◄ مکان یابی قطار نجات در راه آهن درود تا اندیمشک
مکان استقرار صحیح قطار نجات علاوه بر اینکه می تواند زمان امدادرسانی به مصدومان ریلی و سهولت انجام عملیات ترمیم خط را به ویژه در مناطق صعب العبور کاهش دهد، کاهش تاخیر قطارها و رفع گلوگاه‌های ترافیکی را هم درپی خواهد داشت.
راه آهن لرستان سابق (حد فاصل دورود تا اندیمشک) به دلیل قوس های تند همواره یکی از مناطق پرسانحه به ویژه برای قطارهای باری بوده و با تعدد تونل ها، طول زیاد آنها و قرار داشتن تونل ها در قوس و شیب و فراز و همچنین مجاورت مسیر در کنار دره و دسترسی بسیار محدود به خطوط جاده ای، امداد رسانی به قطارهای سانحه دیده در آن بسیار دشوار و لازم است با مکان یابی و استقرار قطارهای نجات در ایستگاه های مسیر زمان مذکور به حداقل ممکن کاهش یابد.
تجربه استاد و پیشکسوت ارجمند جناب آقای مهندس عالیوند از سوانح زیاد واگن های مخزن 2 محوره قبل از انقلاب در این مسیر (مرور یک سانحه ریلی از زبان پیشکسوت راه آهن، 05/12/99) و تجربیات شخصی تحلیل خروج از خط واگن های باری در سال های پایانی دهه 70 در زمان مرحوم دکتر دادمان (بررسی دلایل خروج از خط واگن های باری در لرستان در پایان دهه 70، 13/02/1400) همگی دال بر حوادث و سوانح زیاد این مسیر می باشد و ضرورت بررسی بیشتر را اثبات می نماید.
موضوع «پیشنهاد مکان استقرار قطار نجات مبتنی بر طراحی سناریو: مطالعه موردی مسیر دورود - اندیمشک» عنوان پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته مهندسی ایمنی در راه آهن از سوی آقای مهندس محسن برهانی انتخاب شد که حاوی دستاوردها و نوآوری های مرتبط با کاهش زمان امدادرسانی به مصدومان ریلی، تسریع و سهولت رفع گلوگاه‌های به وجود آمده در اثر سانحه، ارائه راهکارهای مناسب امداد و نجات در مسیر های ریلی به ویژه مسیرهای صعب العبور و بدون دسترسی جاده ای می باشد که در اینجا به بیان نتایج به قلم ایشان می پردازیم:
در این پایان نامه، نحوه مواجهه علمی با مسئله تعیین مکان مناسب استقرار قطار نجات و نقش نرم افزار شبیه سازی در مدل سازی و یافتن راهکار مناسب امداد در سوانح حمل و نقل ریلی به ویژه در مسیرهای ریلی صعب العبور و بدون دسترسی جاده ای کشور شرح داده شده و حالات و گزینه های مختلف زمان مسدودی مسیر در اثر بروز سانحه که منجر به ایجاد تلاقی های ناخواسته قطارها می گردد مورد بررسی قرار گرفته و ضایعات جانی و ضررهای مالی تخمین زده شده است.
از همین نویسنده:
همچنین سناریوهای مختلف مربوط به نحوه استقرار قطار نجات تشریح و علت انتخاب مکان ها بیان شده است، انجام مطالعات مرتبط با موضوع، اجرای فعالیت های میدانی و تهیه اطلاعات لازم و وارد نمودن داده های عددی به منظور آماده سازی نرم افزار، پردازش داده ها و تحلیل خروجی های به دست آمده از دیگر اقدامات به عمل آمده برای نیل به نتایج می باشد.
مکان استقرار صحیح قطار نجات علاوه بر اینکه می تواند زمان امدادرسانی به مصدومان ریلی و سهولت انجام عملیات ترمیم خط را به ویژه در مناطق صعب العبور کاهش دهد، کاهش تاخیر قطارها و رفع گلوگاه‌های ترافیکی را هم درپی خواهد داشت. در اثر طولانی شدن زمان مسدودی خط خسارت های مشخصی به سیستم حمل و نقل ریلی و استفاده کنندگان آن تحمیل می شود. هم اکنون نحوه استقرار قطار نجات بیشتر به روش تجربی و با لحاظ امکانات در دسترس در مناطق راه آهن صورت می گیرد و توجیه علمی قوی برای استقرار صحیح تر آن وجود ندارد.
در سیستم های حمل و نقل ریلی کشورهای پیشرفته، نرم افزار شبیه سازی در ایستگاه کاری شبیه ساز (Simulation The Workstation) مرکز کنترل اتوماتیک ترافیک قرار دارد و می تواند اطلاعات خاصی، مربوط به حرکت قطارها را در هر زمان دریافت نموده و حرکت قطارها را شبیه سازی نماید. نرم افزار شبیه سازی اغلب برای تحلیل و ارزیابی سیر و حرکت و تنظیم برنامه زمانبندی حرکت قطارها مورد استفاده قرار می گیرد.
تکنیک شبیه سازی یک راه حل برای رسیدن به جوابی نزدیک به جواب بهینه و توأما سریع است. اهمیت تحقیق حاضر در تسهیل و تسریع عملیات امداد و نجات در زمان بروز سانحه بوده به طوریکه زمان طلایی یا فرصتی که در آن می توان فرد مصدوم و گرفتار را زنده از کام سانحه بیرون کشید و فرد را به صورت اضطراری مورد مداوا قرار داد، مهیا می نماید.
- جا دارد این نمونه کارهای پژوهشی که به مشکلات عملیاتی راه آهن آن هم از سوی کارشناسان با تجربه می پردازد در جلساتی با حضور مدیران و کارشناسان واحدها و پژوهشگران مورد ارزیابی و بررسی بیشتر قرار گرفته و از نتایج بهره برداری گردد.
* کارشناس حمل و نقل
