◄ زیان های فقدان مطالعات جامع مصوب در زیر بخش های حمل و نقل
تردید در مورد ضرورت یا عدم ضرورت اجرای محورها و اولویت بندی اجرای پروژه های زیربنایی به دلیل فقدان ماستر پلان (مطالعات جامع) مصوب و اولویت بندی شده در هر زیر بخش است.
یک کارشناس حمل و نقل گفت: تردید در مورد ضرورت یا عدم ضرورت اجرای محورها و اولویت بندی اجرای پروژه های زیربنایی شامل انواع راه، راه آهن، بنادر و فرودگاه ها که به بحث غالب این روزها تبدیل شده به دلیل فقدان ماستر پلان (تقشه یا مطالعات جامع) مصوب و اولویت بندی شده در هر زیر بخش است.
به گزارش تین نیوز، محمد اسماعیل علیخانی افزود: اگرچه معمولا یک نقشه ایران نشان دهنده انواع راه ها، راه آهن ها، بنادر و فرودگاه های در دست بهره برداری، در دست ساخت و یا در حال مطالعه و احیانا تاسیسات جانبی آنها، زینت بخش اتاق مدیران بوده و مجموعه ای از آنها در اتاق معاونت ساخت و وزیر نگهداری می شود، اما نگاهی گذرا به قطعات راه ها و راه آهن های در دست اجرا بیانگر فقدان برنامه و احراز اولویت و تقدم اجرای کریدورها، محورها و قطعات و در مواردی اجرای ناپیوسته و یا گسسته قطعات از مبدا تا مقصد از یک طرف و شروع به اجرای کارها چند برابر منابع تعریف شده، از سوی دیگر می باشد.
این کارشناس در باشگاه حمل ونقل تین نیوز، عنوان کرد: به هر صورت فقدان ماستر پلان اولویت بندی شده مبتنی بر ضرورت و ترتیب اجرا و عدم اجرای منظم و موثر قطعات، این امکان را فراهم آورده که مقامات اعم از کشوری و استانی و نمایندگان مجلس، در معیت پیمانکار و مهندس مشاور منتخب خود، خواستار اجرای یک پروژه فاقد منابع مالی یا شروع زودتر از هنگام یک طرح و یا پروژه و برگزاری مراسم کلنگ زنی باشند.
او ادامه داد: شوربختانه پاره ای مدیران بخش و زیر بخش هم مستعد پاسخ مثبت به این گونه مراجعات بوده و احیانا ممکن است این بده بستان اساس رای اعتماد برخی کاندیداهای وزارت قرار گرفته باشد.
بیشتر بخوانید:
علیخانی تاکید کرد: در اینجا جا دارد از وزرایی که در کسب رای اعتماد از مجلس تن به این بازی باطل ندادند و در نهایت با آرای کمتری به مقام وزارت رسیدند و همچنین وزرای مدیر و مدبری که پس از وزارت جلوی تماس و حتی مکاتبه نمایندگان با معاونان و مدیران (به جز معاون پارلمانی وزارت) زیربخش ها را گرفتند و از این طریق آرامش و انضباط را در زیر بخش ها برقرارکردند قدردانی کرده و یاد آنها را گرامی بداریم.
نماینده اسبق ایران در کمیته حمل و نقل اسکاپ، خاطرنشان کرد: صدمات ناشی از ترفند زیانبار آغاز یک طرح یا پروژه فاقد توجیه و یا فاقد اولویت و به طریق اولی فاقد اعتبار مصوب لازم، با تامین یک درصد اعتبار فقط برای مراسم کلنگ زنی های زیانبار، عملا منتهی به طولانی شدن دور از انتظار مدت اجرای طرح ها و پروژه ها، افزایش دور از انتظار هزینه اجرا حتی به قیمت ثابت (بدون ملاحظه تعدیل) ناشی از گزارشات توجیهی نامعتبر، تنزل کیفیت و دوام کارها و عدم رعایت موازین رقابت و رقابت پذیری و آئین نامه ها و مقررات در ارجاع کار به پیمانکار و مشاور و ... می شود.
وی با بیان این که ظاهرا سند مطالعات توجیهی پس از تصویب، بایگانی شده و به فراموشی سپرده می شود و هزینه اجرای طرح در مطالعات نهایی اجرایی می تواند چند برابر شود، این پرسش را مطرح کرد که پس موضوع توجیه یا عدم توجیه طرح چه می شود؟
علیخانی عنوان کرد: حاصل کار منتهی (به نقل از کارشناسان امور حمل و نقل و اجرا)، به روی زمین ماندن ۷۰۰ هزار میلیارد تومان پروژه نیمه کاره (لابد به نرخ فعلی) شده است.
او تاکید کرد: معنی و مفهوم این عملکرد و نتیجه، آن است که بخش بر اساس تئوری آشوب اداره می شود که حاصل آن علاوه بر هدر رفتن منابع مالی و انسانی، از دست رفتن توجیه مالی و اقتصادی طرح ها، تقلیل بهره وری، بدبینی مردم به مسئولان، تقلیل نرخ امید در نسل جوان و....... می شود.
این کارشناس حمل و نقل ادامه داد: وقتی پروژه ای که مبتنی بر مطالعات توجیهی باید پنج ساله اجرا می شد، ۲۰ سال به طول می انجامد در واقع تمام منابع مصرف شده را به آتش کشیده است.
وی با طرح این دیدگاه که برای حل این مشکل جز برقراری انضباط مالی و الزام کارفرما، مشاور و پیمانکار به اجرای کارها در محدوده مطالعات توجیهی مصوب کار دیگری نمی توان کرد، در این مورد پیشنهاداتی به شرح زیر ارایه داد:
1-احیای اصل مهم وفادار ماندن طرح ها وپروژه ها به هزینه (به قیمت ثابت) مطالعات توجیهی و مدت اجرای پیش بینی شده در همان مطالعات.
۲- مصوب کردن این اصل مهم که کارفرمایان، مشاوران و پیمانکاران موظفند قبل از شروع به اجرای هر طرح یا پروژه از موارد مشروحه زیر اطمینان حاصل نمایند:
الف) مطالعه توجیه نهایی طرح یا پروژه انجام شده و نتیجه مطالعات حاکی از مثبت بودن نتیجه و موجه بودن پروژه بوده است.
تذکر: در مورد طرح ها و پروژه های راه و راه آهن مطالعات روی پلان ۱:۱۰۰۰۰ در دشت و ۱:۲۰۰۰ در مناطق کوهستان و کوهستان سخت و آزمایش ها و سونداژهای لازم در مورد ناشناخته ها انجام شده است.
ب) کلیه منابع مالی لازم برای اجرا در مدت مناسب تعریف، تامین و یا مصوب شده است.
ج) عرصه اجرای پروژه ارزیابی وتملک شده است. (در مورد راه ها و راه آهن ها حداقل ۵۰ درصد طول مسیر دارای معارض ارزیابی شده است).
تذکر: البته همواره باید مفاد ماده ۴۳و بروز حوادث قهری رعایت شود.
وی تاکید کرد: باتوجه به مشکلات رخ داده آیا راه حل دیگر و یا بهتری وجود دارد؟
