◄ چند خاطره از مرحوم دکتر ترکان در زمینه راه‌آهن، (درگذشت، 26 اردیبهشت 1400)

• اولین خاطره از مرحوم دکتر ترکان به زمان وزارت راه و ترابری (72-76) پس از جناب آقای مهندس سعیدی کیا باز می گردد.

• حضور ایشان در وزارت یک سال پس از گزارش عدم توجیه اقتصادی برقی کردن بافق بندرعباس در سال 1371 و موافقت وزیر وقت برای ابطال مناقصه بود که پس از ورود، مورد مخالفت ایشان قرار گرفت و سپس آن را مشروط به هزینه شدن اعتبار در بخش ریلی نمودند، که با پیگیری و تایید سازمان برنامه و تخصیص منابع به خط بافق مشهد ایشان هم موافقت نمودند. (تین نیوز / کد خبر 71678)
•  مورد دیگر به اوایل دهه 80 در هنگام حضور ایشان به عنوان معاونت برنامه ریزی وزارت نفت بازمی گردد که در یکی از ملاقات ها برنامه احداث خط لوله نکا جاسک را برای ترانزیت مواد نفتی مطرح نمودند که پیشنهاد جایگزین ریلی به ایشان ارائه شد مبنی بر استفاده از ظرفیت راه آهن نکا بندرعباس با این فرض که تا چند میلیون تن اولیه با خط موجود و با افزایش آن با ترکیب ظرفیت خط لوله موجود نکا - ری و سپس راه آهن ری - بندرعباس ترانزیت شود که مورد تایید قرار گرفت و این پروژه چند میلیارد دلاری متوقف شد، در جلسه برخی کارشناسان نفت به ضعف های راه آهن اشاره نمودند که مرحوم دکتر ترکان پاسخ همه پیکان می سازیم را به کار بردند. 
• طی نامه ای در دوم آذر ماه 1382 از ایشان حمایت از برقی کردن برخی محورهای ریلی به ویژه راه آهن تهران- مشهد درخواست گردید که مورد موافقت قرار گرفت و پس از مطالعات مشاوران داخلی و خارجی و قطعی شدن اولویت برقی کردن تهران مشهد، پذیرش سازمان برنامه و برگزاری مناقصه در سال 86 ، ایشان حمایت وزارت نفت برای همکاری در تامین مالی خرید 100 لکوموتیو برقی برای دومین اولویت را که برقی کردن تهران بندرعباس بود، جلب نمودند (نامه 16 دی ماه 86 پس از همایش نهم).  
•  در سال 87 پس از تصمیم غلط مدیرعامل وقت و رد دستوری صلاحیت فنی مپنا (تین نیوز/ کد خبر 146417) در مناقصه که نهایتا با شکایت یکی از اعضای کنسرسیوم مربوطه منتج به ابطال مناقصه از سوی سازمان بازرسی کل کشور گردید، از ایشان برای ساخت نمونه لکوموتیو برقی (با گلوگاه بودن آن و نقش اصلی در قیمت) بر پایه لکوموتیو آلستوم (تین نیوز / کد خبر 256292) درخواست مساعدت شد.
• در اوایل دهه 90 نیز در زمان حضور ایشان در مرکز مطالعات استراتژیک در جلسات متعدد برخی تجربیات و راهکارهای پیشنهادی برای افزایش بهره وری راه آهن و کاهش آثار تحریم برای ایشان ارسال گردید که غالبا مورد استقبال قرار می گرفت.
• در اردیبهشت سال 92 پس از فرمایشات آن مرحوم در کمیسیون عالی حمل و نقل مجمع تشخیص مصلحت نظام  مورخ 28/1/92 درخصوص ضرورت تفکیک وزارت راه و شهرسازی پیشنهاد گزینه تشکیل وزارت راه آهن برای جبرای عقب ماندگی به ایشان ارائه گردید.
•  در تشکیل کنسرسیوم سرمایه گذاری برای احداث راه آهن سریع السیر تهران قم به صورت BOT با سرعت 350 و با موقعیت ایستگاه در ابتدای مسیر منوریل نیز با آن مرحوم همفکری و مشارکت موسسه مالی مربوطه درخواست شد که نهایتا به توافق چندین مجموعه توانمند و پیشرو صنعتی و مالی برای تشکیل کنسیرسیوم در تیرماه 92 منتج گردید. (تین نیوز / کد خبر 158430-253207)
• پس از انتصاب ایشان به سمت دبیری شورای عالی مناطق آزاد در دولت یازدهم، پیشنهاد احداث راه آهن چابهار زاهدان با الگوی BOT با رویکرد تجمیع بهره برداری از بندر و احداث راه آهن که در برخی از کشورها تجربه شده ارسال گردید (تین نیوز / کد خبر 255144).
• در نوروز سال 96 و تاخیر چند ساله برقی کردن راه آهن تهران مشهد با اشاره به تدوین اسناد مناقصه طرح برقی کردن راه آهن تهران مشهد در سال 86 و منظور نمودن سرعت 200 برای لکوموتیو واگن و 250 برای خودکشش (ص 17 مناقصه)، به پیش بینی فاز اول راه آهن سریع السیر تهران مشهد حدفاصل گرمسار سمنان با سرعت 350 کیلومتر بر ساعت اشاره گردید. (تین نیوز / کد خبر 246343)
• در این راستا به تجربیات فرانسه در احداث فاز یک اولین خط سریع السیر در سال 1981 بین دو شهر سن فلورنتین و لیون اشاره شد که زمینه سیر قطارهای TGV با سرعت 160 در خطوط قدیمی (برقی) و در ادامه با سرعت 270 در خط LGV (خط سریع السیر) را فراهم می نمود و اینکه خط پاریس - مارسی بطول 800 کیلومتر در پنج فاز و 20 سال احداث شد. (تین نیوز / کد خبر 240747)
• مذاکره آخر روش پیشنهادی به کارگیری ناوگان خودکشش موجود در مسیر تهران اصفهان برای کاهش هزینه بود. (تین نیوز / کد خبر 245458)
• در غالب این موارد آن مرحوم با دقت موضوعات را می شنیدند، نظر می دادند، در برخی موارد با وزرا و ... در میان می گذاشتند و ... .

* کارشناس حمل و نقل