تغییر نگرش در تصمیمات کلان اقتصادی
شامگاه سه‌شنبه (هفت آذر96) رئیس‌جمهور در یک برنامه تلویزیونی گزارشی از عملکرد ۱۰۰روزه دولت دوازدهم ارائه کرد.
وبلاگ سیده فاطمه مقیمی-بر اساس گزارش حسن روحانی، دولت دو هدف اصلی دارد؛ یکی ریشه‌کن‌کردن فقر مطلق در دولت دوازدهم و ایجاد عدالت و کاهش نابرابری‌ها بین دهکهای پایین و بالا و رونق اقتصادی و دیگری بالابردن درآمد مردم و توزیع عادلانه است. رئیس‌جمهور در مورد نرخ بیکاری افزود: امسال نسبت به پارسال یک‌واحد‌درصد بیکاری پایین آمده و از 7/12 به 7/11 رسیده است، اما تا رسیدن به نقطه‌مطلوب فاصله داریم. برای چهار‌سال برنامه‌ریزی کردیم و قدم‌هایی که برداشتیم، در این زمینه قدم‌های مثبتی بوده، ضمن اینکه باید اعتراف کنم تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم.
فاطمه مقیمی، عضو هیات‌رئیسه اتاق تهران، در مورد وضعیت اقتصادی کشور می‌گوید:« درحال‌حاضر وضعیت اقتصادی ما در شرایط مطلوبی قرار ندارد. درواقع افت‌وخیزهایی که در مجموعه اقتصاد پیش آمد، زمینگیرشدن اقتصاد ما را فراهم کرد. اگر قرار است شاهد اتفاقات خوبی در جامعه اقتصادی باشیم، قطعا باید به سمتی حرکت کنیم که رونق اقتصادی به شرایط اولیه خود بازگردد.»
باتوجه به گزارش عملکرد 100روزه‌ای که آقای روحانی در گفت‌و‌گوی تلویزیونی خود ارائه دادند، به‌نظر شما تاکنون چه گام‌هایی برای اقتصاد برداشته شده و چه گام‌های دیگری نیز در جهت توسعه اقتصادی باید برداشته شود؟
یکی از مهم‌ترین مسائلی که باید مورد توجه قرار بگیرد، این است که یک تغییر نگرش کلی نسبت به تصمیم‌گیری‌های سیاست‌های کلان اقتصادی شکل بگیرد، به این دلیل که در حال حاضر وضعیت اقتصادی ما در شرایط مطلوبی قرار ندارد. درواقع افت‌وخیزهایی که در مجموعه اقتصاد پیش آمد زمینگیرشدن اقتصاد ما را فراهم کرد. اگر قرار است شاهد اتفاقات خوبی در جامعه اقتصادی باشیم، قطعا باید به‌سمتی حرکت کنیم که رونق اقتصادی به شرایط اولیه خود بازگردد و تغییرات قابل‌توجهی رخ دهد. تصمیماتی که دولت در مورد بخش‌های مختلف از جمله بخش‌های اقتصادی می‌گیرد، باید مطابق با شرایط روز پیش رود. بنابراین تغییر نگرش و تصمیم‌گیری‌ها و ایجاد تغییرات با توجه به شرایط می‌تواند محیط اقتصادی مورد انتظار را فراهم کند. همچنین امید داریم دولت با کنترل‌کردن وضعیت تورم اقتصاد به‌ویژه اقتصاد دهکهای پایین جامعه شوک ایجاد نکند. یکی از مشکلات بزرگ ما این است که وابستگی و پیچیدگی اقتصاد را در نظر نمی‌گیریم و با اجرای تصمیم‌های مقطعی برای یک بخش، به سایر بخش‌ها آسیب وارد می‌کنیم. برای نمونه با تخصیص نرخ 15درصد به سپرده‌های بانکی، به تحریک دیگر بازارها دامن زدیم. اگر اقتصاد سالم باشد، هیچ‌بخشی به‌صورت ناگهانی واکنش نشان نمی‌دهد. ما در شرایط کنونی برای تحقق رشد هشت‌درصدی اقتصاد و درآمدزایی به امنیت اقتصادی نیاز داریم.
یکی از اهداف دولت دوازدهم، همان‌طور که رئیس‌جمهور در این گزارش اعلام کردند، ازبین‌بردن فقر و ایجاد اشتغال در کشور است. در این زمینه دولت تاکنون چطور عمل کرده و چه اقداماتی باید در این زمینه صورت بگیرد؟
وضعیت اشتغال را همان‌طور که از عدم‌رضایت جامعه مشاهده می‌کنیم نمیتوان مطلوب ارزیابی کرد. زمانی که وضعیت اشتغال مناسب نیست میزان فقر افزایش پیدا می‌کند و به‌دنبال آن نارضایتی‌های جامعه را در پی دارد. دولت باید روش و روندی را در نظر بگیرد که بتواند تغییرات کلی در وضعیت کنونی ایجاد کند و این کار را باید با برنامه‌ریزی‌های متخصصان و صاحبنظران انجام دهد. دولت باید کسب‌و‌کارهایی را در نظر بگیرد که اشتغال ایجاد می‌کنند و توسعه اقتصادی را به دهکهای پایین جامعه انتقال می‌دهند. ایجاد اشتغال نه‌تنها روحیه مسئولیت‌‌پذیری به جامعه می‌بخشد، بلکه توسعه اقتصادی به همراه می‌آورد. باید یک معاونت کارآفرینی زیر نظر ریاست‌جمهور با غیر‌دولتی‌بودن و با مجموع کارآفرینان مطرح کشور ایجاد شود که این کارآفرینان کسب‌و‌کارهای کوچک برای افراد نوپا مهیا کنند. برای ریشه‌کن‌کردن فقر به هیچ‌عنوان نیاز به کپی‌برداشتن از کشورهای دیگر نیست، بلکه با کارآفرینی و اشتغال این کار میسر است. الگوی کشورهای دیگر فقط برای همان کشورها مناسب است. یک نسخه را نمیتوان برای همه درد‌ها استفاده کرد. مشکل اشتغال کشور باید توسط افرادی درمان شود که در بخش اقتصادی و کارآفرینی دارای تجربه هستند و میتوانند توسعه کارآفرینی را شکل دهند.
یکی دیگر از موضوعاتی که آقای روحانی در مورد آن صحبت کردند، نرخ ارز بود. شما وضعیت نرخ ارز را طی مدت سپری‌شده از زمان آغازبه‌کار دولت دوازدهم چطور ارزیابی می‌کنید؟
ما مدت‌هاست دنبال ایجاد تعادل در نرخ ارز هستیم. نرسیدن ارز به قیمت واقعی خود می‌تواند شرایط نامطلوب اقتصادی دیگری را به همراه داشته باشد. رساندن ارز به قیمتی که در بازارهای بین‌المللی قابل استفاده است و همچنین توسعه صادرات دو مولفه‌ای هستند که میتوانند ارزآوری مطلوبی برای اقتصاد کشور داشته باشند و وضعیت بهتری را ایجاد کنند. ثبات نرخ ارز یک مساله مهم و قابل‌تامل در تجارت است و یکی از معیارهایی محسوب می‌شود که در تجارت بین‌الملل اهمیت دارد. با تنش‌هایی که هر روز در بازار ارز می‌بینیم، نمی‌توانیم برآورد درستی از معاملات تجاری داشته باشیم. همچنین مساله‌ای که روی آن تاکید کردیم، این است که با فشارهای انقباضی نمیتوان نرخ ارز را محدود نگه داشت. عدم ثبات نرخ ارز امکان برنامه‌ریزی را هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت از کنشگران عرصه اقتصاد می‌گیرد.
