راه آهن اینچه برون؛ زیرساخت رونق اقتصاد برون مرزی گلستان

راه آهن بین المللی اینچه برون (ایران) ترکمنستان و قزاقستان که فعالیت خود را سال ۱۳۹۳ باحضور روسای جمهور سه کشور آغاز کرد به اعتقاد کارشناسان و فعالان اقتصادی از جمله بهترین ظرفیت های زیرساختی گلستان در راستای رونق اقتصادی و توسعه روابط تجاری داخلی و برون مرزی این استان شمالی و نیز ایران است.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایرنا، خط راه آهن بین المللی اینچه برون واقع در شرق دریای خزر، ۹۲۴ کیلومتر طول دارد که ۱۲۰ کیلومتر آن در قزاقستان، ۷۰۰ کیلومتر در ترکمنستان و بیش از ۸۰ کیلومتر آن در ایران واقع است.

این خط ریلی از ناحیه «اوزن» قزاقستان شروع شده و با عبور از شرق دریای خزر به ترکمنستان رسیده و با گذر از محدوده «اترک» در منطقه «داشلی برون» از این کشور همسایه خارج و در نهایت از طریق مرز اینچه برون به شمال گنبدکاووس و ایستگاه راه آهن گرگان متصل می شود.

در اهداف اولیه پیش بینی شده خط راه آهن بین المللی اینچه برون، جابه جایی سالانه بیش از سه میلیون تُن بار در نظر گرفته شده که قابلیت افزایش این ظرفیت تا ۱۰ میلیون تُن نیز وجود دارد.

به اعتقاد کارشناسان و فعالان اقتصادی، این خط ریلی بسیار مهم نه تنها نقش زیادی در افزایش تجارت بین المللی، منطقه ای و ترانزیت کالا، غلات، محصولات کشاورزی، صنعتی، گاز و مسافر بین ایران با کشورهای مشترک المنافع آسیای میانه (CIS) دارد بلکه با اتصال راه آهن اینچه برون به کریدور ریلی شمال جنوب، این کشورها و روسیه می توانند از کوتاهترین مسیر و با صرفه زمان مناسب به خلیج فارس و آب های آزاد متصل شوند.

اگرچه درسال های آغازین فعالیت راه آهن بین المللی اینچه برون به دلیل ایجادنشدن برخی زیرساخت های مورد نیاز، اهداف اولیه پیش بینی شده کمتر محقق شد اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم و دیپلماسی منطقه ای و توسعه روابط با همسایگان، امیدها برای رونق هرچه بیشتر گمرک و این خط ریلی افزایش یافت.

به گفته کارشناسان، روند رو به گسترش حمل و نقل بین المللی زمینی و ریلی در گمرک اینچه برون، نتیجه تقویت دیپلماسی اقتصادی دولت سیزدهم با کشورهای همسایه از جمله ترکمنستان بود که این ظرفیت به عنوان یکی از اولویت ها توسعه اقتصادی کشور و گلستان مورد توجه جدی مسئولان استانی قرار دارد.

توانایی ایران برای ترانزیت ۶۰ میلیون تُن کالای کشورهای آسیای میانه

موقعیت جغرافیایی استان گلستان در همسایگی با کشورهای آسیای میانه و گمرک اینچه برون که افزون بر سه دهه از فعالیت آن می گذرد، ظرفیت بسیار خوبی برای توسعه روابط تجاری با این کشورها برای گلستان و ایران ایجاد کرد که باید از آن استفاده کرد.

به گفته معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه، کشورهای آسیای میانه ۱۰۰ میلیون تُن ظرفیت ترانزیت بار و کالا دارند که ایران می تواند ۶۰ میلیون تُن از این ظرفیت را با استفاده از استان های مرزی و شبکه ریلی و جاده ای کشور ترانزیت کند.

مهدی صفری ۹ آذر ۱۴۰۲ در بازدید از گمرک اینچه برون بیان کرد: در صورت عبور این میزان کالا، ۶۰ میلیارد دلار درآمد عاید کشور می شود که از درآمدها نفتی بیشتر است.

وی با اشاره با راهبرد دولت سیزدهم در توسعه روابط تجاری با همسایگان، اظهار کرد: دولت و وزراتخانه های راه و شهرسازی و امورخارجه همه تلاش خود را برای فراهم کردن بسترهای لازم برای توسعه روابط تجاری با همسایگان انجام می دهند.

صفری ادامه داد: استان های مرزی بویژه در حاشیه دریای خزر علاوه بر ظرفیت ریلی و جاده ای، ظرفیت دریایی نیز دارند که باید از آن برای توسعه ترانزیت بار و کالاهای کشورهای آسیای مرکزی با ایجاد زیرساخت های مناسب استفاده کنند.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه با مثبت دانستن رونق تجاری و تردد خودرویی مرز اینچه برون طی یکسال گذشته و رشد ۳۲ درصدی ترانزیت کالا از این مرز، بیان کرد: نباید به این حجم راضی باشیم و باید ظرفیت ترانزیت را از چند دهه هزار تُن به پنج تا۱۰ میلیون تُن درسال افزایش دهیم.

رونق راه آهن بین المللی اینچه برون

اهتمام دولتمردان به استفاده از ظرفیت راه آهن اینچه برون - ترکمنستان - قراقزستان برای توسعه روابط تجاری با همسایگان سبب شده تا حجم جابجایی بار و کالای ترانزیت از این خط ریلی روند صعودی داشته باشد.

به گفته مدیرکل راه آهن شمال شرق ۲ (گلستان) در سه ماهه نخست امسال ۱۱۰ هزار و ۶۸۴ تُن انواع کالا در قالب «واردات، صادرات و ترانزیت» با هزار و ۸۰۵ واگن از طریق راه آهن بین المللی اینچه برون جابجا شد.

محمدرضا حبیبی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: از مجموع کالای جابجا شده توسط خط ریلی اینچه برون ۱۰۶ هزار و ۶۱۸ تُن مربوط به کالاهای صادراتی با هزار و ۶۹۲ واگن، هزار و ۸۴ تُن کالای وارداتی با ۱۹ واگن و ۲ هزار و ۹۸۲ تُن کالای ترانزیتی با ۹۴ واگن بود.

وی افزود: در سه ماه نخست امسال ۳۰ پارت ترانزیت عبوری شامل ۲۷۰ واگن با حجم بار هفت هزار و ۴۹۱ تُن از طریق این خط ریلی بین المللی نیز جابه جا شد.

حبیبی، آرد، گندم، روغن آفتابگردان، لوازم یدکی، نشاسته، روغن موتور خودرو، گرانول، کاشی و سرامیک و گاز هیدروژن را از مهمترین کالاهای ترانزیت عبوری از طریق راه آهن اینچه برون برشمرد و ادامه داد: این کالاها از مقصد کشورهایی مانند «ترکیه، ترکمنستان، روسیه و امارات متحده عربی» بارگیری و از مرز اینچه برون عبور کردند.

مدیرکل راه آهن شمال شرق ۲ (گلستان) همچنین از بارگیری و تخلیه ۷۹۶ واگن با ظرفیت ۴۴ هزار و ۶۰۵ تُن کالا و بار داخلی در سه ماه نخست امسال نیز خبر داد و گفت: از این ۳۷۲ واگن با ظرفیت ۲۰ هزار و ۸۱۱ تُن کالا بارگیری و ۴۲۴ واگن با ظرفیت ۲۳ هزار و ۷۹۴ تُن کالا نیز تخلیه شده است.

حبیبی افزود: راه آهن گلستان، مسئولیت جابجایی بخشی از اضافه بار «گندم» تولیدی سال زراعی جاری (۱۴۰۳ -۱۴۰۲) این استان را به دیگر نقاط کشور برعهده دارد.

وی همچنین برلزوم تسریع در تکمیل زیرساخت های مورد نیاز ایستگاه راه آهن اینچه برون بویژه در حوزه تخلیه بار تاکید کرده و گفته بود: توسعه حمل بار و ترانزیت ریلی از اهداف راه آهن جمهوری اسلامی در راستای راهبرد توسعه روابط اقتصادی دولت با همسایگان است.

حبیبی، راه آهن اینچه برون گلستان را ظرفیت خوبی برای توسعه حمل و ترانزیت بار دانست و افزوده بود: هم اکنون یک سیلوی ۶۰ هزار تُنی توسط سرمایه گذار بخش خصوصی درحال ساخت است

مدیرکل راه آهن شمال شرق ۲ (گلستان) اضافه کرد: این اداره کل حدود ۵۴۰ هکتار زمین در اینچه برون برای ایجاد مرکز لجستیک و زیرساخت های تخلیه بار دارد که سرمایه گذاران بخش خصوصی می توانند از این ظرفیت استفاده کنند.

به گفته وی ایستگاه راه آهن اینچه برون برای ایجاد زیرساخت تخلیه و بارگیری نیاز به سرمایه گذاری بیشتر دارد ضمن اینکه زیرساخت های آب و برق برای ظرفیت فعلی فراهم شده است.

اختصاص ۳۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار به راه آهن گلستان

معاون فنی اداره کل راه آهن شمال شرق ۲ مستقر در گلستان هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: در سه سال فعالیت دولت سیزدهم، سه هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای توسعه شبکه ریلی این استان اختصاص یافت.

عیسی نصیری افزود: از سال ۱۴۰۰ تا سال ۱۴۰۳، افزون بر یک میلیون و ۸۰۰ هزار تُن کالا در حوزه راه آهن شمال شرق ۲ در گلستان حمل شد که عمده این جابه جایی از مرز ریلی اینچه برون انجام شده است.

وی با اشاره به انجام بیش از ۵۳ اقدام توسعه ای در راه آهن شمال شرق ۲ اضافه کرده بود: در دولت سیزدهم افزون بر ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار مسافر از طریق ناوگان ریلی در ناوگان شمال شرق ۲ گلستان جابه جا شدند.

معاون فنی اداره کل راه آهن شمال شرق ۲ تهیه و نصب باکس های بتنی، حذف گذرگاه های غیرمسطح و افزایش ترانزیت ریلی در خصوص بارهای روسیه به سمت هند و کشورهای حاشیه خلیج فارس را از دیگر اقدامات دولت سیزدهم در گلستان برشمرد و تصریح کرد: همچنین افزایش ترانزیت ریلی چین به کشورهای اروپایی و حاشیه دریای خزر در دولت شهید جمهور برنامه ریزی شده و مذاکرات آن در حال انجام است.

وی با بیان اینکه بازسازی بیش از ۱۶ کیلومتر خط ریلی قدیمی از دیگر اقدامات دولت سیزدهم در حوزه راه آهن شمال شرق ۲ بود، متذکر شد: این خطوط در طول ۶۰ سال گذشته فرسوده شده بودند که ۱۶ کیلومتر از مسیر ریلی بین سبزدشت و بندرترکمن بازسازی و خطوط جدید احداث شد.

نصیری گفت: بیش از ۷۰۰ میلیارد ریال از منابع داخلی راه آهن به توسعه اینچه برون اختصاص پیدا کرده که برخی از پروژه های این بخش افتتاح شده و برخی دیگر از پروژه ها نیز در مرحله اجرا قرار دارد.

راه اندازی قطار کانتینری دو سربار ایران چین؛ دورنمای روشن اقتصادی

راه اندازی قطار کانتینری دو سر بار ایران و چین که ۳۱ تیرماه امسال انجام شد از دیگر قدم های مثبت دولت سیزدهم در توسعه و تحکیم روابط اقتصادی با کشورهای همسایه و شرق آسیا است که به اعتقاد کارشناسان دورنمایی روشن برای توسعه رونق اقتصادی کشورمان ترسیم کرده است.

در مراسم راه اندازی این قطار کانتینری که در محل بندر خشک ریلی «آپرین» تهران برگزار شد، علاوه بر مسئولان راه آهن جمهوری اسلامی، معاون سفیر چین، سفیر قزاقستان و کاردار ترکمنستان نیز حضور داشتند.

مرتضی جعفری معاون بازرگانی و بهره برداری راه آهن در این مراسم گفت: در فاز نخست قطار ایران به چین راه اندازی شد و هفته گذشته نیز قطار چین- ایران حرکت خود را آغاز کرد که تا ۲ روز دیگر به ایران خواهد رسید و در اینچه برون، قطار تبادل می شود.

وی بیان داشت: برنامه ما این است که در فاز نخست هفته ای یک قطار از طرفین به صورت دو سربار سیر داشته باشد.

جعفری خاطرنشان کرد: زمان حرکت این قطار تقریبا نیمی از زمانی است که کالا از طریق دریا جابه جا شود و از نظر تعرفه نیز با حمل و نقل دریایی قابل رقابت است.

مطابق داده های راه آهن جمهوری اسلامی، این قطار کانتینری حدود ۷۰۰ متر طول دارد.

مدیر کل راه آهن شمال شرق ۲ (گلستان) هم در خصوص این قطار کانتینری گفت: این قطار ترانزیتی که از ایران به سمت چین درحال حرکت است حامل ۲۶ واگن و ۵۰ کانتینر و ۲ هزار تن مواد معدنی است که در مرکز لجستیک ایستگاه راه آهن اینچه برون با بار قطاری که از سمت چین درحال حرکت به اینچه برون است مبادله خواهد شد.

حبیبی افزود: بار قطار چین بیشتر قطعات خودرو است

وی اضافه کرد: طبق برنامه قرار است هر هفته یک قطار از چین و یک قطار از ایران در این مسیر حرکت کنند که با افزایش حجم مبادلات دو کشور به روزی یک قطار خواهد رسید.

حبیبی اضافه کرد: زمان حمل ریلی بین ایران و چین ۵۰ درصد کمتر از حمل دریایی است و به سبب دوسر بار بودن، تعرفه ها کاهش یافته تا حمل ریلی برای صاحبان کالا جذاب باشد.

مدیرکل راه آهن شمال شرق ۲ (گلستان) همچنین گفت: مقرر است در آینده این مسیر ریلی به ترکیه و اتحادیه اروپا متصل شود و در این خصوص مذاکرات پیوسته ای بین مسئولان راه آهن ایران، چین، قزاقستان و ترکمنستان صورت گرفته و درحال انجام است.

استان مرزی گلستان حدود ۲ میلیون نفر جمعیت دارد.