزن ریل ها به حدود ۵۴-۵۶ کیلوگرم بر متر افزایش یافت که به عنوان پروفیل BS113A شناخته می شد و ثبات بهتری برای سرعت های بالاتر فراهم کرد.

برقی سازی و بهبودهای بیشتر (۱۹۷۰-۲۰۰۰):  دهه ۱۹۷۰ شاهد تکمیل برقی سازی در طول کل مسیر با استفاده از خطوط ۲۵ کیلوولت AC بود. این امر امکان استفاده از لکوموتیوهای قدرتمندتر و بهبود شتاب را فراهم کرد. با این حال، حداکثر سرعت خط برای بیشتر این دوره حدود ۱۶۰ کیلومتر برساعت باقی ماند. در دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، بهبودهای در علائم ایجاد شد، از جمله اینترلاکینگ الکترونیک با کنترل مرکزی. بارمحوری به تدریج تا دهه ۱۹۹۰ به ۲۲.۵ تن برای بیشتر مسیر رسید.

مدرن سازی خط اصلی ساحل غربی (۱۹۹۸-۲۰۰۸): آغاز هزاره شاهد مهم ترین ارتقا در تاریخ خط بود. پروژه ۹ میلیارد پوندی مدرن سازی خط اصلی ساحل غربی، هدف بهبود چشمگیر سرعت، ظرفیت و قابلیت اطمینان را داشت. تحولات کلیدی شامل:

1- افزایش سرعت: حداکثر سرعت خط در بخش های قابل توجهی از مسیر به ۲۰۱ کیلومتر در ساعت افزایش یافت. 2- ارتقای مسیر: بخش زیادی از خط با ریل سنگین تر UIC60 (۶۰ کیلوگرم بر متر) روی تراورس های بتنی بازسازی شد. 3- علائم: پیاده سازی علائم پیشرفته، از جمله سیستم حفاظت و هشدار قطار (TPWS). 4- ظرفیت: بارمحوری بیشتر مسیر به ۲۵ تن رسید. 5- اصلاح قوس ها: درحد امکان، قوس ها اصلاح شدند تا به حداقل شعاع حدود ۱۰۰۰ متر در بخش های پرسرعت برسند. 6- با ورود قطارهای کج شونده Pendolino در ۲۰۰۳ امکان سرعت بالاتر برخی بخشها فراهم و زمان سفر بیشتر کاهش یافت.

وضعیت فعلی و برنامه های آینده (۲۰۰۸-اکنون): امروزه، WCML  یکی از پرترددترین مسیرهای راه آهن با ترافیک مختلط در اروپاست که سالانه حدود ۷۵ میلیون مسافر دارد، حداکثر سرعت ۲۰۱ و نوع ریل UIC60، حداکثر بارمحوری: ۲۵ تن، حداقل شعاع قوس: عموماً ۱۰۰۰ متر یا بیشتر، بیشترین فراز : 13 درهزار، علائم: اینترلاکینگ الکترونیک با برخی بخش ها  (ETCS).

برنامه های آینده شامل افزایش سرعت به ۲۱۷ یا حتی ۲۲۵ کیلومتر در ساعت در برخی بخش ها است، انتظار می رود توسعه (HS2) بر برنامه های آینده WCML تأثیر بگذارد و به آن اجازه دهد بیشتر بر توقف های میانی و ترافیک باری تمرکز کند. بررسی مراحل تحول این خط 190 ساله برای تدوین نقشه راه برقی سازی و ارتقاء خط تهران مشهد بسیار مفید خواهد بود.