آیا افزایش نرخ بنزین تصمیم درستی است؟/ پیشنهاد صدور کارت سوخت به نام مالک خودرو

مجید بابایی :

اگر از دریچه یک اقتصاد نرمال به موضوع بنگریم، آزادسازی نرخ سوخت در مجموع سیاستی صحیح است چرا که منجر به بهینه سازی مصرف، کاهش قاچاق سوخت، هدایت سفر از خودرو شخصی به سمت حمل و نقل عمومی و کاهش آلودگی هوا می گردد (البته این آخری مستلزم وجود ظرفیت مناسب در بخش حمل و نقل عمومی است).

اما در یک اقتصاد بیمار و ناموزون و در یک ساختار حکمرانی ناکارآمد شبیه آنچه در کشور می بینیم، افزایش نرخ بنزین می تواند شوک های شدیدی به بازار وارد کند که تبعات منفی بیشتری در پی داشته باشد.

از سوی دیگر، موضوع قاچاق بنزین و گازوئیل امری بسیار خسارت بار است و لازم است تدابیری برای آن اندیشیده شود. آنچه در قاچاق سوخت در کشور می بینیم بیشتر حاصل ساختار ناکارآمد حکمرانی است و به نظر سیستماتیک و توسط باندهای مرتبط با سیستم توزیع پشتیبانی می شود. در این بین سوخت بران مرزی صرفا بازیگران خُرد و در نقش مجریان برنامه های کلان تر می باشند.

پیشنهاد:

به نظر می رسد در این مقطع چاره ای نیست جز  اجرای مجدد سهمیه بندی سوخت با صدور کارت سوخت که به نام مالک خودرو صادر شود و نه خودرو. این برنامه اگر به درستی اجرا شود می تواند در کنترل و بهینه سازی مصرف موثر باشد. با کاهش مصرف و حذف بخش مهمی از قاچاق سوخت، در مجموع یارانه های پرداختی دولت نیز کاهش می یابد و از این طریق دولت به بخشی از خواسته هایش می رسد. در ادامه اگر نتایج این برنامه طی یک دوره آزمایشی مثلا یک ساله مثبت باشد، در مرحله بعد می توان نرخ آزاد برای مصرف بیش از سهمیه نیز تعیین نمود که کاملا شناور و همگام با تغییرات قیمت جهانی باشد.

در مجموع شخصا افزایش قیمت را در مقطع کنونی به صلاح نمی دانم و استفاده از راهکارهای کنترل مصرف را پیشنهاد می کنم.