خدمات منوچهر غروی در صنعت خودروی ایران

بی گمان مهندس منوچهر غروی یکی از بی بدیل ترین مدیران صنعت خودروسازی ایران است؛ او پس از خیامی دیرپاترین مدیرعامل ایران خودرو بوده است؛ و به مدت 8 سال و 8 ماه و 8 روز در این گروه صنعتی فعالیت کرد. غروی لیسانسیه بیمه از مدرسه عالی بازرگانی داشت؛ پس از انقلاب مدتی را به همکاری با آقای قرائتی در نهضت سوادآموزی گذراند.

بعد هم به همراه مهندسان نیکدل؛ رزمخواه و دانایی مقدم به پارس خودرو رفت تا در پست معاونت مالی اداری خدمت کند. سپس به سازمان گسترش پیوست و اداره واحد خدمات مدیران را بر عهده گرفت تا کار تشکیل بانک اطلاعاتی مدیران سازمان را سامان دهد، بعد از قصه پر رنج منصور در سایپا!!! مدیریت این شرکت را به منوچهر غروی سپردند.

اما چرا قصه پر رنج؟ در بخشی از خاطرات هاشمی رفسنجانی و در پاورقی صفحه ۲۲۷ کتاب «بازسازی و سازندگی» آمده است: «در گزارش خلاصه کمیسیون قضائی مجلس، تخلفات آقای تورج منصور، مدیرعامل شرکت سایپا (تولیدکننده خودرو رنو ۵) و ۹ نفر از همکارانش، استفاده از حواله ها و گران کردن قیمت خودرو بدون ضابطه، معامله غیرقانونی ارزی، فروش تحمیلی کالا به مشتریان همراه با فروش خودرو، اخذ رشوه از دلالان و واسطه ها، انجام معاملات ربوی با اموال شرکت سایپا، ایجاد شبکه دلالان فروش خودرو و سوءاستفاده از امکانات سایپا برای منافع شخصی اعلام شده بود.» گزارش این جلسه در روزنامه های ۲۹ تیر ۱۳۶۸ منتشر می شود. «روزنامه جمهوری اسلامی» در این زمینه نوشته بود: «دستور بعدی گزارش کمیسیون امور قضائی و حقوقی مجلس در خصوص تقاضای تحقیق و تفحص جمعی از نمایندگان در زمینه تخلفات مسئول سابق سایپا بود که توسط مخبر کمیسیون قرائت شد. در خلاصه گزارش کمیسیون امور قضائی و حقوقی مجلس تخلفات «تورج منصور» مدیرعامل سابق شرکت سایپا و برخی از اعضای هیئت مدیره و کارکنان شرکت مذکور و دلالان خودرو قرائت شد.

بگذریم هر چه هست تاریخ تکرار می شود و بعدها نیز نظیر همین قصه برای بسیاری دیگر تکرار شد!

سال 67 مهندس غروی به سایپا آمد ورود او مصادف بود با دوران آزادسازی اقتصاد دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی و وفور ارز و گشایش مالی و تفویض اختیار گسترده به مدیران عامل شرکت ها توسط مرحوم دکتر نژاد حسینیان؛ به همین دلیل مهندس غروی توانست در سایپا تحول ایجاد نماید.

بنا به گزارش های موجود در سال های پایانی جنگ شرکت های تحت پوشش سازمان گسترش از نظر مالی حدود 24 میلیارد تومان بدهی داشتند که از این مبلغ سهم بدهی شرکت های خودروسازی 18 میلیارد تومان بود. برای خروج از چنین وضعیتی سیاست تعدیل نرخ ارز اجرا شد، یکی از اثرات این سیاست تسریع موضوع ساخت داخل بود، شرکت های خودروساز وقتی دیدند قطعات مورد نیاز خود را باید با دلار 200 تومانی از خارج وارد کنند در حالی که می توانند همان قطعه را با دلار 70 تومانی در داخل تولید کنند به سمت ساخت قطعه در داخل حرکت کردند.

یکی از اصلی ترین اقدامات مهندس غروی در سایپا تدوین نخستین برنامه راهبردی این شرکت بود؛ در سال 1369 سایپا توانست برنامه 5 ساله خود را به تصویب سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران برساند و در سال 1372 با ایجاد شرکت هایی طراحی و مهندسی و تشکیل مراکز تحقیقات و نوآوری گام های اولیه در جهت خودروساز شدن این گروه صنعتی برداشته شد.

در برنامه پنج ساله چهار محور مد نظر بود:

محور نخست: توجه جدی به قطعه سازی بود. بر اساس برنامه پنج ساله مقرر شد با تقویت و سرمایه گذاری بیشتر در شرکت سازه گستر (که پیش تر و در سال 1364 تاسیس شده بود) مقادیر زیادی از قطعات مورد نیاز خودروهای سایپا را تامین نماید.

محور دوم: مونتاژ بود سایپا بازسازی اصولی در نحوه تخصیص منابع و اصلاح خطوط مربوط به مونتاژ را در دستور کار خود قرار داد و بلافاصله پروژه اصلاح خط رنگ را به عنوان مهمترین فعالیت اصلاحی به مرحله اجرا در آورد. در این بازسازی اولا ظرفیت تولیدی افزایش یافت، ثانیاً کیفیت محصولات بهتر شد و ثالثاً تولیدات فرعی و جنبی مانند: تولید صندلی، دسته سیم و باک به تولیدکنندگان فرعی واگذار شد.

محور سوم: توجه به موتور بود که متاسفانه تا آن زمان هیچ توجهی به آن نشده بود. سایپا برای تقویت این بخش شرکت مگاموتور را در نیمه دوم سال 1372 تاسیس کرد که ساخت و مونتاژ موتور گیربکس و اکسل ماموریت اصلی آن بود.

چهارمین محور: طراحی بدنه خودرو و ساخت قالب های بزرگ صنعتی بود که این وظیفه به دو شرکت مرکز تحقیقات و نوآوری صنایع خودرو و قالب های بزرگ صنعتی واگذار گردید.

با اجرای مفاد برنامه 5 ساله نخست سایپا موفق شد تولید خود را افزایش دهد به طوری که تولید رنو که در سال 1368 تنها 4 هزار و 800 دستگاه بود در سال 1370 به 19 هزار و 438 دستگاه رسید.

سایپا در دوران شش سال مدیریت مهندس غروی شاهد تحولی جدی بود؛ در سبد تولیدات این شرکت رنو 21 و وانت نیسان افزوده شد همچنین در سال 1372 ما شاهد یکی از مهمترین محصولات سایپا در تمام دوران حیاتش یعنی پراید بودیم.