لطفا ما را در فرآیند رقابت حذف نکنید وگرنه شکایت میکنیم!
یک کشور هر قدر که فرآیند تخریب خلاق و رقابت را بیشتر تشویق کند، طبعا استانداردهای زندگی و رقابتپذیری بنگاههایش هم با سرعت بیشتری رشد میکنند.
دیدم که انجمن شرکتهای خدمات مسافرتی نامهای به مدیر سایت علیبابا و زورق زده و ضمن شکایت از این که این سایت بلیت هواپیما را به صورت «بیضابطه» نه درصد ارزانتر از سایر آژانسها به مشتری میفروشد، این کار را موجب زیان به آژانسداران دانسته و تهدید به شکایت و پیگیری قانونی کرده است!
یک لحظه تصور کنیم که چه انجمنهای دیگری میتوانند چنین نامههایی صادر کنند: انجمن هتلداران به سایت Airbnb نامه بدهد که قیمتهایش به صورت بیضابطه نه تنها ۹ درصد بلکه گاهی ۹۰ درصد ارزانتر است، انجمن تاکسیرانان به شرکتهای تاکسی اینترنتی نامه بدهند که قیمتهایشان گاهی ۲۰۰ درصد ارزانتر است، انجمن تلگرامداران به شرکتهای تلفن و پست الکترونیک نامه بزنند که با مجانی کردن هزینه مبادله پیام باعث ضرر و زیان به صاحبان محترم خطوط تلگرام شدهاند. انجمن درشکهرانان به سازندگان قطار و خودرو نامه بزنند که با معرفی ماشینهایشان و پایین آوردن بیضابطه هزینه حمل کالا و مسافر باعث زیان به درشکهداران محترم شدهاند، انجمن شمعسازان از دست ادیسون به دادگاه شکایت میکنند که با ارزان کردن هزینه روشنایی باعث زیان به آنان شده است و الخ.
جوزف شومپتر اقتصاددانان مشهور، مفهوم «تخریب خلاق» (Creative Destruction) را برای توصیف همین شرایط وضع کرد: فناوری جدید میآید و با ارائه کارایی بهتر فناوری قدیمی را از بازار بیرون میکند. اگر این فرآیند تخریب خلاق نبود، بشریت همچنان در زندگی قدیمیاش درجا میزد. یک کشور هر قدر که این فرآیند تخریب خلاق و رقابت را بیشتر تشویق کند، طبعا استانداردهای زندگی و رقابتپذیری بنگاههایش هم با سرعت بیشتری رشد میکنند.
آیا میپرسید که خب آیا به قیمت نابودی داراییهایی که در آژانسهای هواپیمایی جمع شده نیست و به زیان جامعه نخواهد بود؟ شاید در قسمت بعدی این بحث را ادامه دادیم.