کارگاه بین المللی مطالعات بازار کار

وبلاگ مسعود نیلی-کارگاه بین المللی مطالعات بازار کار روز شنبه یازدهم شهریور ماه با حضور اندیشمندان و صاحب‌نظران حوزه اقتصادی در سالن تلاش وزارت کار برگزار شد. در این کارگاه دو روزه که با مشارکت موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حال برگزاری است دکتر مسعود نیلی رئیس موسسه و دکتر ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به ارائه سخنرانی افتتاحیه پرداختند.

دکتر مسعود نیلی به عنوان دبیر کمیته علمی کارگاه و نخستین سخنران کارگاه بین­ المللی مطالعات بازار کار، ضمن خوشامدگویی به حاضرین در نشست، در خصوص این کارگاه و ضرورت شکل­ گیری آن توضیحاتی ارائه داد. وی گفت: «وجود مشابهت­ های جمعیتی و ویژگی­های بازار کار بین کشور ایران و کشورهای منطقه نظیر مصر و ترکیه، و عدم تطابق ویژگی­های دو سمت عرضه و تقاضای بازار کار، ما را بر آن داشت تا این کارگاه را به صورت بین­ المللی برگزار کنیم و بدین­وسیله از هم‌اندیشی و تعامل ایجادشده در مدیریت سیاست‌­های بازار کار با اقتصاددانان کشورهای منطقه بهره بگیریم. ایده برگزاری این کارگاه در سال گذشته با وزیر محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی مطرح و با استقبال ایشان مواجه شد و در نهایت این رویداد با مشارکت موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ­ریزی و مساعدت مجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد.» دستیار ویژه رئیس جمهور در امور اقتصادی همچنین ادامه داد: «برنامه‌­ریزی این کارگاه حول سه محور ارائه مقالات از سوی محققان و دانشگاهیان، معرفی طرح­های پژوهشی و نیز ارائه مقالات از سوی اساتید و محققان بین­‌المللی بازار کار صورت گرفته است.»

وی سپس در خصوص مسائل کنونی و چالش­های آینده بازار کار به سخنرانی پرداخت. دکتر نیلی در سه مقطع زمانی پیش از سال ۲۰۰۶، بین سال­های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۳ و سال­های پس از ۲۰۱۳ به بررسی شرایط بازار کار از منظر ویژگی­های سطح تحصیلات و نرخ مشارکت پرداخت و عنوان کرد: «در مقطع نخست، هر دو شاخصِ سطح تحصیلات و مشارکت در بازار کار، رو به افزایش بوده است. بین سال­های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۳ سطح تحصیلات عالی رشد پیدا کرد اما مشارکت با کاهش مواجه شد. در حالی که از سال ۲۰۱۳ تا به امروز هردو شاخص در بازار کار روندی صعودی طی کرده و این تغییرات منجر به بزرگ‌تر شدن عدم تطبیق ویژگی­های دو سمت عرضه و تقاضا در بازار کار ایران شده است.»

دکتر نیلی همچنین وضعیتی از بازار کار به تفکیک جنسیت را ترسیم کرد و گفت: «بررسی­‌ها نشان می­دهد طی سال­های اخیر ورودی زنان به بازار کار با افزایش معناداری همراه بوده به‌طوری‌که نرخ مشارکت تنها در دو سال اخیر، به حدود ۵۰ درصد و در مجموع به نزدیک ۱۷ درصد رسیده است. با توجه به سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، قله جمعیتی در سنین بین ۲۵ تا ۳۴ سال به چشم می­خورد که به جهت جنسیت و سطح آموزش‌های عالی، میان مردان و زنان تقارن وجود دارد. اما بررسی تعداد شاغلین نشان می­دهد که طی ۲۰ سال گذشته، نرخ مشارکت مردان کاهش و نرخ مشارکت زنان با جهش مواجه شده است. این پدیده بیانگر آن است که بازار کار ایران که با تسلط کامل مردان از نظر نوع مشاغل مواجه است، ظرف سال‌های آینده ورود خیل عظیم زنان را تجربه خواهد کرد و این واقعیت می­تواند در صورت عدم توجه و تدبیر، به بزرگ‌ترین چالش در حوزه بازار کار ایران مبدل شود. افزون بر این، مساله بیکاری قابل‌توجه جوانان و خیل متقاضیان تحصیل‌کرده جویای کار، چالش­‌های دیگر این حوزه به شمار می­رود. بنابراین علاوه بر اشتغال‌زایی قابل‌توجه، کیفیت شغل نیز موضوع با اهمیت است. به عبارت دیگر در سمت عرضه عمدتاً به اشتغال زنان و تحصیل‌کرده­ها معطوف خواهد بود و این در حالی است که سمت تقاضا این آمادگی را ندارد.»

رئیس موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی همچنین به رشد اقتصادی به عنوان پیش‌نیاز ایجاد شغل اشاره کرد و گفت: «طی سال­های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ میزان تولید ناخالص داخلی افزایش داشته و همزمان تعداد شاغلین کم شده است. به عبارتی پدیده رشد بدون اشتغال در کشور رخ داده است. اما از سال ۲۰۱۰ رشد اقتصادی محدود شد و در عوض اشتغال‌زایی رشد کرد و این بار پدیده اشتغال بدون رشد رخ داد. این واقعیت نشان می­دهد که در آینده رشد اقتصادی باید فراگیر باشد تا اشتغال‌زایی پایدار صورت گیرد. اما لازم است فارغ از رشد اقتصادی، سیاست­‌های خاص بازار کار که مستقل از روند تولیدناخالص‌داخلی است، نیز مورد توجه قرار گیرد.»

دکتر نیلی در خاتمه سخنرانی خود ابراز امیدواری کرد که خروجی‌­های حاصل از تعاملات، طی دو روز برگزاری کارگاه بین‌المللی مطالعات بازار کار به نتاج اثربخش تبدیل شده و در قالب جمع­‌بندی، جهت اعمال در سیاست­‌گذاری به تصمیم­‌سازان ارائه شود.▫️