بررسی بخشنامه جدید سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای/ ایمنی جاده ها در معرض خطر
با اجرای این بخشنامه، شرکت های حمل و نقل مجدداً با مشکل آسیب دیدن انتهای کانتینر مواجه خواهند شد.
در تاریخ ۲۹ مرداد ۱۴۰۳، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای طی بخشنامه ای به ادارات کل راهداری و حمل و نقل جاده ای سراسر کشور، پلیس راه ها و انجمن های صنفی اعلام کرد که تردد وسایل نقلیه حامل کانتینرهای ۴۵ فوتی در جاده های کشور بدون نیاز به اخذ پروانه عبور، آزاد است.
این اولین بار نیست که سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای قوانین حمل و نقل بار در راه ها را که خود تدوین و اجرا می کند، نقض کرده است. پیش از این نیز، این سازمان عرض مجاز وسایل نقلیه باری روباز را از ۲.۵۰ متر به ۲.۶۰ متر افزایش داد، بدون اینکه بررسی کند که این افزایش ممکن است ایمنی سایر کاربران جاده ای را به خطر بیاندازد. این در حالی است که حداکثر عرض مجاز وسایل باری روباز در اروپا همچنان ۲.۵۵ متر باقی مانده است.
افزایش وزن مجاز وسایل نقلیه: تصمیمی بحث برانگیز
در سال ۱۳۸۶، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای بار دیگر مقررات را نقض کرد و وزن ناخالص تریلی های ۵ محور ۱۸ چرخ را به میزان ۴ تن، تریلی های ۵ محور ۱۲ چرخ را ۲ تن و کامیون های دو محور ۶ چرخ را از ۱۹ به ۲۰ تن و سه محور ۱۰ چرخ را از ۲۶ تن به ۲۸ تن افزایش داد. این تصمیم بدون توجه به فناوری های منسوخ وسایل نقلیه باری کشور اتخاذ شد که طراحی آن ها توان تحمل این وزن اضافی را ندارد.
تناقض در طول مجاز تریلی ها: کانتینرهای ۴۵ فوتی چالش برانگیز می شوند
سومین مورد نقض مقررات، نادیده گرفتن طول مجاز تریلی های حامل کانتینر ۴۵ فوت (13.72 متر) است. در حالی که اکثر کشورهای توسعه یافته تنها در سیستم حمل و نقل بین المللی چندوجهی از این کانتینرها استفاده می کنند، سازمان راهداری ایران بدون توجه به استانداردهای جهانی، تردد این وسایل نقلیه را در جاده های کشور آزاد کرده است.
سازمان راهداری در این بخشنامه شرط کرده است که کانتینرهای ۴۵ فوتی نباید از انتهای تریلی بیرون بمانند، اما این تأکید سازمان بیشتر شبیه یک طبل توخالی است. زیرا استفاده از نیمه یدک های سه محور ۶ چرخ ۱۳.۶ متری به دلیل محدودیت طول ۱۶.۵ متر تریلی، همچنان امکان حمل کانتینر ۴۵ فوت را فراهم نمی کند.
مشکلات ایمنی و فنی: مسئولیت پذیری سازمان راهداری کجاست؟
با اجرای این بخشنامه، شرکت های حمل و نقل مجدداً با مشکل آسیب دیدن انتهای کانتینر مواجه خواهند شد. زیرا طول کانتینر ۴۵ فوت با طول نیمه یدک تریلی منطبق نیست و تنها دو کرنر فیتینگ انتهای کانتینر بر روی twistlock قرار نمی گیرد. همچنین ظرفیت بارگیری کانتینر ۴۵ فوت بیش از ۳۰ تن است، که از نظر وزن مجاز نیز مشکل ایجاد می کند.
آیا بخشنامه جدید به نفع ایمنی جاده ها است؟
سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای باید توضیحات بیشتری در خصوص این بخشنامه و هماهنگی آن با قوانین و مقررات کشورهای منطقه ارائه دهد. با توجه به اینکه کشورهای اروپایی از سال ۲۰۰۷ تا کنون نتوانسته اند در مورد حمل جاده ای کانتینرهای ۴۵ فوتی تصمیم قطعی بگیرند، آزادسازی تردد این کانتینرها در جاده های ایران با توجیهات غیر فنی، می تواند خطرات جدی برای ایمنی جاده ها و وسایل نقلیه به همراه داشته باشد.
