◄ پندی از اروپا برای هم‌ افزایی راه‌ آهن و بنادر

عباس قربانعلی بیک:

گزارش هم افزایی راه آهن و بندر "Rail-Port Synergy" اتحادیه اروپا که در راستای کتاب سفید حمل ونقل (۲۰۰۱) و استراتژی Green Deal (۲۰۱۹) تهیه شده، بخشی از استراتژی تحرک پایدار و هوشمند ۲۰۲۰ است. این گزارش با هدف تحلیل و ارتقای یکپارچگی راه آهن و بنادر، کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و افزایش کارایی عملیاتی تدوین شده است.

روند سهم راه آهن در بنادر اروپا: در دوره ۲۰۰۰-۲۰۱۰، سهم متوسط راه آهن ۱۵-۲۰٪ بود، با تفکیک بنادر شمالی (۲۰-۲۵٪) و جنوبی (۱۰-۱۵٪). طی ۲۰۱۰-۲۰۲۰، پیشرفت قابل توجهی در بنادر اصلی مشاهده شد: روتردام (افزایش به ۳۵٪)، هامبورگ (۴۸٪) و آنتورپ (۴۰٪). بنادر متوسط نیز پیشرفت داشتند: مارسی (۲۲٪)، برمن (۳۵٪) و تریسته  (۳۰٪).

اهداف ۲۰۳۰ اتحادیه اروپا: سهم ریلی ۵۰٪ در بنادر اصلی، ۳۵٪ در متوسط، ۲۵٪ در کوچک، کاهش ۵۵٪ گازهای گلخانه ای.

تاریخچه گزارش: سال ۲۰۰۱: اولین کتاب سفید حمل ونقل اروپا با تمرکز بر چندوجهی شدن، سال ۲۰۱۱: بروزرسانی استراتژی با تأکید بر حمل ونقل سبز، سال ۲۰۱۶: استراتژی تحرک کم کربن (Low-Carbon Mobility Strategy)، سال ۲۰۱۹: معرفی Green Deal اروپا، سال ۲۰۲۰: استراتژی تحرک پایدار و هوشمند. اهداف اصلی گزارش: 1- اهداف محیطی: کاهش ۵۵٪ انتشار گازهای گلخانه ای تا ۲۰۳۰، دستیابی به کربن خنثی تا ۲۰۵۰، افزایش سهم حمل و نقل ریلی سبز، 2- اهداف اقتصادی: افزایش رقابت پذیری بنادر اروپایی، کاهش هزینه های لجستیک، بهبود زنجیره تأمین، 3- اهداف یکپارچه سازی: اتصال بهتر شبکه  TEN (Trans European Transport Network)، استانداردسازی عملیات، تسهیل تجارت بین المللی.

ذینفعان اصلی: مقامات بندری، شرکت های راه آهن، اپراتورهای لجستیک، سازمان های محیط زیستی، دولت های محلی و ملی

مراحل گزارش: 1- جمع آوری داده: مطالعات موردی بنادر مختلف، نظرسنجی از ذینفعان، تحلیل آماری، 2- تحلیل چالش ها: بررسی موانع فنی، ارزیابی مشکلات عملیاتی، تحلیل محدودیت های قانونی. 3- ارائه راهکارها: پیشنهادات کوتاه مدت، برنامه های میان مدت، چشم انداز بلندمدت. نتایج کلیدی: شناسایی ۲۰ پروژه اولویت دار، تعیین شاخص های عملکردی، برنامه اجرایی

بازخوردها و نتایج: پذیرش گسترده در صنعت، اجرای موفق در چند بندر پایلوت، الگوبرداری سایر مناطق جهان

این گزارش به عنوان سند راهنما برای توسعه همکاری راه آهن و بنادر در اتحادیه اروپا عمل می کند و مستمرا بروزرسانی می شود.

چند نمونه موفق از همکاری راه آهن و بنادر در اروپا: 1- بندر روتردام: افزایش سهم ریلی از 20 درصد به 35 درصد طی سال های 2015 تا 2020، توسعه زیرساخت های ریلی در محدوده بندر، بهبود هماهنگی بین اپراتورهای بندری و ریلی (تین 77808)، 2- بندر هامبورگ: افزایش سهم ریلی از 30 درصد به 48 درصد از 2010 تا 2020، کاهش 30 درصد در زمان تخلیه و بارگیری، استفاده از سیستم های هوشمند برای مدیریت ترافیک (تین 266704)، 3- بندر آنتورپ: افزایش سهم ریلی از 25 درصد به 40 درصد در دهه دوم، ایجاد اتصالات مستقیم به 20 کشور اروپایی، بهبود زمان بندی و برنامه ریزی قطارها، 4- بندر مارسی: افزایش سهم ریلی از 15 درصد به 22 درصد در دهه دوم، ایجاد ترمینال های متعدد ریلی در محدوده بندر، هماهنگی بین اپراتورهای مختلف، 5- بندر برمن: افزایش سهم ریلی از 25 درصد به 35 درصد در دهه دوم، توسعه زیرساخت های ریلی با سرمایه گذاری خصوصی، بهبود ارتباطات و هماهنگی فرآیندها.

همه این بنادر موفق به افزایش قابل توجه سهم ریلی خود طی یک دهه اخیر شده اند. البته روتردام با رشد از 20‌ درصد به 35 درصد در این دوره، پیشتاز این روند بوده است. این موارد نشان دهنده موفقیت ها در افزایش سهم ریلی و بهبود همکاری میان راه آهن و بنادر در سطح اروپا هستند. تجربیات این بنادر می تواند به عنوان الگو برای سایر بنادر در سراسر جهان مورد استفاده قرار گیرد.

داشتن بیش از 2000 کیلومتر مرز آبی، راهبرد افزایش ترانزیت کشور با تاکید بر افزایش سهم ریلی و سهم بسیار پایین کنونی ریلی، نیاز به تعامل و هم افزایی بیشتر دو شرکت راه آهن و سازمان بنادر ... دارد و وزیر هم باید برای شنیدن تجربه اروپا ...، خلاصه گزارشات آسیب شناسی سهم پایین ریلی در حمل و نقل از بنادر و بالعکس، وضعیت رقبا و یافتن راهکار و مسیر رشد بهینه، ابلاغ اهداف و برنامه بهبود ... زمان هایی اختصاص دهد و نتایج و پیشنهادات را به دولت و مجلس ارائه نماید (تین 257005). 

 فایل مرتبط اینجاست.