◄ تخصیص سوخت تشویقی؛ اعتراف مسئولان به کافی نبودن سهمیه سوخت

 پیشنهاد ارایه سوخت تشویقی به رانندگان بخش حمل و نقل کالا، نشانگر ایراد، اشکال و نقصان در مدیریت و برنامه ریزی و عدم صرفه اقتصادی آن فعالیت است، وگرنه راننده و کامیون دار با هدف و برای حمل بار سرمایه گذاری و برنامه ریزی کرده است.

در سال های گذشته هم اعلام شد به ناوگانی که مبادرت به حمل کالای اساسی از بنادر جنوبی نماید، بسته های تشویقی لاستیک و روغن تعلق می گیرد، اینکه آیا دادند یا خیر را باید از رانندگان و کامیوندارانی که در آن مقاطع اقدام به حمل محمولات کالاهای اساسی وارداتی نموده اند، پرسید، اما در بخش حمل و نقل مواد غذایی و فاسد شدنی که در ارتباط با ناوگان یخچالدار بود، تا جایی که بنده اطلاع دارم چنین چیزی مشاهده نشد و هیچ بسته تشویقی دریافت نشد، زیرا رانندگان ناوگان یخچالدار اینقدر خوش اقبال نبودند که تجار و فروشندگان خارجی محمولات را تا داخل خاک و بنادر ایران حمل کرده و تحویل رانندگان ایرانی بدهند، خوش اقبالی دیگر رانندگان سایر کاربری های حمل و نقل داخلی هم این است که رانندگان با هر کامیونی فارغ از کشور سازنده اروپایی، آمریکایی، چینی، روسی و ایرانی، سال ساخت، مارک، مدل و استاندارد یورو، بدون هیچ گونه فشار، تعیین ضرب الاجل زمانی، محدودیت، هزینه اضافی ویزا، بیمه  و خسارت فساد و تخریب کالا می توانند اقدام به حمل محمولات وارداتی نمایند.

از همین نویسنده: میادین میوه و تره بار یا توقفگاه اجباری ناوگان حمل کالا؟

اگرچه محمولات ناوگان یخچالدار مانند گوشت قرمز گرم وارداتی هم کالای اساسی بودند ولی شوربختانه هیچ تاجری آنها را تا خاک و بنادر ایران حمل نمی کرد. بنابراین رانندگان ناوگان یخچالدار باید به کشورهای دیگر از جمله روسیه می رفتند، بدین گونه که تاجر 2 تا 3 روز قبل روز مشخصی را تعیین و به راننده اعلام می کرد که در کشتارگاه باشند، زیرا حتماَ باید ابتدا کامیون یخچالدار در کشتارگاه حضور داشته باشد تا شروع به کشتار کنند و بعد از کشتار بلافاصله باید داخل کامیون از چنگک قلاب های داخل کامیون با فاصله از یکدیگر از سقف آویزان شوند، به گونه ای که لاشه های گوشت نباید هیچ تماسی با هم داشته باشند،  زیرا اگر با هم تماس داشته باشند موجب سیاهی گوشت و تخریب آن خواهند شد.

از همین نویسنده: یک راهکار برای رفع مشکلات ناوگان یخچالدار

اگر راننده ای از قبل در آنجا بود که فبها، اگر نبود باید در این مدت خود را به کشتارگاه می رساند، گوشت قرمز گرمی که از زمان کشتار آن در کشتارگاه تا رسیدن به دست مصرف کننده نهایی 72 ساعت زمان برای آن تعیین می کنند،  از این 72 ساعت 48 ساعت آن متعلق به راننده ناوگان یخچالدار ایرانی است، راننده باید در این مدت کوتاه محموله گوشت گرم وارداتی را به یکی از سردخانه ها تحویل دهد.

یک راننده بعد از اتمام بارگیری از شهر مسکو کشور روسیه تا مرز آستارای ایران با مشکلات خاص عبور از چهار مرز خروجی کشور روسیه، ورود و خروجی کشور آذربایجان، مرز ورودی ایران باید مسافتی تقریباَ 2000  کیلومتری را طی نماید، از آستارا تا تهران هم مسافت حداقل 600 کیلومتر را باید بپیماید تا به سردخانه محل تخلیه برسد. یعنی یک راننده کامیون یخچالدار از محل بارگیری تا محل تخلیه، حق پلک زدن هم ندارد تا چه رسد به استراحت یا خواب،  زیرا بعد از این زمان احتمال تحویل نگرفتن محموله از طرف گیرنده و بروز اختلافات، مشکلات و خسارت، زیاد است.

از همین نویسنده: آیا به ناوگان ترانزیت هم پیمایش تعلق می گیرد؟

اما همکاری و همراهی مسئولان در این مورد چگونه بود؟ شرکت پخش فراورده های نفتی به دلایلی که برای ما روشن نیست نرخ سوخت را به صورت مصنوعی بسیار پایین و در حد رایگان نگاه داشته است و بر خلاف تمام کشورها که در صورت لزوم در مرزهای ورودی سوخت همراه کامیون ورودی را کنترل می کنند، در تمامی مرزهای خروجی کشور تشکیلاتی برای کنترل سوخت همراه کامیون دایر کرده که موجب ترافیک، مشکلات، معضلات، خسارات و ضرر و زیان های بسیاری هم به دولت و بخش دولتی و هم به رانندگان و بخش خصوصی در مرزهای خروجی شده است.

 طبق تعاریف و دستورالعمل ها شرکت نفت برای کامیون بسته به اینکه با محموله صادراتی از کشور خارج می شود یا بدون محموله معافیتی را در نظر گرفته است و برای کامیونی که بدون بار از کشور خارج می شود هیچ معافیتی در نظر نمی گیرد، بیش از مقدار معافیت را هم در هر مرزی به یک قیمتی جریمه یا به راننده می فروشد، تا اینجای کار هر چند غیر علمی، غیر کارشناسی و غیر منطقی است ولی رانندگان ناچار به تحمل آن هستند.

موضوعی که مسئولان توجهی به آن ندارند این است که مصوبه دولت در خصوص معافیت سوخت، تفکیکی بین کامیون با بار و بدون بار قائل نشده است، چرا باید کامیونی که بدون محموله از مرز خارج می شود مشمول معافیت اندکی سوخت نشود؟ مگر کامیونی از ایران خالی می رود تا از کشور دیگری محمولات وارداتی ایران را حمل کند با کامیونی که از ایران با بار می رود ولی خالی بر می گردد چه تفاوتی دارد؟ شاید مسئولان کامیونی را که خالی از مرز خارج می شود، سواری شاسی بلندی تصور می کنند که دارد برای خوش گذرانی از ایران خارج و به تفلیس گرجستان یا استانبول و آلانیای ترکیه می رود؟ موضوع بسیار حائز اهمیت اینکه همه محمولاتی که با ناوگان یخچالدار حمل می شود مواد غذایی، پروتینی، دارویی، بهداشتی و تره بار و کالای اساسی هستند.

در فراخوان حمل کالای اساسی سال های گذشته، ناوگان یخچالدار باید از ایران خالی به سمت روسیه حرکت می کرد، تا از روسیه گوشت قرمز گرم تنظیم بازار مورد نیاز مردم ضعیف ایران را حمل کند. جالب اینکه ناوگان یخچالدار دارای 2 موتور جداگانه ای هستند که هر دو با سوخت گازوییل کار می کنند ولی حتی در صورتی که کامیون حامل بار هم باشد فقط به موتور کشنده معافیت تعلق می گیرد. طبق مقررات فعلی شرکت نفت به کامیونی که با بار صادراتی ایران برای کشور دوم (همسایه) از مرزهای ایران خارج می شود 200 الی 300 و برای کامیونی که برای کشور سوم از مرزهای ایران خارج می شود معافیت 500 لیتری سوخت اختصاص می دهد، ولی کامیون خالی حداکثر 50 لیتر.

متاسفانه مسئولان شرکت نفت به این موضوع هیچ توجهی ندارند که ناوگان یخچالدار جهت حمل گوشت قرمز گرم مجبور به ساخت چارچوب، قفسه و شبکه ای داخل محفظه بار جهت آویزان کردن لاشه گوشت است، بنابراین نمی تواند هر بار صادراتی را حمل کند. متاسفانه مسئولان مرتبط در  سازمان راهداری هم به عنوان متولی حمل و نقل، تلاش کافی در متقاعد کردن ایشان از خود نشان نمی دهند.

ماموران کنترل سوخت مستقر در مرز آستارا نه تنها هیچ معافیتی برای ناوگان یخچالدار حامل محمولات وارداتی گوشت قرمز گرم وارداتی که مجبور به خروج یک سر خالی بودند، قائل نمی شدند،  بلکه از لیتر اول را با نرخ آزاد حدوداَ  4300 تومانی محاسبه و پول آن از راننده دریافت می کردند که خود مبلغ قابل توجهی در نرخ حمل و قیمت تمام شده آن است. به صاحب کالا می گفتیم کرایه حمل خیلی کم است، می گفت چون گوشت تنظیم بازاری است در پرداخت کرایه محدودیت داریم، به سازمان راهداری و شرکت نفت می گفتیم که حداقل معافیت سوخت را اعمال کنید، می گفتند طبق مقررات به کامیون خالی معافیت سوخت تعلق نمی گیرد. مدت زمان زیادی پیگیری و تلاش کردیم که مسئولان را مجاب کنیم حداقل در مورد کامیون های یخچالدار برای سیستم جابجایی تعریف شود به طوری که در هنگام خروج سوخت همراه کامیون محاسبه و ثبت شود ولی جریمه مازاد آن را در بازگشت که کامیون حامل محموله است پس از کسر معافیت سوخت دریافت کنند، که تا کنون موفق به انجام این کار نشده ایم.

در این ارتباط نامه نگاری و مکاتبات بسیاری صورت گرفته و به هر مسئولی که گمان می رفت بتواند در این خصوص کمکی به رفع مشکل نماید، نامه نوشته ایم ولی تا کنون هیچ نتیجه ای حاصل نشده است. این در حالی است که با این همه مشکلات که هر کامیون و راننده ای قادر به ارائه سرویس و خدمات در این مسیرها نیست. کامیون چینی جرات حضور در این عرصه را ندارد، اگر هم بخواهد حضور پیدا کند صاحبان بار جرات نمی کنند به کامیون چینی چنین باری را بدهند، کامیون باید برند اروپایی، مدل بالا، مرتب و مجهز دارای بیمه های گوناگون باشد،  راننده باید ویزا داشته باشد.

در دنیای تکنولوژی که به راحتی می توان برنامه نوشت، ظاهراَ مسئولان از جابجا کردن فرمت رفت و برگشت در سیستم خود ناتوان هستند و نمی توانند اندکی از حداقل  1600 لیتر سوخت مصرفی ناوگان را در خارج از ایران را پوشش دهند.

با توجه به این توضیحات،  آیا اختصاص سوخت تشویقی را باید واقعییت بدانیم یا وعده و وعید؟ آیا با شنیدن وعده ارایه سوخت تشویقی این فکر به ذهن شنونده خطور نمی کند که چرا تن کیلومتر را واقعی نمی کنند؟ آیا سوخت تشویقی اقرار و اعتراف مسئولان به کافی نبودن سهمیه سوخت مصرفی ناوگان نیست؟ اگر سهمیه سوخت مصرفی کافی و جوابگوی مصرف ناوگان می باشد راننده این سوخت تشویقی را باید چکار کند؟ بفروشد و تبدیل به قاچاقچی سوخت شده و سوژه ای شود برای کسانی که در صدد بدنام کردن راننده هستند؟

آیا با این رویه می توان انتظار پیشرفت، رقابت و حضور در بازارهای جهانی را داشت؟ آیا با این روند می توان قیمت تمام شده حمل و نقل را کاهش داد و حمل و نقل گرفتار خود مالکی ایران را قوی و قادر به رقابت با حمل و نقل شرکت مالکی قوی کشوری مثل ترکیه کرد؟ کشور همسایه ایران ترکیه که خود وارد کننده فراورده های نفتی است، برای رونق حمل و نقل، صادرات و حمایت از تولید کنندگان و صادر کنندگان خویش در تمام مرزهای خروجی کشورش اقدام به احداث جایگاه سوخت نموده و به ناوگان حامل محمولات صادراتی ترکیه به مقدار نیاز سوخت یارانه ای می دهد. حتی در مرز گوربلاک همجوار مرز بازرگان ایران که سوخت رایگان است، عملکرد مدیران ترکیه ای دقیقاَ مانند عملکرد مدیران ایرانی است منتها با 2 هدف و دیدگاه متفاوت و متضاد.

در پایان امیدوارم در سالی که به نام سال رفع موانع و مانع زدایی لقب گرفته است، با تغییر این رویه ها که عین مانع تراشی است اهداف این شعار محقق شود.

* رئیس هیئت مدیره انجمن رانندگان کامیون‌ های یخچال‌ دار استان تهران