◄ تاملی بر خبر تشریح راهبردهای کلان سازمان بنادر و دریانوردی در دولت سیزدهم

تین نیوز رضا محمد علی بیگی :

داشتن و پیروی کردن هوشمندانه از یک طرح راهبردی تمام عیار و اثربخش، نیاز امروز سازمان ها و شرکت ها بوده و هست. در دنیای امروز سازمان ها به ویژه سازمان های تخصصی حاکمیتی بدون داشتن طرح یا برنامه راهبردی درست و درمان، سرانجامی جز شکست و بروز خسارت های جبران ناپذیر نخواهند داشت. 

سازمان هایی همچون سازمان بنادر و دریانوردی که وظیفه تنظیم گری امور مرتبط با نظام حمل و نقل دریایی ایران را دارا می باشد (در قالب دولت صاحب پرچم، صاحب بندر و صاحب ساحل)، بدون داشتن طرح راهبردی، نقش یا سهمی چشم گیر و اساسی در پیشرفت صنعت دریایی ایران نخواهد داشت. اینکه در خبر منتشر شده توسط سازمان بنادر ذکر شود که طی بازه زمانی سه سال گذشته، فلان راهبرد مد نظر قرار گرفته و یا فلان اقدام از طریق فلان فعل میسر گردیده، گویای این مهم است که یا سازمان بنادر با قالب و محتوای یک طرح یا برنامه راهبردی و پیرو آن روش و محتوای گزارش دهی چنین طرح یا برنامه ای آشنا نیست و یا آگاهی مخاطب خبر را از کم و کیف یک طرح راهبردی و نحوه گزارش دهی از روند پیشرفت طرح اندک دانسته! به هرحال این گونه گزارش دهی یا انتشار خبر، سبب شد تا بنده در قالب یک مخاطب، درخواستی را از بالاترین مقام سازمان بنادر و دریانوردی طبق زیر طرح نمایم:

۱- پیرو خبر منتشر شده از طریق وب سایت سازمان بنادر و دریانوردی به تاریخ ۳۰ تیرماه ۱۴۰۳ با عنوان اصلی « خبر فوری » و زیر عنوان « تشریح راهبردهای کلان سازمان بنادر و دریانوردی در دولت سیزدهم » از آن جناب به عنوان مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در دولت سیزدهم درخواست می نمایم تا به مسئول مربوطه در بخش رصد و پایش اقدامات متناسب با راهبردهای کلان و بخشی سازمان بنادر و دریانوردی به تفکیک حوزه های تمرکز (توسعه اقتصادی، تسهیل تجارت و توسعه ترانزیت، پایداری مالی، هماهنگی، ایمنی، امنیت و محیط زیست دریایی، مسئولیت پذیری اجتماعی، نظام حکمرانی) که در سندی به نام سند چشم انداز سازمان بنادر و دریانوردی در افق ۲۰ ساله ذکر گردیده (این سند در سال ۱۳۹۷ تهیه و منتشر شده)، دستوری صادر فرمایید تا گزارشی از آخرین اقدامات انجام گرفته بر اساس محتوای سند چشم انداز سازمان بنادر در افق ۲۰ ساله را تا پیش از شروع به کار دولت چهاردهم تهیه، منتشر و اطلاع رسانی عمومی نماید. 

۲- آقای علی اکبر صفایی، تفاوت های اساسی در بخش راهبردهای کلان سازمان بنادر و دریانوردی که در خبر منتشر شده روز ۳۰ تیرماه ۱۴۰۳ آورده شده با راهبردهای کلان این سازمان که در سند چشم انداز برای افق ۲۰ ساله این سازمان ذکر شده،  قابل مشاهده است. آیا محتوای سند چشم انداز تهیه شده در سال ۱۳۹۷ در ماه های آغازین دولت سیزدهم، بازبینی و به روز شده ؟ اگر پاسخ بلی است، خواهشمند است توضیح دهید که چرا تا به امروز که ۳۰ تیرماه ۱۴۰۳ می باشد این سند جایگزین سند قبلی نشده و ویرایش جدید آن از طریق وب سایت سازمان بنادر و دریانوردی اطلاع رسانی عمومی نشده است !؟ و اگر هم پاسخ خیر می باشد این سوال مطرح میشه که چرا راهبردهای کلان منتشر شده به تاریخ ۳۰ تیرماه ۱۴۰۳ با عنوان  « تشریح راهبردهای کلان سازمان بنادر و دریانوردی در دولت سیزدهم » مطابق با راهبردهای کلان ذکر شده در سند چشم انداز تهیه شده سازمان بنادر در سال ۱۳۹۷ نیست !؟ در ضمن آخرین وضعیت اجرا یا توجه به راهبردهای بخشی سازمان بنادر و دریانوردی (راهبردهای بخش دریایی، بندری و مدیریت سواحل) چگونه است ؟ لطفا دستوری فرمایید تا مسئولان مربوطه در آن سازمان، آخرین وضعیت اجرای راهبردهای بخشی سازمان بنادر و دریانوردی در دولت سیزدهم را نیز بطور شفاف و جامع تشریح و منتشر نمایند. 

۳- با توجه به محتوای سند تهیه شده در سال ۱۳۹۷ با عنوان  « سند چشم انداز سازمان بنادر و دریانوردی در افق ۲۰ ساله » و عناوین موجود در آن، آیا جنابعالی به عنوان مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در زمان شروع به کار دولت سیزدهم، از آخرین وضعیت سازمان تحت مدیریت تان در خصوص عنوان های ذکر شده در سند چشم انداز مطلع بودید ؟‌ و نیز وضعیت و شرایط این عنوان ها یا سرفصل ها امروز که ۳۱ تیرماه ۱۴۰۳ است چگونه می باشد ؟ چرا به منظور رصد و پایش علمی و دقیق اقدامات متناسب با راهبردهای کلان و راهبردهای بخشی سازمان بنادر و دریانوردی، هیچ شاخصی جهت رصد و پایش اقدامات تعیین یا مشخص نشده است !؟ 

عنوان های ذکر شده در سند چشم انداز سازمان بنادر و دریانوردی در افق ۲۰ ساله که در سال ۱۳۹۷ تهیه شده است (مصوبه هیئت عامل سازمان بنادر و دریانوردی به شماره ۱۹۳۱) شامل موارد زیر است: 

الف) ماموریت سازمان بنادر و دریانوردی:

- حکمرانی خوب دریایی و بندری، پیشران کلیدی نقش آفرینی در سطوح ملی و بین المللی 

ب) ارزش های محوری سازمان بنادر و دریانوردی 

- شفافیت 

- مسئولیت پذیری 

- برتری و تعالی طلبی 

ج) چشم انداز سازمان بنادر و دریانوردی در افق ۲۰ ساله 

- چشم انداز بخش دریایی 

- چشم انداز بخش بندری 

- چشم انداز مدیریت سواحل 

د) راهبردهای کلان و بخشی سازمان بنادر و دریانوردی به تفکیک حوزه های تمرکز 

۱- توسعه اقتصادی 

۱.۱ آرمان 

۱.۲ راهبردهای کلان سازمان بنادر و دریانوردی 

۱.۳ راهبردهای بخش دریایی 

۱.۴ راهبردهای بخش بندری 

۱.۵ راهبردهای بخش مدیریت سواحل 

۲- تسهیل تجارت و توسعه ترانزیت 

۲.۱ آرمان 

۲.۲ راهبردهای کلان سازمان بنادر و دریانوردی 

۲.۳ راهبردهای بخش دریایی 

۲.۴ راهبردهای بخش بندری 

۲.۵ راهبردهای بخش مدیریت سواحل 

۳- پایداری مالی 

۳.۱ آرمان 

۳.۲ راهبردهای کلان سازمان بنادر و دریانوردی 

۳.۳ راهبردهای بخش دریایی 

۳.۴ راهبردهای بخش بندری 

۳.۵ راهبردهای بخش مدیریت سواحل 

۴- هماهنگی 

۴.۱ آرمان 

۴.۲ راهبردهای کلان سازمان بنادر و دریانوردی 

۴.۳ راهبردهای بخش دریایی 

۴.۴ راهبردهای بخش بندری 

۴.۵ راهبردهای بخش مدیریت سواحل 

۵- ایمنی، امنیت و محیط زیست دریایی 

۵.۱ آرمان 

۵.۲ راهبردهای کلان سازمان بنادر و دریانوردی 

۵.۳ راهبردهای بخش دریایی 

۵.۴ راهبردهای بخش بندری 

۵.۵‌ راهبردهای بخش مدیریت سواحل 

۶- مسئولیت پذیری اجتماعی 

۶.۱ آرمان 

۶.۲ راهبردهای کلان سازمان بنادر و دریانوردی 

۶.۳ راهبردهای بخش دریایی 

۶.۴ راهبردهای بخش بندری 

۶.۵ راهبردهای بخش مدیریت سواحل 

۷- نظام حکمرانی 

۷.۱ آرمان 

۷.۲ راهبردهای کلان سازمان بنادر و دریانوردی 

۷.۳ راهبردهای بخش دریایی 

۷.۴ راهبردهای بخش بندری 

۷.۵ راهبردهای بخش مدیریت سواحل 

۹ راهبرد کلان سازمان بنادر و دریانوردی در دولت سیزدهم که در قالب خبر فوری در تاریخ ۳۰ تیرماه ۱۴۰۳ از طریق وب سایت سازمان بنادر و دریانوردی منتشر شده شامل موارد زیر است: 

۱- ارتقای رقابت پذیری بنادر 

۲- ارتقای سطح کیفی و کمی توان عملیاتی 

۳- افزایش جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی

۴- افزایش ظرفیت سازی در حوزه حمل و نقل دریایی 

۵- توسعه فیزیکی؛ تسریع در تکمیل پروژه ها و طرح های در دست اجرا 

۶- تولید ملی و توسعه ناوگان دریایی  

۷- توجه و تاکید بر اقتصاد دریامحور 

۸- ایمنی، امنیت و محیط زیست 

۹- توسعه کمی و کیفی دریانوردان 

و اما عرایض پایانی: چرا سازمان بنادر و دریانوردی دارای یک سند معتبر و اثربخش با عنوان  « طرح یا برنامه راهبردی برای بازه زمانی مثلا سه  یا پنج  ساله » نیست ؟ البته شاید این طرح موجود است ولی اجازه انتشار برای عموم داده نشده ! لطفا درباره این مهم، شفاف سازی نمایید. اینکه نهادی دولتی مثل سازمان بنادر و دریانوردی فاقد یک طرح راهبردی استاندارد باشد چه معنا و مفهومی می تواند داشته باشد !؟ به راستی هزینه انجام گرفته جهت تدوین سند چشم انداز سازمان بنادر و دریانوردی در افق ۲۰ ساله چه میزان بوده و از سال ۱۳۹۷ تا به امروز، چند مرتبه ویرایش شده ؟‌ شاید این سوال در ذهن مخاطب شکل بگیرد که آیا چشم اندازهای یک سازمان برای افق ۲۰ ساله نیازمند بازبینی و به روز شدن است ؟ که در پاسخ بهتر است بگویم: عموما خیر، ولی وقتی راهبردهای کلان و بخشی به اشتباه در این سند آورده می‌شود دیگر چاره ای نیست تا محتوای این سند بنا به شرایط و اقتضای محیط داخلی و بین المللی، مورد بازبینی و سپس طبق رویه ها و استانداردهای موجود اصلاح و به روز رسانی شود. 

* رضا محمد علی بیگی کارشناس دریایی