گمرک در پایانههای مرزی بماند
تیننیوز| باتوجه به موقعیت خوب استراتژیک جغرافیایی ایران و همچنین امتیازاتی همچون محصور بودن تمام همسایگانش در خشکی، این امر میتواند در زمینه توسعه ترانزیت و حملونقل کالا و دسترسی به آبهای آزاد به عنوان یک مزیت برای کشور تلقی شود و از آن بهره لازم را برد.
دراین بین وجود نقاط و فعالیت پایانههای مرزی نیز به عنوان یک فرصت در جهت دستیابی به اهداف مدنظر مطرح هستند. پایانههای مرزی کشور میتواند رونق کسبوکار در استانهای مرزی را افزایش دهد و ظرفیتهای شغلی و درآمدزایی را در این بخشها و کل کشور تقویت کند. با توجه به این ظرفیتها که در مناطق مرکزی کشور وجود دارد، دولت مصمم است تا برای افزایش توسعه روابط ترانزیتی با کشورهای منطقه و آسیای میانه، اقداماتی را در دستور کار خود قرار دهد. به همین دلیل هم این پیشنهاد از سوی رییس سازمان راهداری مطرح شده تا برخی امور ترانزیت کالا مانند امور گمرکی در خارج از
پایانههای مرزی انجام شود، چون اعتقاد براین است که تجمیع تمام امور در پایانهها، مشکلاتی را در مدیریت و اجرا به وجود آورده است.
به گفته داوود کشاورزیان، براساس این پیشنهاد قرار است وظایف برخی از نهادها و سازمانهای ذیربط از پایانهها خارج و به نقاط دیگری منتقل شود. ضمن اینکه میتوان با برنامهریزی و تدوین آییننامهها و قوانین لازم درآمدهای دولت از مناطق مرزی را افزایش داد. به هر حال این پیشنهاد در حالی مطرح است که برخی از مسئولان کرمانشاه، به عنوان یکی از استانهای مرزی کشور، معتقدند استقرار گمرک در ورودی و خروجی بازارچه جهت اعمال مقررات صادرات و واردات و نظارت بر رعایت آن در بازارچه ضرورت دارد، چون انجام این امور به عهده گمرک است. همچنین حضور گمرکات در مبادی مرزی
باعث تصریح قانون، اعمال نظارت و کنترل دقیق بر ورود و خروج کالا طبق قانون و مقررات و... میشود، بنابراین خارج کردن گمرکات از مبادی مرزی ضرورت دارد.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه در این رابطه میگوید: در اجرای مفاد بند یک ماده ۱۲قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب۸۰/۱۱/۲۷ و به استناد مفاد ماده ۲۶ قانون امور گمرکی و مصوبه هیات وزیران در مورد استقرار گمرک در مبادی ورودی و خروجی کشور، فهرست اسامی گمرکات کشور و رویهها و تشریفات قانونی مورد عمل در هر یک از آنها اعلام شد.
نعمت اله حقیقی در گفتوگو با گسترش تجارت میافزاید: بنابراین، براساس قانون، ورود و خروج کالا از طریق مبادی مجاز که گمرک جهت اجرای مقررات مربوطه در آنها حضور دارد، صورت میگیرد. به این ترتیب ورود و خروج کالا برخلاف این فرآیند از مصادیق قاچاق بوده و با متخلفان برابر موازین قانونی برخورد خواهد شد.
وی ادامه میدهد: بدیهی است انجام وظایف محوله و رویههای مورد عمل در هریک از گمرکات، وفق مجوزهای صادره از طریق واحدهای ستادی ذیربط گمرک ایران و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه انجام میگیرد و هر گونه تغییر در فهرست مزبور و اضافه کردن هر گونه رویه و وظیفه جدید از این تاریخ به بعد، موکول به تامین شرایط لازم و موافقت و اعلام گمرک ایران خواهد بود.
حقیقی تاکید میکند: همچنین براساس قانون یکسانسازی تشریفات ورود و خروج کالا و خدمات از کشور مصوب ۸۳/۱/۷ مجلس شورای اسلامی، تمام واردکنندگان و صادرکنندگان شامل وزارتخانهها و موسسهها و شرکتهای دولتی و غیردولتی و نهادهای عمومی غیردولتی وتمام اشخاص حقیقی و حقوقی و موسسات خیریه موظفند کالاهای وارداتی و صادراتی خود را با تسلیم اظهارنامه گمرکی و انجام تشریفات لازم از اسکلهها، فرودگاهها و مرزهای مجاز مطابق با دستورالعملهای گمرک ایران وارد و یا صادر کنند، در غیراین صورت مشمول مقررات قاچاق کالا خواهند بود.
برنامه راهبردی برای مقابله با فساد در مرزها
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه در ادامه با تاکید براینکه برای کاهش فساد در این مناطق، معاون اول رییسجمهور، برنامه راهبردی ارتقاء سلامت نظام اداری و مقابله با فساد در بازارچههای مرزی، مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی و اسکلههای خاص را که به تصویب هیات وزیران رسیده است، برای اجرا ابلاغ کرده است میگوید: براساس این مصوبه تمام دستگاههای مقرر در برنامه راهبردی ارتقای سلامت نظام اداری و مبارزه با فساد در مبادلات مرزی (بازارچههای مرزی، مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی و اسکلههای خاص) موظف به اجرای اقدامات مربوط در
حدود اعتبارات مصوب مربوط طی زمانبندی تعیین شده هستند.
وی با اشاره به متن برنامه راهبردی ارتقاء سلامت نظام اداری و مقابله با فساد در بازارچههای مرزی اظهار میکند: ساماندهی و تقویت قابلیت نظارت بر مبادلات مرزی، شفافسازی جریان اطلاعات و پیشگیری از بروز تخلفات اقتصادی، قاچاق کالا و فساد در مناطق مرزی، روانسازی مبادلات رسمی در مناطق مرزی، بهبود وضعیت اقتصادی مرزنشینان، ارتقای امنیت در مناطق مرزی و تعیین تکلیف وضعیت بازارچههای مرزی غیرفعال، افزایش هماهنگی بین دستگاههای ذیربط در حوزه مبادلات مرزی و توسعه و تقویت زیرساختهای لازم برای بازارچههای مرزی، از برنامههای راهبردی برای مقابله
با فساد در بازارچههای مرزی بود.
حقیقی یادآور میشود: تمام این موارد مطرح شده دراین قانون، استناد به مواد قانونی و مصوباتی بود که نقش گمرک را در اعمال نظارت کامل و کنترل دقیق مبادی ورودی و خروجی به وضوح نشان میدهد. وی با اشاره به دلیل حضور گمرکات در مبادی مرزی اظهار میکند: از دلایل حضور گمرکات در مبادی مرزی را میتوان، تصریح قانون، اعمال نظارت و کنترل دقیق بر ورود و خروج کالا طبق قانون و مقررات و ممانعت از هرج و مرج و نقض قوانین، مبارزه با قاچاق کالا و برخورد با متخلفین، صرفهجویی درزمان و هزینه صادرکننده جهت مراجعه به گمرکات به منظور انجام مراحل قانونی صدور کالا، اجرا نشدن وظایف
گمرک توسط سایر دستگاهها و بروز مشکلات عدیده در جریان صدور و ورود کالا، ممانعت از ورود و خروج کالاهای غیرمجاز و یا مغایر باموازین قانونی و شرعی که منجربه حذف کالای ایرانی در بازارهای هدف خواهدشد، میتوان نام برد.
ضرورت اعمال نظارت گمرک در مرزها
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمانشاه هم دراین باره میگوید: بازارچههای مرزی به عنوان یکی از اهرمهای مهم در ایجاد اشتغال و توسعه روابط تجاری با کشورهای همسایه در سالهای گذشته پیوسته تاثیر قابل توجهی در فعالیتهای اقتصادی کشور داشتهاند.
کیوان کاشفی در گفتوگو با «گسترش تجارت» میافزاید: اگرچه کارکرد آنها توام با برخی نارساییهاست اما این بازارچهها به نوعی مصداق و تبلور حضور مستقیم مردم در امور اقتصادی منطقه هستند و تاکنون توانستهاند در تحقق اهداف اقتصادی کشور در راستای توسعه تجارت غیرنفتی گامهای موثری بردارند و در ایجاد فرصتهای شغلی در شرایطی که مشکل بیکاری از جمله دغدغههای بزرگ دولت است، نقش مهمی ایفا کنند. وی ادامه میدهد: بازارچههای مرزی محوطهای هستند محصور، واقع در نقطه صفر مرزی، در جوار گمرکات مجاز به انجام تشریفات ترخیص کالا، یا مکانهایی که
طبق تفاهمنامههای منعقد شده بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همجوار تعیین میشود و اهالی دو طرف مرز میتوانند تولیدات و محصولات کشور خود را با رعایت مقررات صادرات و واردات برای داد و ستد در این بازارچهها عرضه کنند.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمانشاه اظهار میکند: استقرار گمرک در ورودی و خروجی بازارچه جهت اعمال مقررات صادرات و واردات و نظارت بر رعایت آن در بازارچه ضروری است، چون انجام این امور به عهده گمرک است. همچنین فهرست کالاهای قابل داد و ستد در بازارچه و میزان ارزش آن را وزارت صنعت، معدن و تجارت با توجه به نیازمندیهای استانهای مرزی و تفاهم به عمل آمده با کشور مقابل و مقررات صادرات و واردات کشور، تهیه و اعلام میکند. کاشفی با بیان اینکه ایران ۶۴بازارچه مرزی در ۹ استان دارد، تصریح میکند: فعالیت بازارچهها به طور عمده از طریق
کارتهای پیلهوری که مردم بومی منطقه دارای این کارتها هستند انجام میشود و فعالیت در مرزهای رسمی با کارتهای تجاری صورت میگیرد.
نکته پایانی
آنطور که کارشناسان میگویند، درحال حاضر در بیشتر کشورهای جهان که دارای مبادی مرزی هستند، به منظور رفاه حال صادرکننده و تسهیل و تسریع در امرصادرات والبته واردات، گمرکات ترجیحا در مبادی مرزی مستقر و ضمن اعمال نظارت و کنترل دقیق بر ورود و خروج کالاوممانعت از خروج کالای غیرمجاز به طور همزمان ازحقوق مصرفکننده و البته صادرکننده و بهطور کلی حقوق کشور در عرصه مبادلات جهانی حمایت میکنند. چراکه خود با استناد براختیارات تفویضی، به عنوان اهرم فشار همگام و همسو با سایر دستگاههای انتظامی یا امنیتی به اجرای وظایف و ارائه خدمات تجاری به مراجعان پرداخته و
به نوعی تسهیلکننده و تکمیلکننده فعالیت آنهاست.