◄ افزایش سرعت صادرات و واردات کالاها با حمل یکسره به جای ترانشیپمنت در مرزها

 کشور ایران، کشوری چهار فصل با تنوع تولید محصولات کشاورزی، دامی، شیلاتی، خشکبار و غذایی است که علاوه بر تولید محصولات مورد نیاز خود، تولید کنندگان و تجار صادرات این نوع محصولات را دنبال کرده اند اما به دلیل شرایط اقلیمی نیمه خشک بیش از 65 درصد واردات کشور نیز مربوط به محصولات اساسی کشاورزی است.

در سال 1400 بیش از 8 میلیون و 528 هزار تن از  محصولات غذایی و کشاورزی از کشورمان صادر و بیش از 30 میلیون و 419 هزار  تن کالاهای اساسی کشاورزی نیز وارد شده که مجموع تجارت خارجی محصولات کشاورزی مان به 39 میلیون تن در سال رسیده است.

در صادرات محصولات کشاورزی سال قبل 154 هزار تن کالای دامی و شیلاتی،  به ارزش  214.5 میلیون دلار، لبنیات 440 هزار تن به ارزش  417.5 میلیون دلار، تخم مرغ 90 هزار تن به ارزش 5.5 میلیون دلار، عسل 1800 تن به ارزش 6.5 میلیون دلار، احشا و پوست و روده حیوانات 6 هزار و 600 تن به ارزش 137 هزار دلار، انواع میوه و محصولات کشاورزی و گیاهی همراه با فرآورده های غذایی 7 میلیون و 920 هزار تن به ارزش 4 میلیارد و 562.5 میلیون بوده است.

عمده محصولات صادراتی

36 محصول اول صادراتی این محصولات از لحاظ وزنی به ترتیب سیب تازه با  984 هزار تن، هندوانه با 912 هزار تن، گوجه فرنگی زراعی 624 هزار تن، سیب زمینی 556 هزار تن، پیاز تازه 374 هزار تن، خربزه 237 هزار تن، خمیرهای غذایی 233 هزار تن، گوجه فرنگی گلخانه ای 199 هزار تن، کیوی 195 هزار تن، فلفل دلمه ای 175 هزار تن، خیار 166 هزار تن، بادمجان 166 هزار تن، کلم 158 هزار تن، خرما مضافتی 157 هزار تن، پرتقال 138 هزار تن، انواع آب میوه تغلیظ شده 134 هزار تن، بیسکوئیت 130 هزار تن، رب گوجه 124 هزار تن، انواع شیرینی بدون کاکائو 119 هزار تن، پسته با پوست 115 هزار تن، گل کلم 110 هزار تن، انواع نان 95 هزار تن، کاهو کروی 92 هزار تن، پنیر 82 هزار تن، تیزابی بی دانه 75 هزار تن، کاهو معمولی 74 هزار تن، دوغ 68 هزار تن، هویج 67 هزار تن، هلو 67 هزار تن، شیر و خامه 66 هزار تن، خرمای زاهدی 59 هزار تن، کدو حلوایی 57 هزار تن، شیر خشک صنعتی از گاو 56 هزار تن، انگور بی دانه خشک 52 هزار تن، خامه شیر 50 هزار تن، سیب زمینی آماده 45 هزار تن بوده است.

حجم صادرات به کشورهای همسایه

میزان صادرات محصولات کشاورزی به کشورهای همسایه از 8 میلیون و 528 هزار تن، 7 میلیون و 602 تن بوده که 89 درصد وزن صادرات محصولات کشاورزی، غذایی و شیلاتی  سال 1400 بوده است. میزان  صادرات به کشورهای همسایه به ترتیب به عراق با  3 میلیون و 238 هزار تن، امارات یک میلیون و 74 هزار تن، افغانستان 832 هزار تن، ترکیه 269 هزار تن، آذربایجان 207 هزار تن، ارمنستان 81 هزار تن، ترکمنستان 203 هزار تن، پاکستان 507 هزار تن، روسیه 634 هزار تن، قزاقستان 120 هزار تن، عمان 171 هزار تن، قطر 190 هزار تن، کویت 73 هزار تن، بحرین 3 هزار و 122 تن و عربستان 4 کیلوگرم بوده است.

واردات محصولات کشاورزی در سال 1400

واردات محصولات کشاورزی و غذایی در سال 1400بیش از  30 میلیون و 419 هزار تن به ارزش 16 میلیارد و 495 میلیون دلار بوده است که در این میان، ذرت دامی 9میلیون و 733 هزار تن، گندم معمولی 7 میلیون و 75 هزار تن، جو 3 میلیون و 337 هزار تن، کنجاله 2 میلیون و 338 هزار تن، دانه سویا 2 میلیون و 146 هزار تن، شکر تصفیه نشده یک میلیون و 203 هزار تن، روغن دانه آفتابگردان 894 هزار تن، موز 603 هزار تن، روغن خام سویا 533 هزار تن، برنج نیمه سفید 479 هزار تن، روغن پالم 466 هزار تن، برنج کامل سفید 362 هزار تن، گوشت مرغ 125 هزار تن، کنجد 118 هزار تن، عدس 101 هزار تن، چای سیاه 70 هزار تن، انبه 68 هزار تن، لوبیا سویا 57 هزار تن، نخود رنگی 43 هزار تن و ذرت سبز 39 هزار تن 20 قلم اول کالاهای وارداتی در سال 1400 به کشور بوده است.

در  6 ماه به نخست امسال نیز  10 میلیون و937 هزار تن محصولات کشاورزی  به ارزش 8 میلیارد و 30 میلیون دلار وارد کشور شده و 3 میلیون و 398 هزار تن به ارزش یک میلیارد و 951 میلیون دلار، صادرات محصولات کشاورزی و غذایی در این مدت بوده است.

هر دقیقه سه کامیون محصول کشاورزی

همانطور که بیان شد مجموع تجارت (واردات و صادرات) محصولات کشاورزی و غذایی در سال 1400 بوده  که به طور میانگین روزانه 106هزار و 704 تن در روز بوده است که اگر بنا باشد هر 24 تن کالا با یک کامیون حمل شود روزانه 4 هزار و 446 کامیون، ساعتی 185 کامیون و دقیقه ای سه کامیون به جابجایی این میزان محصولات مبادرت ورزیدند.

بنابراین علاوه بر بازاریابی مناسب و نیاز به ورود به بازارهای دور تر، حمل و نقل هوشمند، دیپلماسی فعال اقتصادی برای حمل یکسره کالا به جای ترانشیپمنت در مرزها، مدیریت یکپارچه مرزی و کنترل های هوشمند و صدور به هنگام مجوزها می تواند در سرعت صادرات و واردات کالاهای کشاورزی موثر باشد.

مضاف بر اینکه بهره گیری و تشویق به بسته بندی مناسب، مطالعه بازار، اطلاع رسانی از نظام تعرفه ای بازار های هدف، فرآوری محصولات و ممانعت از خام فروشی برای ارزش افزوده بیشتر  نیز می تواند با ارز آوری بیشتر،  مانع ضایعات کالا و هدر رفت محصولات کشاورزی در بازارهای صادراتی شود.

* کارشناس گمرک