◄ مشکلات صادرات میوه به کشورهای حاشیه خلیج فارس
در حال حاضر ارسال نیمه یدک های منفصله یخچالدار از کشنده برای حمل موادغذایی به کشورهای حاشیه خلیج فارس بدون صدور سند حمل بین المللی مشاهده می شود.
وجود بازارهای مصرف مواد غذایی، لبنیات و میوه و تره بار صادرات ایران در کشورهای امارت متحده عربی، قطر و عمان و نیز بعد مسافت اندک این کشور ها از مبادی خروجی دریایی کشورمان که یکی از مزایای ارسال این گونه کالاهاست، موجب می‌گردد کالاهایی که دارای تاریخ مصرف محدودی هستند در کوتاهترین زمان ممکن به مقصد برسند که همین امر موجب شده است، امروزه شاهد رشد چشمگیری در ارسال کالا به وسیله نیمه یدک های یخچالدار منفصله و بدون کشنده به این کشورها باشیم.
در طول سه سال گذشته با تحولات سیاسی منطقه و رونق این بازارها جای خالی حضور و تلاش متولیان دولتی برای تسهیل، برنامه ریزی و گره گشایی از مشکلات این بخش آشکارا به چشم می‌آید به طوری که به نظر می‌رسد سازمان های متولی از تشکیل ستاد مدیریت یا کمیته‌های تخصصی برای ساماندهی حمل کالا با نیمه یدک های یخچالدار منفصله یخچالدار به این کشورها غافل مانده اند.
از همین نویسنده:
نقطه ابهام در طرح تنفس اسقاط کامیون های فرسوده در کجاست؟
برای مثال این که لازم است سازمان راهداری و حمل ونقل کشور از آمار خروج نیمه یدک ها و حمل آنها به وسیله لندینگ گرافت از اسکله های شهید باهنر، بندرلنگه، بندر دیر و جاسک مطلع گردد.
نیمه یدک های منفصله یخچالدار در کشورمان بر اساس مقررات راهور به عنوان یک وسیله نقلیه، دارای مشخصات و پلاک انتظامی بوده و عملیات ورود و خروج آنها در سیستم گمرکی با صدور پروانه خروج موقت (کاپوتاژ) امکان پذیر می شود اما متاسفانه هیچ تمهیداتی برای صدور سند حمل کالا که در آن این نیمه یدک ها به عنوان وسیله نقلیه حمل کننده قید شده باشد در نظر گرفته نشده است.
مالکان این نیمه یدک ها، آنها را در مبادی خروجی و اسکله ها پس از انفصال از کشنده به نمایندگان صاحبان کالا و ترخیص کاران گمرکی تحویل می دهند.
اگرچه رانندگان به صورت خودجوش و با نصب جی پی اس بر روی این سردخانه های سیار اموال خود را رهگیری می کنند، اما هیچ گونه پشتوانه قانونی، قرارداد، یا سند حمل و نقل بین المللی کالا برای اعزام نیمه یدک به خارج از مرزهای جمهوری اسلامی را ندارند.
مدارکی در دست است که خسارت های ناشی از توقف های طولانی مدت این نیمه یدک ها یا خسارت های وارده بر بدنه آنها با طرح دعاوی متعدد در مراجع قضایی همچنان بی نتیجه مانده است.
اختلافات احتمالی میان صاحبان کالا (صادر کنندگان) با گیرنده کالا، اختلافات ناشی از عدم پرداخت هزینه های حمل دریایی توسط ارسال کننده مرسوله و یا آسیب دیدگی کالا در طول مسیر حمل دریایی به دلیل خرابی موتور دیزل یا سیستم های برودتی این نیمه یدک ها بر روی (رو رو) که همگی از ید راننده کامیون و مالک نیمه یدک خارج است می تواند موجب توقفات طولانی نیمه یدک پس از تخلیه در کشور مقصد گردد.
آسیب دیدگی های کلی یا جزیی به کالا یا به بدنه نیمه یدک، به دلیل عدم حضور راننده در سفر دریایی و هرگونه حادثه احتمالی در هنگام حمل زمینی این نیمه یدک توسط کشنده خارجی در مقصد نیز مواردی است که مالکان این نیمه یدک ها و رانندگان را دچار مشکل می نماید.
عکس های هوایی پارکینگ های محل استقرار نیمه یدک های تخلیه شده در یکی از اسکله های کشورهای حاشیه خلیج فارس حاکی از آن است که گاهی بیش از 500 دستگاه نیمه یدک یخچالدار روزانه در انتظار بازگشت به کشور هستند.
برای اثبات این مدعا که حجم مبادلات و خروج روزانه نیمه یدک های یخچالدار منفصله از گمرکات بندرلنگه، شهید باهنر، دیر و جاسک امروزه بالغ بر چند صد دستگاه می باشد به راحتی قابل استعلام از گمرکات مربوطه است.
آیا وقت آن نرسیده است متولی رسمی حمل و نقل جاده ای برای حل مشکلات ارسال نیمه یدک های یخچالدار منفصله حاوی کالاهای صادراتی میوه و تره بار و مواد غذایی و خوراکی و آشامیدنی به کشورهای حاشیه خلیج فارس ورود کند و با فراخواندن گمرک جمهوری اسلامی، سازمان کشتیرانی، تشکلات صنفی مربوطه و مدیران ترانزیت کالا و همه دست اندرکاران این بخش از حمل کالا، نسبت به حل معضل اعزام نیمه یدک ها بدون صدور سند حمل کالا در خطوط بین المللی تمهیداتی را بیاندیشد؟!
* فعال حوزه حمل و نقل کالا
