◄ ملاحظاتی پیرامون حذف بارنامه کاغذی
چون شاهد هستیم که در پس هر طرح جدید مشکلات و رانت‌های جدیدی پدید می‌آید. تکرار می‌کنیم که با تکنولوژی و پیشرفت موافقیم، با هوشمندسازی شبکه حمل‌ونقل موافقیم، اما نه اینکه با عجله‌کاری، بهترین طرح‌ها را به منفورترین طرح‌ها تبدیل کنیم و دردی به دردها بافزاییم.
علیرضا سمنانی*: درحالی‌که از سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای خبر می‌رسد که بارنامه کاغذی با هدف شفاف‌شدن کمیسیون دریافتی شرکت‌های حمل‌ونقل از رانندگان تا سه ماه آینده حذف می‌شود و جای خود را به بارنامه‌های الکترونیکی می‌دهد، به دلایل مختلفی اجرای این برنامه در شرایط فعلی مناسب به نظر نمی‌رسد. مهم‌ترین دلیل این امر را نبود زیرساخت می‌دانیم و اینکه حتی اگر زیرساخت این طرح فراهم باشد با توجه به خواسته عموم رانندگان مبنی بر اجرای تن بر کیلومتر و تداخل با این طرح، زمان مناسبی برای اجرای طرح حذف بارنامه کاغذی نیست. حتی برای اجرای طرح حذف بارنامه کاغذی به‌صورت پایلوت نیز اعتقاد داریم که اکنون زمان مناسبی نیست و قطعاً اجرای این طرح نیاز به جامعه صنفی سرشار از آرامش دارد و لازم است قبل از اجرا نشاط‌کاری در بین رانندگان فراهم شده باشد.
پیش‌نیازهای این طرح نخست اجرای آن به‌صورت پایلوت، آموزش همگانی حتی برای مناطقی که قرار است طرح به‌صورت پایلوت اجرایی شود، توجیه رانندگان و اجرای طرح‌های تشویقی است. توجیه شرکت‌ها و کارخانه‌ها جهت پذیرش این طرح ملی نیز یکی دیگر از کارهای مهمی است که قبل از اجرا لازم است انجام شود. بهتر است قبل از اجرای این طرح‌ها سند راهبردی حمل‌ونقل نیز تدوین شود و یا اگر چنین سندی وجود دارد بندبند آن به مردم معرفی شود. ما اعتقاد داریم وقتی جامعه حمل‌ونقل بیمار است دلیلی برای قهرمان‌کردن این جامعه وجود ندارد. به‌عنوان یک راننده باسابقه و فعال حمل‌ونقلی موافق عملیاتی‌شدن سیستم‌های پیشرفته هستم اما این سؤال مطرح است که آیا اجرای این طرح‌های ناپخته در این برهه از زمان جوابگو است یا خیر؟
یکی از مواردی که حمل‌ونقل از آن آسیب‌دیده است این است که متأسفانه طرح‌های خوب را با اجرای بد و یا بی‌موقع ناکارآمد کرده‌ایم و با خاطره بدی که از اجرای آن طرح داشتیم جامعه کامیون‌داران و رانندگان را نسبت به اجرای قوانین و بخشنامه‌های جدید بدبین ساخته‌ایم. شاید به این دلیل است که سال‌های سال است که مجبوریم از قوانین سنتی برای حمل‌ونقل استفاده کنیم. برای مثال طرح نوبت مجازی یک طرح خوب و ایدئال بوده است ولی اجرای سلیقه‌ای و بازهم به‌دوراز نظرات کارشناسی و پایلوتی آن را به بزرگ‌ترین مشکل امروز بندرعباس تبدیل کرده است تا جایی‌که اکنون یکی از خواسته‌ها و مطالبات اصلی کامیون‌داران حذف سیستم نوبت پیامکی است که ای‌کاش به‌جای حذف این سیستم سریعاً مشکلات آن در بخش اجرا حل‌وفصل می‌شد.
کار به‌جایی رسیده است که امروز از دیدگاه رانندگان، تحصیل‌کرده‌های این صنف مقصر مشکلات هستند و به‌صراحت از آنها می‌خواهند که دست از سر این صنف بردارند. اینکه هم‌زمان با توسعه تکنولوژی و رواج علوم جدید حمل‌ونقل نتوانسته از آن بهره ببرد سؤال‌برانگیز است. ضمن اینکه تزریق تکنولوژی به جامعه سنتی حمل‌ونقل هم خود نیازمند مهارت‌های خاصی است که درنهایت به رفع مشکلات بینجامد. اینکه ما در سال ۲۰۱۸ به علت سوء مدیریت اعتراض صنفی داشته باشیم ناراحت‌کننده نیست؟ یعنی در عصر ارتباطات و تکنولوژی از حمل‌ونقل سنتی و نگاه سنتی مسئولان به این موضوع، نگرانی داریم. نگرانی دیگر ما از نفوذ احتمالی مافیای پول و قدرت در حمل‌ونقل است که به‌راحتی آب را گل‌آلوده می‌کند و منفعت را در بی‌نظمی می‌داند و در این شرایط حذف بارنامه کاغذی می‌تواند سؤال‌برانگیز باشد.
چون شاهد هستیم که در پس هر طرح جدید مشکلات و رانت‌های جدیدی پدید می‌آید. تکرار می‌کنیم که با تکنولوژی و پیشرفت موافقیم، با هوشمندسازی شبکه حمل‌ونقل موافقیم، اما نه اینکه با عجله‌کاری، بهترین طرح‌ها را به منفورترین طرح‌ها تبدیل کنیم و دردی به دردها بافزاییم. اکنون اعتباری که بارنامه کاغذی پیدا کرده است، قابل‌ارائه در محاکم قضایی است و می‌تواند ادله خوبی برای رفع شکایات و یا انجام شکایت باشد. بارنامه، پروانه عبور برخی از بارهاست؛ چون در بارنامه قید می‌شود حتماً از فلان مسیر عبور کند و جهت ارائه به مأموران نیروی انتظامی جهت رؤیت و پیگیری محموله و یا احیاناً محموله‌های قاچاق سندی قابل‌ارائه است. ما از بارنامه به‌عنوان سند ورود به کارخانه‌ها و تحویل بار استفاده می‌کنیم و پس از تخلیه بار و رسیدن آن توسط صاحب کالا این سند سال‌ها می‌تواند سندی جهت ارائه به محاکم قضایی مبنی بر تخلیه بار باشد. لازم است در صورت الکترونیکی‌شدن آن تمام این موارد لحاظ شود و راننده احساس خطر نداشته باشد که چون چیزی دستش نیست نمی‌تواند در صورت بروز مشکل و ابهام حقانیت کار خود را به اثبات برساند.
*فعال حمل‌ونقلی و راننده کامیون
