◄ چند مزیت الزام عقد قرارداد بین شرکت های حمل و نقل و رانندگان
تنها راه برون رفت از مشکلات حمل و نقل، الزام شرکت های حمل و نقلی به عقد قرارداد با راننده است، قراردادی روشن و شفاف که قبل از صدور حواله بارگیری، بارگیری و صدور بارنامه تهیه، تدوین و امضاء شده باشد.
تنها راه برون رفت از مشکلات حمل و نقل، الزام شرکت های حمل و نقلی به عقد قرارداد با راننده است، قراردادی روشن و شفاف که قبل از صدور حواله بارگیری، بارگیری و صدور بارنامه تهیه، تدوین و امضاء شده باشد نه بعد از آن و کلیه موارد از جمله نوع بار، تناژ بار، شرایط حمل و نگهداری، دمای بار، مبدا، مقصد، مدت زمان انتظار برای تخلیه و حق توقف در صورت بروز مشکل و تخلیه نشدن و غیره در آن قید گردیده باشد تا راننده با آگاهی کامل برنامه ریزی و در قبول یا رد آن اقدام نماید.
در ایران هم مانند سایر کشورها قوانین، مقررات، ضوابط، بخشنامه ها و دستورالعمل ها بر اساس قوانین بین المللی حمل و نقلی و به صورت آکادمیک تهیه و تدوین شده اند، اما موضوع بسیار مهمی در این میان وجود دارد که موجب تفاوت عمده ای در حمل و نقل ایران در قیاس با سایر کشورها و وجه تمایز و دلیل اصلی تمام مشکلات شده و آن خود مالکی است.
از همین نویسنده: تخصیص سوخت تشویقی؛ اعتراف مسئولان به کافی نبودن سهمیه سوخت
خود مالکی موجب سوء استفاده های بسیار و عدم رعایت مقررات و تضییع حقوق رانندگان و راننده را به گونه ای تضعیف کرده است که نه توان مالی دارد، نه آگاهی کافی از قوانین، مقررات و نه قدرت و زمان پیگیری دارد. متاسفانه همگان به جز راننده نیز از این موضوع اطلاع دارند، در کشورهایی که حمل و نقل آنها شرکت مالکی است، شرکت ها به دلیل توان مالی، امکانات، داشتن وکلای حقوقی، روابط و قدرت بالای چانه زنی، تنها با لحاظ قانون در فعالیت های خویش قدرت بالانس کردن بازار و عرضه و تقاضا را دارند.
ولی از آنجا که در حمل و نقل خود مالکی به دلیل اینکه برای هر دستگاه کامیون حداقل یک شخصیت حقیقی سرمایه گذاری کرده و طبیعتاَ همان شخص هم تصمیم گیری و مدیریت می کند، امکان ایجاد مدیریت واحدی وجود ندارد، خلاء مدیریت و نهاد نظارتی به شدت احساس می شود و با توجه به سابقه خود مالکی و شرایط بحرانی کشور، امکان و امیدی به تغییر زود هنگام این روال و سیاست های دولتی و عبور از خود مالکی به شرکت مالکی متصور نیست.
به نظر می رسد در اینجا باید سازمان راهداری به عنوان متولی حمل و نقل و نهاد ناظر بر حس اجرای قوانین، مقررات، ضوابط، بخشنامه ها و دستورالعمل های وزارت راه و شهرسازی و سازمان راهداری در راستای بر طرف نمودن یا به حداقل رسانیدن مشکلات با قدرت و جدیت به موضوع ورود نماید، به نحوی که امکان صدور بارنامه و حمل محموله بدون قرارداد ضمیمه پیوست برای هر دو طرف حمل (شرکت و راننده) وجود نداشته باشد و تخلف محسوب شده و قابل برخورد جدی و بدون اغماض در کمیسیون های اصلاح شده 11 و 12 باشد نه کمیسون های نا کارآمد فعلی.
اگر مسئولان، به خصوص مسئولان دفتر کالا و دفتر حقوقی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، ترتیبی اتخاذ فرمایند که قراردادهایی با فرمتی واحد و خاص با در نظر گرفتن حقوق طرفین قرارداد تهیه و تدوین شده و همانند اسناد حمل و همراه بارنامه تحویل راننده شود که در صورت نیازبه استناد و راستی آزمایی قابل رویت برای مسئولان باشد، خدمت بزرگی به کل جامعه حمل و نقل نموده اند.
از مزایای الزام عقد قرارداد فی ما بین شرکت و راننده می توان به برنامه ریزی، پیشگیری از تخلفات، آگاهی راننده در زمان قبول مسئولیت حمل محموله از شرایط و مدت زمان انتظار تخلیه در مقصد و درج مبلغ حق توقف توافقی، کاهش چشمگیر تخلفات، کاهش شکایات و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد.
البته در حمل و نقل بین المللی هم این معضلات وجود داشت و بیداد می کرد که خوشبختانه با درایت مدیر کل محترم دفتر ترانزیت سازمان راهداری این معضل در حال برطرف شدن است.
* رئیس هیئت مدیره انجمن رانندگان کامیون های یخچال دار استان تهران
