◄ پایدارسازی اقتصاد راه‌ آهن مسافری، با تمرکز بر نسبت درآمد به هزینه

نبود لکوموتیو تنها در بخش مسافری بیش از 900 قطار و 350 هزار صندلی سفر را در 45 روز نیمه دوم تابستان از برنامه حرکت حذف کرده و تنها در کمتر از 2 ماه حدود 140 میلیارد تومان از درآمد شرکت های ریلی از دست می رود (تین نیوز / کد خبر 259395).

تاخیر 9 ماهه صورت وضعیت شرکت های مالک لکوموتیو (طلب چند هزار میلیارد تومانی) نشانگر شدت بحران است (تین نیوز / کد خبر 259566).

ژاپنی ها بیش از نیم قرن پیش با هدف رفع گلوگاه حمل و نقل حومه برای دسترسی به شهرهای بزرگ خود اقدام به طراحی و احداث اولین راه آهن سریع دنیا نمودند که نتیجه آن در سال 1964 منجر به انقلابی عظیم در حمل و نقل ریلی جهان شد و با یک رویکرد استثنایی توانستند فناوری های مهمی را بنیان گذاری و توسعه دهند. (خصوصی سازی راه آهن ژاپن، تین نیوز / کد خبر 65478)

با توجه به جدول هزینه و درآمد راه آهن ها (سال 2007 UIC، صفحه 102) و تغییر نسبت درآمد به هزینه از 65 درصد به 110 درصد طی سال های 1985 و 1990 در راه آهن ژاپن پس از خصوصی سازی (درآمد و هزینه به ترتیب از 3553 و 5573 به 4568 و 4155 میلیارد ین)، به نظر می رسد تصمیمات عقلایی مهندسین و مدیران در زمان ایده پردازی و طراحی شبکه و قطار سریع السیر شینکانسن (از جمله عریض نمودن واگن های قطارهای خودکشش و تراکم صندلی بالا) و انتخاب الگوی صحیح خصوصی سازی با پیوستگی عمودی (Vertical Integration) را میتوان از مهمترین عوامل موفقیت این تجربه استثنایی برشمرد.

• بنابر گزارش IRJ در 25 اکتبر 2022 شرکت Kevin Speed پیشنهاد قطار حومه سریع السیر را در فرانسه ارائه داده است، این جابجایی ارزان با قطارهای تراکم بالا و سرعت 300 کیلومتر بر ساعت و واگن های یک طبقه انجام خواهد شد. (تین نیوز / کد خبر 248678)
• خدمات مسافرتی کم هزینه در خطوط پرسرعتی که از پاریس و سایر شهرهای بزرگ و مقاصدی که کمتر از دو ساعت فاصله دارند، معرفی می گردد. این شرکت تفاهم نامه ای با یک «تولیدکننده بزرگ فرانسوی» امضا کرده تا قطارهای با قابلیت اطمینان بالا و تعمیر و نگهداری پایین و یک طبقه را با سرعت 300 کیلومتر در ساعت و شتاب و ترمز سریع خریداری کند. قطارها کوتاهتر از TGV موجود (با واگن های کمتر) و دارای 3+2 صندلی و تراکم بالا خواهند بود (مانند قطارهای شینکانسن). قطارها 6 سفر رفت وبرگشت روزانه و رانندگان هر کدام دو سفر رفت و برگشت را پوشش می دهند. این امر باعث می شود تا کرایه های بسیار پایین ارائه شود: 3 یورو در هر 100 کیلومتر و 5 یورو برای 250 کیلومتر، هیچ رزرو صندلی وجود نخواهد داشت ... .
• شرکت رولندبرگر در گزارش سپتامبر 2018 (19 شهریور 1397) با عنوان راهبرد و ساختار جدید توسعه راه آهن ایران به بخش لکوموتیو هم اشاره می کند، و در ص 218، تعداد متوسط لکوموتیوهای مسافری 900 و برای ایران 215 دستگاه و در ص 220، عمر متوسط لکوموتیوهای مسافری بدون ایران 29 و برای ایران بیشتر از 25 و در ص 221 هزینه متوسط نگهداری لکوموتیو مسافری 118 هزار دلار بر لکوموتیو (آلمان و سوئیس حدود 150) و در ایران 631 هزار دلار بیان شده است (تین نیوز / کد خبر 239248).  
• یاداشت های مهندسی جزیره ای ... (تین نیوز / کد خبر 139529) و اصلاح تصمیمات غلط ... (تین نیوز / کد خبر 251807)، ریشه یابی کاهش سهم ریلی مسافری و ثبات سهم باری (تین نیوز / کد خبر 256059) و حرف های سست سریع السیر مشهد (تین نیوز / کد خبر 255298) دارای نکاتی در این زمینه اند.
• اگر مشکلات اقتصادی راه آهن مسافری به دو بخش هزینه بالا و درآمد پایین تقسیم شود، نخست هزینه نگهداری زیرساخت و ناوگان بالا آشکار می گردد که نکاتی در ریشه یابی آنها قبلا بیان شده و در بخش درآمد (با فرض عدم افزایش تعرفه)، افزایش ظرفیت ناوگان (صندلی بر واگن) و افزایش سیر روزانه بروز می کند که با برقی سازی هردو بهبود خواهند یافت (تین نیوز / کد خبر 251167).
• استفاده از مدل های اقتصادی قیمت تمام شده از جمله Train Cost  در این زمینه بسیار مفید و ضروری است (ویرایش اول نرم افزار در 1997 توسط UNESCAP، کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل برای آسیا ... تهیه شد، تین نیوز / کد خبر 239003).
• گزارش مدلسازی هزینه بهره برداری قطارهای سریع السیر آینده و گزاره نمای دانشگاه KTH با عنوان قطار سریع السیر سبز، هر دو دربر دارنده منحنی های رفتاری هزینه صندلی کیلومتر (سیر، سرعت متوسط، تراکم، ظرفیت) هستند (تین نیوز / کد خبر 239003).
• با یافتن نقاط کار بهینه، بسیار سریعتر و ارزانتر می توان به اقتصاد پایدار مسافری رسید (ضامن رشد سریع دولتی و خصوصی).