◄ ماجراجویی «بوئینگ» برای ساخت هواپیمای بدون خلبان
اخیراً شرکت بوئینگ خبری را مبنی بر آزمایش برخی فناوری‌های مربوط به ساخت هواپیماهای بدون خلبان منتشر کرده است.
اخیراً شرکت بوئینگ خبری را مبنی بر آزمایش برخی فناوری‌های مربوط به ساخت هواپیماهای بدون خلبان منتشر کرده است.
به گزارش تین‌نیوز، شاید درگذشته‌های نه‌چندان دور هواپیمای مسافربری بدون خلبان یک تصور دور از ذهن بوده اما اکنون فناوری هواپیماهای بدون سرنشین به‌سرعت در حال پیشرفت است و تولیدکنندگان بزرگ هواپیما وعده آزمایش هواپیماهای کاملاً خودران را داده‌اند.
درگذشته خلبان و هواپیما دو جزء جدانشدنی از هم بوده‌اند؛ اما اکنون وجود پهپادهای بدون سرنشین، ایرتاکسی‌ها و یا استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین نظامی نشان از آن دارد که زیرساخت‌های پرواز بدون خلبان در حال انجام است اما آیا این فنّاوری می‌تواند به هواپیماهای مسافربری و تجاری نیز وارد شود؟
شرکت بوئینگ در این راستا اعلام کرده که تا سال آینده هواپیماهایی را تولید می‌کند که از یک هوش مصنوعی به‌جای خلبان کمک می‌گیرد. ایرباس نیز از آزمایش‌ها موفقیت‌آمیز برای ناو هواپیمابر بدون سرنشین خبر داده است.
تحقیقات بانک سوئیسی UBS نشان می‌دهد از میان 80 هزار نفر که در نظرسنجی پرواز بدون خلبان شرکت کرده‌اند، نیمی از آن‌ها گفته‌اند که تمایلی به مسافرت با هواپیماهای بدون خلبان ندارند، حتی اگر هزینه کمتری داشته باشد. درمجموع، فقط ١٧ درصد افراد از پرواز با هواپیماهای بدون خلبان استقبال کرده‌اند، اما این رقم در بازه‌های سنی ١٨-٢٤ و ٢٥-٣٤ سال، به ترتیب به ٢٧ و ٣١ درصد افزایش داشته است. این امر نشان از آن دارد که مردم هنوز آماده این تغییر نیستند.
با اینکه خلبانی یکی از مشاغل پردرآمد به شمار می‌رود اما تحقیقات نشان می‌دهد که عملیاتی شدن هواپیماهای بدون خلبان که تا سال ٢٠٢٥ ازنظر تکنیکی عملیاتی می‌شوند می‌تواند موجب ٣٥ میلیارد دلار صرفه‌جوئی شده و درآمد جدید ایجاد کند؛ با این حال شماری از مسائل برای مقابله با این امر وجود دارد، از اتحادیه خلبان‌ها گرفته تا فرهنگ‌سازی انسان‌ها برای پرواز با هویپیماهای هوشمند.
دستمزد بالای خلبان‌ها را شاید بتوان مهم‌ترین عامل دخیل در این ماجرا دانست اما آیا خلبانی شغلی است که بتوان آن را مکانیزه کرد؟!
اتوماسیون در کابین خلبان چیزی جدید نیست، در هدایت هر هواپیما خلبان، کمک‌خلبان و سیستم هوشمند اوتوپایلوت از عملیات پشتیبانی می‌کنند که بر اساس مخاطرات سنجی که یازا انجام داده است، در حال حاضر لندینگ به‌صورت اتوماتیک و با سیستم اتو پایلوت صورت می‌گیرد اما دسته‌ای از ریسک‌ها وجود دارند که در زمان لندینگ اتوماتیک می‌توان آن‌ها را برطرف کرد ولی در زمان تیک آف ریسک‌هایی وجود داشته که تنها از طریق شعور و درک برطرف می‌گردند لذا تیک آف به‌صورت اتوماتیک انجام نمی‌گیرد و نیازمند مداخله خلبان پرواز است.
یکی از نقص‌های هوش مصنوعی تعقل و تدبر است و فناوری‌های درحال‌توسعه امروز، که خلبان را در تمام مراحل پرواز خلع سلاح خواهد کرد و کنترل دستی و عملیات سیستم را در تمامی موقعیت‌ها حذف می‌کند، قادر به تصمیم‌گیری در شرایط بحرانی نخواهد بود. خلبان‌یک پرواز همواره می‌تواند باهوش و ذکاوت خود تصمیم‌گیری کند ولو اشتباه اما هوش مصنوعی تنها به دستورالعمل‌ها تکیه می‌کند.
به‌عنوان‌مثال هنگام تصمیم به فرود هواپیما در شرایط بحرانی یک کابین خلبان بدون سرنشین و متکی بر هوش مصنوعی چگونه می‌تواند هواپیما را برای فرود اضطراری هدایت کند و چگونه با کنترل ترافیک هوایی ارتباط برقرار می‌کند؟!
تعامل بین یک سیستم خودکار و یک خلبان را شاید بتوان یکی از مهم‌ترین ریسک‌ها در این تکنولوژی دانست و از آنجا که ارتباطات بین خلبانان و برج مراقبت به‌صورت گفتاری است تحقق این امر که تأثیر گسترده‌ای در کل ناوگان هوایی خواهد داشت، نیازمند فرودگاه‌های پیشرفته‌تری است.
از سوی دیگر از چالش حملات سایبری در پیاده‌سازی هواپیماهای بی خلبان نمی‌توان غافل شد و احتمال هک شدن هوش مصنوعی در هنگام پرواز عاملی است که می‌تواند سرانجام وحشتناکی داشته باشد.
با توجه به موارد مذکور می‌توان به این نتیجه رسید که پیاده‌سازی سیستم هوشمند هدایت هواپیما در حال حاضر تنها دارای دو مزیت حذف خلبان و بالطبع کاهش هزینه دستمزد و همچنین از بین رفتن خطاهای انسانی در پرواز است لکن فائق آمدن بر چالش‌های ذکرشده نیازمند به سال‌ها تحقیق و توسعه نرم‌افزاری و سخت‌افزاری و درمجموع دستیابی به تکنولوژی‌هایی ورای آنچه تاکنون در این حیطه وجود داشته است اما تجربه نشان داده که محدودیت‌ها نمی‌توانند انسان بی‌نهایت طلب را از پیشرفت روبه‌جلو بازدارند لذا وعده شرکت‌های بزرگ هواپیماسازی برای عملیاتی شدن هواپیماهای هوشمند را نمی‌توان غیرقابل اجرا قلمداد کرد.
